BORSALARIN YAPISI VE İŞLEYİŞİ

Borsada işlemler üç farklı pazarda gerçekleştirilebilir. Bunlar Ana Pazar, Özel Emirler Pazarı ve Özel Emir İlan Pazarıdır.

Normal seans ya da fiyat sabitleme seansları sırasında emirlerin eşleştirildiği esas pazardır. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası toplam 13 adet ana pazardan oluşmaktadır.
• Döviz Vadeli İşlem Ana Pazarı
• Döviz Opsiyon Ana Pazarı
• Elektrik Vadeli İşlem Ana Pazarı
• Emtia Vadeli İşlem Ana Pazarı
• Endeks Vadeli İşlem Ana Pazarı
• Endeks Opsiyon Ana Pazarı
• Kıymetli Madenler Vadeli İşlem Ana Pazarı
• Pay Vadeli İşlem Ana Pazarı
• Pay Opsiyon Ana Pazarı
• Yabancı Endeksler Vadeli İşlem Ana Pazarı
• Metal Vadeli İşlem Ana Pazarı
• Borsa Yatırım Fonu Vadeli İşlem Ana Pazarı
• Gecelik Repo Vadeli İşlem Ana Pazarı

Normal seans, fiyat ve zaman önceliğine dayanılarak çok fiyat sürekli müzayede esasıyla işlemlerin gerçekleştirildiği seanstır. Tüm sözleşmeler için “normal seans” adı verilen tek bir seans düzenlenir. Normal seansın son 10 dakikası “kapanış aralığı” olarak adlandırılır.

Takas süresi saat 17:45’te başlar ve T+1 günü saat 15:00’a kadar devam eder. Saat 17:45’ten VİOPİS kapatılıncaya kadar geçen sürede temsilciler tarafından sorgulama yapılabilir

Risk oranı %100’den büyük ise, ilgili hesap “riskli”
olarak tanımlanır.

Alım Opsiyonu Kullanım Kar/Zararı
[Dayanak Varlık Vade Sonu Fiyatı − Kullanım Fiyatı] x Sözleşme Çarpanı x Miktar

Üyeler tarafından, işlem teminatı yükümlülüklerinin yerine getirilmesi amacıyla aşağıdaki varlıklar kullanılabilir.
• Nakit Türk Lirası
• Konvertibl döviz,
• Devlet İç Borçlanma Senedi,
• BIST 30 endeksinde bulunan pay senetleri,
• Yatırım Fonu Katılma Belgesi,
• T.C. Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama Anonim Şirketi tarafından ihraç edilen kira sertifikaları
• Borsalarda işlem gören standartta altın.

İşlem teminatı olarak kabul edilecek nakit ve nakit-dışı teminat çeşitlerinin toplam teminat içinde alabilecekleri minimum ve maksimum paylar ve değerleme katsayıları şu şekildedir:

TL=1,00 Döviz (USD veya EUR) = 0,94

Devlet İç Borçlanma Senetleri = 0,91

Hisse Senedi (BIST-30 İçerisinden) = 0,76

Yatırım Fonu KB. (Hisse Yoğun) = 0,82

Yatırım Fonu KB. (Diğer) = 0,88

Doğru cevap B'dir.

Bu emir türü, emri giren tarafından ilgili sözleşme için belirlenen fiyattan (aktivasyon fiyatı) ya da alış emirleri için daha yüksek ve satış emirleri için daha düşük fiyatlardan Borsada işlem olması durumunda, emrin sistemde aktif hale gelmesi amacıyla kullanılır. Doğru cevap D'dir.

FBIST Bono BYF Vadeli İşlem Sözleşmesi, Borsa İstanbul’da işlem gören FBIST Bono Borsa Yatırım Fonu’nu dayanak olarak alan ilk sabit getirili menkul kıymet borsa yatırım fonu vadeli işlem sözleşmesi olma özelliğini taşımaktadır. En yalın haliyle, bir bono sepeti üzerine dayandırılmış faiz vadeli işlem sözleşmesi olarak düşünülebilecek enstrüman niteliğinde olan yatırım aracı, faiz riskinin daha etkin yönetilebilmesini sağlayacaktır. Doğru cevap C'dir.