BİZANS TARİHİ

I.Haçlı seferinin sonucu olarak islam dünyası içinde Antakya, Urfa, Trablusşam ve Kudüs’te 4 tane Haçlı şehir devleti kuruldu. I. Haçlı Seferi’nin bu başarısı Avrupa’da büyük bir heyecan uyandırdı ve yeni orduların yola çıkmasına sebep oldu. Ancak 1101 yılında birbiri ardına Anadolu topraklarına giren Haçlı orduları bu kez başarılı olamamışlar ve Selçuklu kuvvet­leri tarafından neredeyse tamamen imha edilmişlerdir. I. Haçlı Seferi sırasında sayıları yüz binlerle ifade edilen Haçlı ordularının Anadolu’dan geçmesi I. Sultan Kılıç Arslan’ın yeniden toparlamaya çalıştığı Ana­dolu Selçuklu Devleti’ne ağır bir darbe indirdi. Bu sayede Bizans İmparatorluğu başta İznik, İzmir ve Efes gibi önemli şehirler olmak üzere tüm kıyı bölgelerini Türklerden geri aldı. İznik’i Bizans’a kaptıran I. Kılıç Arslan ise Konya’yı yeni dev­let merkezi olarak seçti.

Anadolu’nun fethi ve Türk yurdu haline gelmesi yalnızca kazanılan askerî başarılar ile açıklanacak bir olgu değildir. Unutmamak gerekir ki, Sasani ve Arap or­duları da bu coğrafyayı baştan başa geçmeyi başarmıştır. Selçuklu fetihlerini daha önceki bu harekâtlardan farklı kılan etken Türkistan, Horasan ve Azerbaycan’dan gelen kalabalık Türkmen kitleleri ile desteklenmesidir. Ele geçirilen yerlere bu Türkmen topluluklarının iskan edilmesi sonucu Selçuklu ordularının kazandığı zaferler geçici başarılar olmaktan çıkıp kalıcı fetihler halini almıştır. Şehirli ve göçebe her sınıftan insanın gelip yerleştiği Anadolu’nun demografik yapısı hızla değişmiş ve nüfus üstünlüğü Türklere geçmiştir.

Sakarya ve Kızılırmak nehirleri arasında kalan, kuzeyde Sinop’tan, Bartın’a kadar Karadeniz sahillerine ulaşan ve merkezi Çankırı olan bölgenin Bizans dönemindeki adı Paflagonia’dır.

Tuğrul Bey’in emriyle 1059 yılında Anadolu’ya Selçuklu akınları yeniden başladı ve Salar-ı Horasan, Samuk, Emir Kapar ve Kicacic adlı beylerin idaresindeki büyük bir Selçuklu ordusu Anadolu’ya girdi.

Komninos: Aleksios Komninos 1081-1185 yılları arasında yaklaşık bir asır sürecek olan ve Anadolu Selçuklu Devleti ile
mücadele eden Komninos hanedanının kurucusu Bizans imparatorudur.

II. Haçlı Seferi birincisinin aksine Haçlılar açısından tam anlamı ile başarısızlıkla sonuçlanmış, Bizans imparatoru I. Manuil Komninos’un uyarılarına kulak asmayarak Selçuklu topraklarından geçmeye kalkan Alman ve Fransız orduları neredeyse tamamen imha edilmiştir.

Kudüs’ü Müslümanların elinden geri almak amacıyla Papa III. Innocentius’un (1198-1216) çağrısı ile düzenlenen IV. Haçlı Seferi, Venedik Doçu Enrico Dandalo’nun (1195-1205) müdahalesi ile asıl amacından saparak Bizans İmparatorluğu’na yönelmiş ve İstanbul’un Haçlılar tarafından ele geçirilerek burada bir Latin İmparatorluğu’nun kurulması ile sonuçlanmıştır.

1243 yılında Baycu Noyan (1230-1260) komutasındaki Moğol ordusu karşısında Kösedağ’da yaşanan hezimet Anadolu Selçuklu Devleti açısından bir dönüm noktasıdır.

Anadolu Selçuklu Devleti’nin kurucusu Kutalmışoğlu Süleymanşah (1077-1086) ile kardeşleri Mansur, Devlet ve Alp İlig’in, Büyük Selçuklu Devleti’nin sultanı Alp Arslan’ın (1064-1072) 1072 yılındaki ölümünün ardından Anadolu’ya geldikleri bilinmektedir.

