BİZANS TARİHİ

Tarihin “Büyük” unvanını verdiği Konstantinos, başarısını büyük ölçüde Hıristiyanlara borçluydu. 4. yüzyılda dahi baskı ve takibattan kurtulamamış olan fakat buna rağmen sayıları çığ gibi artan Hıristiyanlar, kendilerine sempati ve hoşgörüyle yaklaşan Konstantinos’a bağlılığa önem verdiler. Rakipleriyle yaptığı savaşta ilk olarak 311 daha sonra da 313 yılında Milano’da Konstantinos Hıristiyanlara müsamaha fermanı çıkarttı. Böylece Hıristiyanlık imparatorluğun diğer dinleri gibi meşru hale geldi ve devlet tarafından müsadere edilmiş olan tapınakları geri verildi (Dikici, 2007, 33-34). Bu gelişme şüphesiz dünya çapında bir olaydı.

Konstantinos, Şimdiki Sultan Ahmet’te büyük bir imparatorluk sarayı ve hipodrom inşa edildi.
Hipodrom imparatorluğun her köşesinden getirilen sanat eserleriyle süslendi.
Saray ve Hipodrom’un bulunduğu alana forum yapıldı.

Forum: Antik Roma kentlerinin merkezlerinde yer alan ve çevresi önemli kamusal yapılarla kuşatılmış meydan. Erken Hıristiyanlık döneminde de uygulamasına devam edilmiştir.

İmparator İustinianos döneminin en etkili ve sürekli olan faaliyetleri hukuk alanındaki büyük reformlar olmuştur.

Bizans, 555 yılında Ostrogotlara üstün geldi ve İtalya, İmparator İustinianos’un egemenliğini tanıdı

İmparatorlukta Hıristiyanlığın tek resmi din olarak benimsenmesi I. Teodosios (379- 395) döneminde oldu. Teodosios, çıkardığı bir fermanla Hıristiyanlığı devletin resmi dini haline getirdi, diğer tüm din ve inançların varlığını yasa dışı ilan etti.

457’de Leon, yapılan dini merasimle Patrik Anatolios’un elinden taç giyen ilk imparator oldu

395 yılında İmparator I. Teodosios, imparatorluk topraklarını oğulları arasında paylaştırdı. Buna göre Adriyatik’ten itibaren İmparatorluğun Batı tarafını küçük oğlu Honorios, Doğu tarafını ise büyük oğlu Arkadios yönetecekti (Ostrogorsky, 1999, 49). Tarihlere Roma İmparatorluğu’nun ikiye ayrılması olarak geçen bu olay aslında yeni bir şey değildi. İdari bakımdan kolaylık sağlamak, imparatorluk ailesi içerisinde iktidar kavgası yaşanmasını önlemek, iç ve dış gelişmelerin zorunlu kılması gibi nedenlerle imparatorluk idaresinin bölünmesi vakası birçok defa yaşanmıştı. Devletin birliği fikri hiçbir zaman terk edilmedi. Ortada iki devlet değil bir devletin iki imparator yönetimindeki iki parçasının olduğu kabul ediliyordu. Devletin bütünlüğü anlayışı her ne kadar varlığını uzun süre muhafaza etmiş olsa da fiili olarak imparatorluğun iki parçası arasındaki çözülme gittikçe kendini daha fazla hissettirecektir. Çünkü doğuda ve batıda gelişen şartlar birbirinden farklıydı ve iki hükümet arasındaki rekabette kaçınılmaz olmaktaydı.

Latium, orta İtalya’da merkezi Roma olan ve günümüzde Lazio olarak adlandırılan bölgenin adıdır. Tiber ve Aniene nehirleri arasında yaklaşık 17000 kilometre karelik bir toprağı kapsayan Latium bölgesi bereketli ova toprağı ve İtalya’daki Latin kavimlerin ana yurdu olarak bilinmektedir. Doğru yanıt D'dir.

