Haksız Fiilden Doğan Borç İlişkileri
Türk Borçlar Kanunu’muzda borçların kaynakları nelerdir?
Sözleşmeden doğan borç ilişkileri, haksız fiilden doğan borç ilişkileri ve sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkileri olarak üç temel borç kaynağı gösterilmiştir.
Kusura dayanan genel nitelikteki haksız fiil sorumluluğu hangi kanunda düzenlenmiştir?
Kusura dayanan genel nitelikteki haksız fiil sorumluluğu TBK’nin 49. maddesinde düzenlenmiştir
Kusura dayalı haksız fiil sorumluluğu için gerekli şartlar nelerdir?
Kusura dayalı haksız fiil sorumluluğu için fiil, hukuka aykırılık, kusur, zarar ve nedensellik bağı olarak
beş şart aranmaktadır.
Bir kişinin rızası olmadan resminin çekilmesi, saçının kesilmesi, malının çalınması, malına zarar verilmesi, vücut bütünlüğüne veya hayatına yönelik saldırılar hukuki karşılık olarak ne ifade eder?
Hayatına yönelik saldırılar yapma/olumlu/aktif şekildeki fiilleri ifade eder
Yaşam hakkına, vücut bütünlüğüne, mülkiyet hakkına yönelik her saldırı, her fiil hukuken neyin karşılığıdır?
Hukuka aykırılığın karşılığıdır
Belirli kişi yahut kişilere karşı ileri sürülebilen haklara ne isim verilir?
Nispi haklar
Herkese karşı ileri sürülebilen ve herkes tarafından ihlal edilebilen haklara ne denir?
Mutlak hak
Örneğin A’nın aşırı hız yapıp B’nin aracına çarptığını düşünelim. B, kaza neticesinde yaralanmış yahut arabası zarar görmüş ise bu durumda mutlak hak olan hangi haklar ihlal edilmiş olur?
mülkiyet hakkı veya beden bütünlüğü ihlal edilmiştir
Türk Borçlar Kanunu m. 63’te hukuka aykırılığı ortadan kaldıran hâller nelerdir?
Zarar görenin rızası; dahaüstün nitelikte özel veya kamusal yarar, zarar verenin
davranışının haklı savunma niteliği taşıması, yetkili kamu makamlarının müdahalesinin zamanında sağlanamayacak olması durumunda kişinin hakkını kendi gücüyle koruması veya zorunluluk hâllerinde de fiil, hukuka aykırı sayılmaz
“Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı hâller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamaz.” hükmü en üst norm olan olarak nerede düzenlenmiştir?
Anayasa m. 17/II
Örneğin tanınmış bir iş adamının yolsuzluk yaptığına ilişkin haber yapılması halinde hukuka aykırılık ortadan kalkar mı?
İlgili haberin halkı aydınlatma amacı taşıması ve gerçeği yansıtması hâlinde daha üstün bir kamusal yarar söz konusu olacağı için hukuka aykırılık ortadan kalkacaktır.
Örneğin hastanın bilinci kapalı bir şekilde hastaneye getirildiği ihtimalde, doktorun rıza almadan yapacağı müdahale bir kişilik hakkı ihlali teşkil eder mi?
Doktorun bu müdahalesi hukuka uygun olacaktır
Kişinin hukuka aykırı bir saldırı karşısında bu saldırıyı önlemek veya sona erdirmek için gerçekleştirdiği fiiller, saldırgana zarar verse de TBK m. 64/I kapsamında hukuken karşılığı nedir?
Haklı Savunma (Meşru Müdafaa)
Zorunluluk hâlinden bahsedilebilmesi için kanun anlamında ne şart gereklidir?
Zarar verene yahut üçüncü bir kişiye yönelik zarar tehlikesinin bulunması gerekir.
Haksız fiil sorumluluğu açısından zararın iç içe geçmiş işlevleri nelerdir?
Zararın ilk işlevi, sorumluluk şartının olarak olmazsa olmaz bir unsur olarak aranmasıdır. Zarar yoksa sorumluluk da yoktur. Zararın ikinci işlevi ise tazminatın miktarının ve kapsamının belirlenmesinde, zararın büyüklüğünün belirleyici
unsurlardan biri olmasıdır.
Fiili zarar nedir?
Kişinin malvarlığının aktifindeki azalmayı yahut pasifindeki artmayı ifade eder
Yoksun kalınan kâr nedir?
Kişinin malvarlığının aktifine girmesi yahut pasifinden eksilmesi beklenen bir değerden mahrum kalmasıdır.
Kusur nedir?
hukuka aykırı fiilin kınanabilir bir davranış olarak faile yükletilmesini ifade eder
Kusurun çeşidi olan kast ne anlma gelir?
kişinin ihlali bilerek ve isteyerek meydana getirmesi hâlidir
Olaylar arasındaki sebep-sonuç ilişkisine işaret eden kavram nedir?
Nedensellik Bağı
Kusursuz sorumluluk hâlleri nelerdir?
Sebep sorumluluğu ve tehlike sorumluluğu olarak ikiye ayrılmaktadır.
Sebep sorumluluğu kaça ayrılır?
Olağan sebep sorumluluğu ve olağanüstü sebep sorumluluğu olarak ikiye ayrılmaktadır.
Haksız fiile maruz kalan bir kimsenin ihlale karşı elinde bazı hukuki imkânlar nelerdir?
Saldırının sona erdirilmesi davası, tazminat davası ve hatta bazı durumlarda yakın ve ciddi bir
haksız fiil tehlikesi bulunması durumunda haksız fiil gerçekleşmeden önce saldırının önlenmesine ilişkin davadır
Haksız fiil sorumluluğunda zamanaşımı ne kadardır?
iki yıllık zamanaşımına tabidir
Kişilik hakkı ihlalinden kaynaklanan kişilik hakkı konusu olan şahıs varlığı değerlerindeki kayıp, duyulan acı, elem ve ızdırap olarak tanımlanabilecek manevi zararın giderilmesini amaçlandığı dava nedir?
Manevi tazminat davası