BİZANS TARİHİ

Bizans ekonomisinin pek çok sahası 11. ve 12. yüzyıllar süresince büyümüştür. Bu dönem, nüfusun sürekli artması, büyük kentleşme, bütün sektörlerde artanüretim, imal edilen lüks ürünler, orta düzey pazar için tüketim ürünleri ve kitlesel tüketim mallarının üretimindeki artış ile karakterize edilebilir.

11. yüzyılda ekonomiyi olumsuz etkileyen faktörler de vardı. Örneğin X. Konstantinos Dukas (1059-1067) maliye idaresine, memuriyetleri para ile satmak yöntemini getirmiştir. Hâkim tabaka olmaları sıfatıyla da talepleri artan memurlar devletin masraflarını büyütmüştür. Kiliseye yapılan bağışlar, manastırların ağır vergi yükünde bireysel ve ayrıcalıklı davranmaları Kuzey Yunanistan’daki ayaklanmalara da temel oluşturmuştur. Ayrıca İmparator IX. Konstantinos’un (1042-1055) paranın değerinin düşürülmesi ve kaynakların ordu yerine İstanbul için kullanılması gibi uygulamalarını kapsayan mali politikalara geri dönülmüştür. Üstelik X. Konstantinos, imparatorluğun içinde olduğu ekonomik problemleri görmezden gelip, siyasi ve uluslararası problemleri hediyeler ve armağanlar ile çözmek istemiştir.

Bizans Devleti ithalat ve ihracatı %10 olarak vergilendirmiştir?

I. İustinianos’dan sonra ipek imalatı, devlet tekeline girmiş ve sadece imparatorluğa ait atölyelerde işlenerek satılmıştır.

Ortaçağ boyunca İstanbul, seramik üretiminin en büyük merkezidir. Korintos ise ikinci büyük şehirdir.

Loncalar ile ilgili tek temel kaynak olan Eparhos’un Kitabı (Eparhikon Biblion), 10. yüzyıla aittir.

Topraktan alınan arazi vergisi, dolaysız vergilerden biridir. Diğer seçeneklerde verilenler ise dolaylı vergilerdir.

Nümismatik alanında tartışmasız olarak 491 yılında imparator olan I. Anastasios’un sikke reformu temel alınmaktadır.

Follis, 40 nummi değerindeki bakır sikkedir.

Anastasios döneminin sonunda imparatorluk topraklarındaki dört darphane: İstanbul, Selanik, İzmit ve Antakya.

Müslüman fetihleri ve ikonakırıcılık tartışmalarının yer aldığı 7. ve 9. yüzyıllar arası Bizans tarihinde “Karanlık Dönem” olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

9. ve 10. yüzyıllarda Bizans ekonomisinin genişlemesinde, yeniden nüfus artışı ve tarıma dayalı ortaçağ ekonomilerindeki genel durum önemli unsurlardır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Bizans ekonomisinin pek çok sahası 11. ve 12. yüzyıllar süresince büyümüştür. Bu dönem, nüfusun sürekli artması, büyük kentleşme, bütün sektörlerde artan üretim, imal edilen lüks ürünler, orta düzey pazar için tüketim ürünleri ve kitlesel tüketim mallarının üretimindeki artış ile karakterize edilebilir. Veba salgınının Bizans ekonomisinin büyümesinde bir etkisi olmamıştır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Aslında Dioklitianos başa geçtiğinde Roma ekonomisi çökmenin eşiğindeydi. İmparator 290 yılında kapsamlı bir para reformu yapmış, daha sonra 301 yılında “Maksimum Fiyat Fermanı” (Latince: Edictum De Pretiis Rerum Venalium) ile enflasyonu dizginlemeye çalışmıştır.

I. İustinianos’un Kuzey Afrika ve İtalya’yı ilhak etmesi, Batı Roma’yı Doğu ile birleştirmesi Akdeniz ticaretini canlandırmış ve iktisadi kalkınmayı beraberinde getirmiştir.

Bizans Roma’dan, ticari faaliyetlerin özgür insanlar için uygun bir iş olmadığı yolunda bir küçümseyici algılamayı devralmıştı. Ticaretle, hatta uluslararası ticaretle uğraşanlar sıradan ve bu faaliyetleri nedeniyle kirlenmiş kişiler olarak görülüyordu. İmparatorluğun her yerinde ticari faaliyetlerden doğan gümrük vergilerini komerkiaros olarak adlandırılan vergi memurları topluyordu.

Hazinenin ve para stoklarının azalmasına neden olan askeri ve politik başarısızlıklar sebebiyle 11. yüzyılın sonunda para sisteminde bir kriz yaşanmıştır. Hem parasal hem de mali sistem I. Aleksios tarafından yeniden düzenlenmiştir. Ancak I. Aleksios’un Bizans devleti sınırlarını genişleten ve savunma gücünü arttıran politikasına rağmen, iki önemli sorun vardı. Birincisi devlet hala büyük bir ordu beslemek zorundaydı, ikincisi ise özellikle Anadolu’da Türkler ile olan mücadele vergilerin toplamasına engel oluyordu. Doğru cevap D seçeneğidir.

Bizans’ın ticarete olan yaklaşımı çok gelenekseldi. Devlet için elzem olan hiçbir ürün ihraç edilemezdi. Örneğin Rum Ateşi, altın, tuz, silah yapımı için demir, gemi yapımı için kereste gibi düşmana yardım edebilecek herhangi bir emtia hiçbir zaman imparatorluk dışına çıkarılamazdı. Yasaklanmış mallar listesinde kullanımı sadece imparatorluk ailesine ait olan erguvani renkli boya ile boyanmış ve imparatorluk ailesinin fertlerine tahsis edilmiş her türlü ipekliler de yer alıyordu.

1204 yılında Latinlerin İstanbul’u işgal etmesi sonucu, İmparatorluğun parçalanması, Türkler ile mücadeledeki toprak kayıpları ve İtalya’nın Akdeniz ile Karadeniz’de genişlemesi süreçleri, araştırmacılar tarafından Bizans ekonomisinde “kayıp 13. yüzyıl” olarak değerlendirilmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Solidus: İlk defa İmparator I. Konstantinos tarafından 309- 10 yılında bastırılan ve Bizans İmparatorluğu’nda 10. yüzyıl’a kadar kullanılmış olan altın sikkenin adı solidustur.