Curiata, başlangıçta soya dayalı daha sonra servet ve nihayet yaşanan mekana göre oluşturulan halk meclisinin adıdır. Bu meclise sadece patriciler katılabilirdi. Başlangıçta savaşın yapılması ve barışın sağlanması kararını veren bu halk meclisi daha sonra kralın seçimi ve yasaların onaylanmasında da görev almıştır. Doğru yanıt C'dir.

Krallık döneminde Populus Romanus’u üç tribus (Ramnes, Tities ve Luceres) meydana getiriyordu. Her tribu- sun bir siyasi lideri ve bir rahibi vardı. Her tiribus 10 curia’dan, her curia 10 gensten, her gens 10 büyük aileden oluşuyordu. Doğru yanıt B'dir.

Caligula’nın ardından, 41-54 yılları arasında hüküm süren Claudius yetkin bir yöneticiydi. Roma yurttaşlığını genişleterek, yabancı topluluklara da yurttaşlık hak- kı verdi. Özgürlüğünü kazanmış Yunanlı köleleri önemli devlet görevlerine getirdi. Doğru yanıt A'dır.

Roma İmparatorluğu’nda Dioklitianos’un 284 yılında iktidara geçişi imparatorluk tarihinde bir dönüm noktası sayılmaktadır. O zamana kadar, imparatorluğun son yarım yüzyılı taht mücadeleleriyle geçti. Dioklitianus (284-305), imparatorluğu zaafa uğratan bu iktidar mücadelelerine son vermek, imparatorluk yönetiminde istikrarı sağlamak ve imparatorluk otoritesini daha etkin kılabilmek maksadıyla köklü bir reform gerçekleştirdi. Doğru yanıt D'dir.

Dioklitianos, dört başlı manasında Tetrarhia denilen yeni bir yöne- tim sistemi kurdu. Bu sisteme göre imparatorluğu iki agustus ve iki sezar birlikte yöneteceklerdi. Gerçekleştirdiği reform gereğince Dioklitianos, agustus unvanıyla Nikomedia/ İzmit’i merkez edinip doğu tarafının yönetimini üstlendi. Doğru yanıt D'dir.

Konstantinos’un Byzantium’da kurduğu yeni şehir 11 Mayıs 330’da görkemli törenler ve eğlencelerle resmen açıldı. Şehre Yeni Roma (Nova Roma) adı verildiyse de bir müddet sonra kurucusuna atfen Konstantinopolis denilmesi gelenek haline geldi. Doğrular yanıt E'dir.

Konstantius, 306 yılında babası Agustus Konstantius’la birlikte Britanya’ya geçerek, İskoçya’daki çarpışmalara katıldı. Bu sırada 25 Temmuz 306’da I. Konstantius, York şehrinde öldü. Ordu, onun oğlu Konstantinos’u imparator ilan etti. Fakat en yetkili agustus konumunda olan Galerius, Batı bölgesinin agustusu olarak Severus’u tayin etti ve Konstantinos’u onun sezarı atadı. Doğru yanıt A'dır.

Dioklitianos döneminde ağır baskılara ve takibata uğrayan Hıristiyanlar, onun halefi Galerius’un 311’de Hıristiyanlığı suç olmaktan çıkartan fermanıyla bu güç durumdan kurtulmaya başladılar. 

Konstantinos’un tarih sahnesine çıkışı ve Milivian Köprüsü Savaşı Hıristiyanlar için şüphesiz dönüm noktası oldu. Bu savaşta Hıristiyanlıktan etkilenen ve Hıristiyan sembollerini sancaklarında taşıtan Konstantinos, mutlak İmparator olarak iktidara 324 yılında sahip olduğunda yaptığı ilk icraati bir emirname yayınlayarak mahkûm olan Hıristiyanları serbest bıraktırıp, sürgüne gönderilenlerin geri dönmesini, müsadere edilen mal ve mülklerin iadesini, yıkılan kiliselerin yeniden inşa edilmesini emretmek oldu. 

İmparatorlukta Hıristiyanlığın tek resmi din olarak benimsenmesi ise I. Teodosios (379- 395) döneminde oldu. Doğru yanıt A'dır.