BİZANS TARİHİ

Başarısızlıkla sonuçlanan bu ilk kuşatma sırasında Müslümanlar çok sayıda şehid verdiler. Hz. Peygamber’i, Medine’ye hicretinden sonra yedi ay süreyle evinde misafir etmiş ve ileri yaşlarda olmasına rağmen bu sefere katılmış olan meşhur sahabî Ebû Eyyûb el-Ensârî kuşatma sırasında hastalanarak vefat etti ve surların dışında bir yerde defnedildi.

Geç Roma döneminde imparatorun kılıcını taşıyan manasındaki spatarios Bizans döneminde imparatorun saray içindeki korumasını üstlenen ve çoğu zaman hadımlardan seçilen kişilerin taşıdığı bir unvan olarak kullanılmıştır.

Halife Harun Reşîd, Bizans’ın Amorion (Hisarköy - Amûriyye) ve Ankara gibi şehirlerinde gerçekleştirilen kuşatmalar sırasında ele geçirilen kitapların muhafaza edilmesini özellikle emretmiştir. Dönemin ileri gelen ilim adamlarından oluşturduğu bir ekibi önemli gördükleri tıp, felsefe, astronomi vb. ilimlere dair eserleri elde etmekle görevlendirmiş ve bu şekilde birçok ünlü eserin Bağdat’a getirilmesini sağlamıştır. Bağdat’ta toplanan eserler, Halifenin görevlendirdiği dönemin meşhur doktorlarından Yuhannâ/Yahya b. Mâseveyh’in başkanlığındaki bir heyet tarafından tercüme edilmiştir.

Daha çok maliye bakanları tarafından kullanılan bir unvandı. Erken dönemde imparatorun özel odasından sorumlu hadımlara ait bir görevdi. Sonradan hem askeri hem de mali işlerden sorumlu kişi için kullanıldı.10. yüzyıldan sonra askeri görevleri azalırken mali sorumluluk alanı genişlemiştir.

Erken dönem Bizans tarihinde imparatorun has odasından sorumlu kişi manasında kullanılan Kuvikularios unvanı daha sonra imparatorun sarayının teşrifatından sorumlu kişiler için kullanılmıştır.

Antik dönemlerde general manasında kullanılan Stratigos kelimesi Bizans döneminde özellikle 8. yüzyılda sözlük manası kolordu anlamına gelen fakat idari olarak eyalet terimini karşılayan temalardan sorumlu kişi için kullanılmış bir unvandır. Stratigoslar eyaletin en üst askeri sorumlusu olduğu kadar bölgelerinde verginin toplanmasından ve adaletin dağıtılmasından da mesuldüler.

Müslüman Araplarla Bizans arasında ilişkilerin en canlı olduğu dönemlerden biri Emevîler dönemidir. Bu dönemde Muâviye b. Ebû Süfyân’dan itibaren Bizans hâkimiyetindeki Anadolu topraklarına hemen her yıl Sâife adı verilen seferler düzenlenmiştir.

Bizans Devletinde altıncı ve yedinci yüzyıllarda devletin maliyesinden sorumlu üst düzey görevli için kullanılan unvandır. Daha sonra bu unvan asıl görevinin yanı sıra eyaletlerdeki emlakın defterlerinin tutulmasından, arazi vergilerinin tespit ve tahsilinden, ordu mensuplarının maaşlarının ödenmesinden sorumlu görevliler için de kullanan bir unvan olmuştur.

Geç Roma döneminde sivil idarenin başı olarak kullanılan magistrianos unvanı Bizans döneminde sarayın korunmasından, ordunun silahlanmasından, istihbaratın sağlanmasından ve diplomatik ilişkilerin belirlenmesinden sorumlu kişi için kullanılmıştır.

Ecnadeyn savaşı 30 Temmuz 634’te Müslümanların zaferiyle sonuçlanmıştır.

Daha çok maliye bakanları tarafından kullanılan bu unvan asırlar içinde değişik anlamlar kazanmıştır. Erken dönemde imparatorun özel odasından sorumlu hadımlara ait bir görev iken daha sonra hem askeri hem de mali işlerden sorumlu kişi için kullanılmıştır. 10. yüzyıldan sonra askeri görevleri azalırken mali sorumluluk alanı genişlemiştir.

Sinkellos, daha çok Ortodoksluğun en üst dini temsilcisi olan patriğin danışmanı için kullanılan bir unvandır.

Hz. Muhammed imparator Heraklios’a İslam’a davet mektubu göndermiştir.

Dört Halife devrinde gerçekleştirilen fetihlerle Suriye, Filistin ve Mısır ile Kuzey Afrika Bizans İmparatorluğu’nun elinden alınarak İslâm topraklarına katıldı.

Ecnâdeyn Savaşı ile Suriye ve Filistin kapıları Müslümanlara açılmıştır.

Filistin İskenderiye ve Mısır’ı fetheden, Mısır Fatihi ünvanını alan komutan Amr b. As’tır.

Hz. Ömer döneminde gerçekleşen Yermük Savaşı ile Suriye Bizans hakimiyetinden çıkmıştır.

Zâtü’s-savâri adıyla anılan savaş Müslümanlar’ın kesin galibiyeti ile sonuçlanmıştır. Bu zaferle Bizans’ın Doğu Akdeniz’deki hakimiyeti sona ermiştir.

Emevi hükümdarı Abdülmelik tarafından ilk İslami sikke bastırılmıştır.

Müslüman Araplar İstanbul üzerine dört sefer gerçekleştirmişlerdir.