BİZANS TARİHİ

Altay Dağlarından doğan İrtiş ırmağı ile Moldova üzerinden Karadeniz’e dökülen Dinyester ırmakları arasındaki bölgeye Deşt-i Kıpçak denilmiştir.

Hunların Bizans’ı asıl etkilemesi 374 yılı civarında İdil nehrinin batısına geçip önlerinde bulunan kavimleri yerlerinden oynatarak Karadeniz’in kuzeyine doğru ilerlemesiyle olmuştur. Bu olay tarihte Büyük Kavimler Göçü olarak
bilinen büyük bir nüfus hareketine yol açmıştır.

Göktürk Kağanı İstemi Yabgu’nun Bizans’la dostluk kurma politikası neticesinde 571 yılında Bizans-Sasani Savaşları başlamış oldu. Göktürkler ise, batı istikametindeki ilerleyişini sürdürerek Kafkasların kuzeyindeki Kuban Irmağı havzasına ve daha sonra da Azerbaycan’a sahip oldular.

Panonya: Balkan Yarımadasında Dalmaçya kıyılarından başlayarak Bosna Hersek, Slovenya, Sırbistan, Hırvatistan, Avusturya ve Macaristan’ın bulunduğu ülkelerin bir bölümünü kapsayan bölgenin adıdır.

Bizans İmparatoru, Avarlara Panonya’daki topraklara yerleşmelerini teklif etti. 568 yılında Panonya ve çevresi Avarların hâkimiyeti altına girdi. Böylece Avarlar, Orta Avrupa’da en kudretli devlet haline gelmişlerdir.

Büyük Bulgaristan, Bizans’la dostane ilişkiler kurmuş ve hükümdarı Kubrat’a, Bizans İmparatoru Heraklios (610-641) tarafından patrikios unvanı verilmiştir.

Bu gelişmeler, Karadeniz’in kuzeyi ve Balkan coğrafyasındaki halkların tarihi seyrini etkilemiştir. Bu tarihlerde Karadeniz-Balkan coğrafyasında görülen ilk kavim Peçenekler olmuştur.

Rus kaynaklarında bunlara Tork, Torki, Toruki ve bazen Torkmen denilmekteydi. Bizans kaynaklarında ise Uz olarak kaydedilmişlerdir.

29 Nisan 1091 tarihinde Kuman kuvvetlerinin Meriç nehri yakınlarında Umurbey mevkiinde Peçenekleri ağır bir yenilgiye uğratması ile netice vermiştir. Bu savaştan sonra Peçenekler hızla tarih sahnesinden silinmeye yüz tutmuşken Kumanların etkinliği ise artmaya başlamıştır.

Kumanlar, II. Bulgar Devletinin kurulmasını ve gelişmesini sağlamışlardır.

Surgiyannis adıyla bilinen ve seçkin bir Kuman ailesinden gelen generaldir. Bu kişi, Bizans imparatorluk idaresinde megas dükalığa kadar yükselmiştir.

Önce 374 yılında Kavimler göçü ile batı'ya Avrupa'ya bir çok toplum göç etmiş, Bizans ilk olarak bundan etkinlenmiş,  Uldız, 404-405 yılları ve özellikle 409 senesinde Tuna’yı geçerek nehrin güneyinde bazı önemli geçit yerlerini tutmak suretiyle Bizans’ı tehdit eden bir güç haline geldi.441 yılında Atilla, Bizans’a yönelik I. Balkan seferini düzenledi. Atilla, Margus’u ele geçirerek I. Balkan seferini başlatmış oldu. Bizans Hunlara yıllık haracını ödeyemeyince Atilla’nın komutanlığında Hun ordusu birkaç noktadan Tuna’yı geçip Teselya’ya ulaştı. Sonra Bizans başkenti istikametinde ilerledi ve Athyra’ya (Büyük Çekmece) gelerek Bizans başkentini kuşatma hazırlıklarına girişti.Doğru sıralama D şıkkında verilmiştir.

Atilla döneminde de Uldız’ın esaslarını belirlediği Hunların Bizans politikası geçerliliğini korudu. Atilla, dünya hakimiyeti kurma hedefindeydi ve bu hedefe ulaşmanın yollarından birisi Bizans’ı ele geçirmekti. soruda asıl amacı sorulduğu için doğru cevap E şıkkıdır

Mali kriz, salgın, deprem, Sassani çatışmaları Bizans'ı oldukça zayıf düşüren nedenlerdir. Göktürkler'in bir etkisi yoktur. Doğru cevap A şıkkıdır.

Göktürklere 569 yılında Zamerhos başkanlığında bir elçilik heyetini Sasanilere karşı ittifak antlaşması yapmak üzere gönderdi. Türk elçileriyle beraber hareket eden Bizans heyeti, Tanrı Dağları silsilesindeki Akdağ’da bulunan İstemi Yabgu’nun yanına giderek Bizans-Göktürk ittifak antlaşmasını yaptılar. Doğru cevap B şıkkıdır.

601 yılında ise Bizans ordusu, Tisa nehri civarında muhtemelen bugünkü Voyvodina yakınlarında Avarları yenmeyi başardı. Avarlar Lonbardlarla ittifakı yeniledi. Ancak gerek Slavlarla beraber gerekse tek başına hareket ederek Avarlar, Bizans’a karşı baskı ve saldırılarını sürdürmüşlerdir. Bu baskıların doruk noktası Avarların, Heraklios döneminde Sasanilerle beraber 626 yılında gerçekleştirdikleri İstanbul kuşatması olmuştur. Ancak İstanbul kuşatmasında başarılı olamayan Avarlar giderek güç kaybetmişlerdir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Tervel, Bizans İmparatoru II. İustinianos’la iyi ilişkiler kurmuş ve onun başlıca destekçisi olmuştur. II. İustinianos, tahttan indirilip Kırım’a sürgün gönderildiğinde oradan kaçmayı başarmış ve Tervel’in yanına sığınmıştır. Bizans İmparatoru kendisine tekrar Bizans tahtına geçmek için yardım eden Tervel Han’a hediyeler ve sezar (çar) unvanı vermiştir.

Hazar Hanlığına son darbeyi Kıpçaklar vurmuştur. Bizans ile kimi zaman Kırımdaki şehirler için çekişme yaşanmış olsa da Bizans Hazar Hanlığına son vermemiştir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Malazgirt Savaşı esnasında da Bizans ordusundaki Peçeneklerin bir kısmının Selçukluların tarafına geçtiği bilinmektedir. Doğru cevap E şıkkıdır.

1263 yılında İlhanlı hükümdarı Hülagû’yu yenme başarısı gösteren Nogay Han’la anlaşma yaptı ve kızı Efrozina’yı ona eş olarak verdi. 1272 yılında gerçekleşen bu evlilikten sonra Nogay ve Tatarlar Bizans için düşman olmaktan çıkmış ve gerektiğinde Bizans Devletini Bulgarlara karşı korur hale gelmiştir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Diğer devletlerin köken olarak Göktürklerle bir ilgisi yoktur. Doğru cevap B şıkkıdır.