BORSALARIN YAPISI VE İŞLEYİŞİ

Brezilya, MSCI (Morgan Stanley Capital International) 'a göre gelişmiş pay piyasalarına sahip olan ülkelerden değildir.

Çin, MSCI'ya göre gelişmekte olan piyasalara dahil olan ülkelerdendir.

Arjantin ve Hırvatistan MSCI'ya göre sınırdaki piyasalara dahil olan ülkelerdendir.

Soruda verilen borsaların tamamı piyasa kapitalizasyon tutarı 1 trilyon doları aşan borsalardandır.

Bora İstanbul ile NASDAQ arasında 2014 yılında stratejik işbirliği anlaşması yapılmıştır.

Volatilite, sermaye piyasaları arasındaki entegrasyon düzeyini etkileyen faktörlerden değildir.

City of London'un yaptığı araştırmaya göre Kiev dünyanın en önemli 10 finans merkezlerinden biri değildir.

Birçok ülkede dışa açık liberal politikalar ve piyasa ekonomisi anlayışının benimsenmesi soğuk savaş yıllarının sona erdiği 1990’lı yılların başlarında olmuştur. Liberalleşme ve dışa açık ekonomi anlayışına teknoloji, ulaşım, bilgi ve iletişim alanlarındaki gelişmeler de eklenince, geniş çaplı küreselleşmenin alt yapısı oluşmaya başlamıştır. Bu dönemde gelişmiş ülkeler ve uluslararası kuruluşların teşvikiyle de uluslararası sermaye hareketlerinin önündeki engeller önemli ölçüde azaltılmıştır.

Rekabetçi bir menkul kıymet pazarı oluşturmak için, halka açılmayı teşvik etme, mali tabloları uluslararası standartlarda hazırlama ve denetlemesini sağlama, işlem hacmini ve likiditeyi artırma, volatiliteyi (oynaklığı) düşürme, şeffaflığı ve güveni arttırması gerekir.

Çin borsası kurumu, yarı kamu statüsüne sahiptir ve Çin Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yönetilmektedir.

New York Menkul Kıymetler Borsası-Euronext; şirket payları, futures, opsiyon, borsa yatırım fonları, tahviller, veri sağlayıcılık ve ticari amaçlı teknoloji çözümleri gibi çok sayıda finansal hizmeti finansal kuruluşlara ve diğer piyasa katılımcılarına ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde sunmaktadır.

Dünyanın en büyük borsaları arasında olan New York Menkul Kıymetler Borsası ve Chicago Vadeli İşlem Borsasında alış ve satış emirleri profesyonel tüccarlar arasında “açık haykırış” olarak bilinen bağırarak iletişim kurulan bir sistemle yerine geti­rilmekteydi.

Sermaye piyasalarında yaşanan gelişmelere paralel olarak yatırım yapılabilir uluslararası pay piyasaları sınıflandırması yapılmaya başlanmıştır. Uluslararası kurumsal yatırımcılar ile yatırım kuruluşları tarafından uluslararası pay piyasaları nicel ölçütler ve nitel faktörlere göre üç ana gruba ayrılmaktadır:
• Gelişmiş Piyasalar
• Gelişmekte Olan Piyasalar
• Sınırdaki Piyasalar

Standard & Poor’s yapmış olduğu tanımlamaya göre, kişi başına düşen milli gelir ile yatırım yapılabilir pay senetlerinin toplam piyasa değerinin gayri safi milli hâsılaya (GSMH) oranının yüksek olduğu, yabancı yatırımcılar için kısıtlamaların bulunmadığı, sermaye transferine sınırlamalar getirmeyen ve serbest piyasa kuralları ile bağdaşmayan müdahalelerin olmadığı piyasalara gelişmiş pay piyasaları denmektedir. Bu piyasalar yüksek gelire sahip ve Dünya Bankası tarafından kişi başına düşen milli gelirleri hesaplanarak belirlenen en çok gelişmiş ve göreli olarak riski düşük olan piyasalardır.

Firmanın faaliyette bulunuduğu ülkede sermaye piyasasının sığ olması, likidite derecelerinin düşük olması ve ihtiyaç duyulan sermayenin karşılanmasında piyasanın yetersiz kalması firmaları diğer bir ülkenin sermaye piyasasında işlem görmeye zorlamaktadır. Bir firmanın faaliyet gösterdiği ülkenin borsasına kote olmasının yanısıra bir ya da birden çok ülkenin borsasına kote olması çifte kotasyon (dual listing) olarak isimlendirilir. Çifte kotasyon işlemlerinin ilk örneği ABD’de gerçekleşmiştir. Kanadalı demir madeni şirketi Inco, 20 Aralık 1928 tarihinde New York Menkul Kıymetler Borsası’na kote olmuştur.

Depo sertifikaları, bir depo kuruluşuna depo edilen, belirli bir miktar menkul kıymeti temsilen çıkarılan ve depo edilen menkul kıymetin sahip olduğu bütün haklara sahip menkul kıymetlerdir. Depo sertifikaları diğer bir tanımla, menkul kıymetlerin ihraç edildiği ülke dışındaki başka ülkelerde de halka arz edilmesinde kullanılan ve asıl menkul kıymetleri temsil eden belgelerdir. Bu belgelerin dayandığı menkul kıymetler ihraççının ülkesindeki bir saklama kuruluşunun kasalarında muhafaza edilmektedir. Depo sertifikaları firmalara uluslararası pay senedi piyasalarından finansman imkânı sağlayan bir araçtır. Depo sertifikaları aynı zamanda yabancı pay senetlerine yatırım yapmanın da pratik bir yoludur.

Borsalar arası işbirlikleri, satın almalar veya devralmalar yatırımcılara, aracı kurumlara ve borsanın kendisine çeşitli avantajlar sağlamaktadır. Bu avantajlardan bazıları aşağıdaki gibidir:
• Ortalama işlem maliyeti azalmaktadır.
• İşlem hacmi artmaktadır. İşlem hacminin artması takas mekanizmasının daha etkin çalışmasını sağlayarak işlem için ödenen ücret ve komisyonların azalmasına neden olmaktadır.
• Birden çok borsa yerine tek bir borsada işlemlerin gerçekleştirilmesi donanım, yazılım ve nitelikli insan kaynağına ihtiyacı azaltmaktadır.
• İşlem hacmi ve likiditenin artması alış-satış fiyat farkının ve volatilitenin azalmasına neden olmaktadır.