BİZANS TARİHİ

C şıkkı

E şıkkı

D şıkkı

B şıkkı

B şıkkı

D şıkkı

D şıkkı

A şıkkı

D şıkkı

Bizans Sanatında 726 ila 842 yılları arasında hâkim olan tasvir kırıcı süreç

Kastron

Bizans İmparatorluğu kurulduğu kabul edilen 330 yılından İstanbul’un Osmanlı Devleti tarafından fethedildiği 1453 senesine kadar hüküm sürmüştür.

Bizans Sanatı ve Mimarlığı başlıca üç dönem içerisinde ele alınarak değerlendirilir.

İkonaklast/İkonaklazma (İkonakırıcılık): Yunancadaki eikon (ikona ya da imge) ve klao (kırmak ya da yıkmak) sözcüklerinden gelir ve sözcük anlamıyla imgelerin kasıtlı olarak yok edilmesi anlamındadır. Bizans Sanatında 726 ila 842 yılları arasında hâkim olan tasvir kırıcı süreç ikonoklast akım olarak tanımlanır.

Kastron: Savunma amacı ile oluşturulan kaleye verilen isimdir. 7. yüzyıldan sonra “Kasaba” ya da “kent” anlamında da kullanılmıştır.

7-8. yüzyıllarda Bizans İmparatorluğu içerisinde sadece dört ya da beş yerleşim kent adı ile tanımlanabilecek niteliktedir. Bu kentler başkent İstanbul, Selanik, Efes, İznik ve Trabzon’dur.

Dördüncü yüzyıldan altıncı yüzyılın sonuna kadar bazilika, tüm Bizans coğrafyasında cemaat, piskoposluk hatta manastır kiliselerinin ana plan şemasını oluşturmuştur (Mango 2006, 50). Aynı zamanda “bazilika” erken hıristiyanlık ve Bizans dönemlerinde “kilise” anlamında kul- lanılmıştır. Bu yeni yapı tipi Hıristiyan ayinlerinin gerçekleşmesi için gerekli bir takım mekansal düzenlemelere bağlı olarak şekillenmiştir. Ana şeması iti- bari ile Bazilika iki sütun dizisiyle üç bölüme (orta nef ve yan nefler) ayrılmış büyük bir salon (naos), bu salonun doğu ucunda yarım daire formlu bir büyük çıkıntı (apsis) ve naosun batısında, giriş tarafında avludan (atrium) oluşan bir düzenlemeye sahiptir. Atrium’dan kiliseye girişte naosa açılan bir hol (narteks) yer alır. Apsisin iki yanında dini ayinlerde kullanılan pastofori- um odaları bulunur. Ayrıca kiliselerde bema, ambon, solea, templon, altar, kiborum, sintranon, katedra ve kripta adı verilen litürijik işlevli kuruluşlar ve mekânlara sahiptir.

Tessera: Mozaiği oluşturan genellikle küp biçimindeki küçük mermer, cam ya da keramik parçalarının her birine verilen addır.

Rumi: Birbirine bağlı yarım palmetlerden oluşan süsleme öğesidir.

Bazilika