BORSALARIN YAPISI VE İŞLEYİŞİ

Yatırımcıların devlet tahvilleri dışında şirket tahvillerini de tercih etme sebepleri arasında aşağıdakiler sayılabilir:
• Kamu tahvillerine kıyasla daha riskli olmalarının bir sonucu olarak daha yüksek bir getiriye sahip olması,
• Düzenli getiri sağlayan bir yatırım aracı olması,
• Vadesinden önce elden çıkarmak istenildiğinde ikincil piyasasının olması sebebiyle kolayca el değiştirebilmesi,
• Farklı sektör, yapı ve kredi notuna sahip birçok şirket tahvilinin bulunması sebebiyle yatırım portföyüne çeşitlilik katmasıdır.

Sabit Faizli Tahviller: Önceden açıklanan dönemlerde ve belirli bir nominal getiriyi garanti eden tahviller sabit oranlı tahvil olarak isimlendirilmektedir. Örneğin, her üç ayda bir %2 faiz ödemeli 5 yıllık bir tahvilin tüm faiz ödemeleri eşittir.

Üzerinde yazılı nominal değerin üzerinde bir fiyattan satılan tahvillere primli tahvil adı verilmektedir.

Kâr'a iştirakli tahviller, genellikle işletmelerin yeniden organizasyonları durumunda ortaya çıkar. Kara iştirakli tahvilller, yatırımcılara hem faize hem de kara katılma olanağı sağlar. Kara iştirakli tahvillere, işletmenin karlı olması durumunda ödeme yapılacağından, imtiyazlı paylara benzerler.

Devlet İç Borçlanma Senetleri’nden vadesi 1 yıldan kısa olanlar “Hazine Bonosu” olarak adlandırılırlar. Hazine Bonoları ihraç tarihinde nominal değerin altında iskontolu olarak satılırlar.

Gelir Ortaklığı Senetleri, Hazine tarafından geliri Kamu Ortaklığı Fonu’na aktarılmak üzere satılan köprü, baraj, elektrik santralı, karayolu, demiryolu, telekomünikasyon sistemleri ile sivil kullanıma yönelik deniz ve hava limanları ile benzerlerinden, kamu kurum ve kuruluşlarına ait olanların gelirlerine gerçek ve tüzel kişilerin ortaklık hakkına sahip olmasını sağlayan senetlerdir.

Cari Getiri: Tahvilin yıllık kupon faizinin tahvilin piyasa fiyatına oranıdır.

Tranş: Tahvil ve Bono Piyasası’nda işlem yapabilme limiti içerisindeki her bir kademedir.

Takas Fiyatı = Kirli Fiyat x Enflasyon Katsayısı

Valör Fiyatı: Menkul kıymet tercihli repo işlemlerinde repo oranı üzerinden hesaplanan Valör fiyatıdır.

Sabit gelirli menkul kıymetlerden en çok işlem görenler tahvil ve bonolardır.

Enflasyon gibi değer düşürücü etkenler karşısında tahvil getirisini korumayı amaçlayan tahvil, endeksli tahvildir.

Vade riskinin diğer adı Getiri Eğrisi Riskidir.

Borcun borçlu tarafından bir defada veya belirli dönemlerde yapılan ödemelerle ortadan kaldırılması işlemine itfa denir.

Takas Fiyatı = Kirli Fiyat x Enflasyon Katsayısı

İşlem Hacmi = Nominal Tutar x Takas Fiyatı / 100

İşlemiş Faiz Tutarı = Nominal Tutar x İşlemiş Faiz x Enflasyon Katsayısı / 100

Birikmiş Kira Tutarı = Nominal Tutar x Birikmiş Kira / 100

Anapara Tutarı = Nominal Tutar x Temiz Fiyat x Enflasyon Katsayısı / 100

Aynı gün valörlü işlemlerden Pay Senedi Repo Pazarı 09:35-12:00 arası, diğerleri 09:15-14:00 arası işlem yapılmaktadır.

Tahvillerde süre kavramı ilk defa 1938 yılında Frederick Macaulay tarafından ortaya atılmıştır.

Piyasada işlem yapan üyeler, işlemin valör gününde, nakit ve menkul kıymet yükümlülüklerini en geç 16:30'a kadar yerine getirmek zorundadırlar.

Tahvil değerlemesi için tahvil nakit akışlarını yatırımcı tarafından istenen getiri oranını kullanılarak iskonto edilmesi adımı, 1. adımdır.

Tranş: Tahvil ve Bono Piyasası'nda işlem yapabilme limiti içerisindeki her bir kademedir.