I. İzzeddin Keykavus’un saltanatı döneminde Bizans-Selçuklu ilişkilerindeki önemli gelişmelerden birisi de, Trabzon İmparatorluğu’nun Anadolu Selçuklu Devleti’ne tabi hale gelmesidir.

XII. yüzyılın son çeyreğine kadar Anadolu’daki güç dengesinin Bizans lehine olduğu görülmektedir. Ancak 1176 yılındaki Miriokefalon Savaşı’nda II. Kılıç Arslan’ın elde ettiği zaferle Bizans İmparatorluğu’nun Türkleri Anadolu’dan çıkarma ümitleri son buldu.

Oğuzların Üçok kolunun Kınık boyuna mensup olan Selçukluların atası kabul edilen Dukak, X. yüzyılın ikinci yarısında Aral Gölü’nün doğusunda hüküm süren Oğuz Yabgu Devleti’nin ordu başkomutanı idi. Doğru yanıt D'dir.

İmparator X. Konstantinos Dukas’ın ölümünden sonra onun eşi Evdokia ile ev- lenerek Ocak 1068’de Bizans tahtına oturan IV. Romanos Diogenis, iktidara gelir gelmez Türklerin Anadolu’daki faaliyetlerine son vermek düşüncesi ile harekete geçti. Bu amaçla o, 1068 ve 1069 yıllarında Anadolu’ya iki sefer düzenledi. Ancak kalıcı bir sonuç elde edemedi. IV. Romanos Diogenis, 1071 yılı ilkbaharında tüm Selçuklu ülkesini istila etmek amacıyla İstanbul’dan büyük bir ordu ile yola çıktı. Doğru yanıt A'dır.

Papa, Hristiyanlığın Katolik mezhebine bağlı olanların Roma’da ikamet eden en üst dini liderine verilen sıfattır. Doğru yanıt C'dir.

Hristiyanlık içinde Katolik ve Ortodoks inançlarının birbirinden ayrılmasına Shisma denir. Bu ayrılık 1054 yılından günümüze kadar devam etmektedir. Doğru yanıt B'dir.

Aleksios Komninos 1081-1185 yılları arasında yaklaşık bir asır sürecek olan ve Anadolu Selçuklu Devleti ile mücadele eden Komninos hanedanının kurucusu Bizans imparatorudur. Doğru yanıt A'dır.

Büyük bir kısmını Roma İmparatorluğu’ndan devraldığı yol sistemini daha da geliştiren Bizans İmparatorluğu tüm şehirleri birbirine bağlamıştı. Başkent İstanbul’u doğuya bağlayan en önemli yol Kadıköy’den İzmit Körfezi’ne, oradan İznik’e geçiyordu. İznik’ten sonra Lefke, Osmaneli ve Eskişehir’e uzanan bu yol Kızılırmağı geçtikten sonra biri Kırşehir üzerinden Kayseri’ye, diğeri Nevşehir ve Kemerhisar üzerinden Tarsus’a ve son olarak Belcik, Yıldızeli üzerinden Sivas’a olmak üzere üç kola ayrılıyordu. Doğru yanıt B'dir.

Bizans İmparatorluğu ile Selçuklu Türkleri arasında XI. yüzyılın ilk çeyreğin- den itibaren başlayan ve 1308 yılında Anadolu Selçuklu Devleti’nin yıkılışına ka- dar devam eden ilişkiler çoğunlukla mücadele şeklinde geçmiştir. Doğru yanıt E'dir.

Selçukluları mağlup eden Moğolların kendi hâkimiyet sahalarına da girmelerinden endişelenen III. İoannis Dukas Vatacis, (1222-1254) Moğollara karşı Selçuklu sultanı II. Gıyaseddin Keyhüsrev (1237-1245) ile antlaşma yaptı. Doğru yanıt D'dir.

Devrin Bizans yazarlarından Pahimeris’in ifadelerine göre Bizans yönetiminin üzerlerine yüklediği ağır vergileri ödemekte güçlük çeken Bizans halkı, kendilerine daha adil davranan Türklerin tarafına geçmeye başlamış ve Türkler, kendi saflarına geçen ahalinin rehberliğinde Bizans topraklarını ele geçirmişlerdi. Doğru yanıt C'dir.