BİZANS TARİHİ

Bu tasnife göre Bizans imparatorluğu 5 döneme ayrılır. Bunlar geç Roma imparatorluğu dönemi, karanlık çağ dönemi, gelişme dönemi, Batılılaşma ve İznik imparatorluğu dönemi ile Boğazlar imparatorluğu dönemleridir.

Varang kelimesi 11. yüzyılın sonundan itibaren Bizans’ın ordusunda yer alan Vikingliler ve kuzeyden gelenler için kullanılmıştır. Varang kelimesi aynı zamanda yine Bizans ordusunda görev yapan Anglo - Saksonları da ifade etmektedir.

Komşuları arasında Farsça konuşan halklar, Cermen dili konuşan halklar, Türkçe konuşan halklar, Arapça konuşan halklar ve Slavca konuşan halkların Bizans ile daha çok temas halinde olduğunu söyleyebiliriz. Bunların dışında Bizans’ın İskandinav ile Venedik ve Ceneviz gibi Latin halklarla da temasları olmuştur.

Bizans devleti tarafından dünyanın öteki gözü sayılan Pers dünyasında Sasani hanedanı tarafından 224 - 651 yılları arasında kurulmuş olan devlet Sasaniler olarak bilinir. Gotlar, Vizigotlar, Ostrogotlar, Vandallar, Lombardlar, Franklar, Normanlar, Venedik ve Ceneviz Bizans’ın batı dünyasından komşularıdır. Fakat bugünkü İran coğrafyasında kurulan Sasaniler Bizans’ın doğu kanadından komşusudur.

325 yılında İznik’te ilk konsil toplanmıştır.

İkonoklazma tasvir kırıcılık anlamına gelmektedir.

Tetrarhia anlamına gelen dörtlü yönetim sistemine Dioklitianos döneminde geçilmiştir.

Halkın temel yiyecek maddelerinin devlet tarafından karşılanması ve halka eğlence sunulması İstanbul nüfusunun arttırılması politikası amacıyla uygulanmıştır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

532 yılında Nika ayaklanması sırasında yanan Aya Sofya kilisesinin yerine İmparator I. Iustinianos, Milletli İsidoros ve Aydınlı Antemios adlı mimarlara günümüze ulaşan Aya Sofya kilisesini inşa ettirmiştir.

I. ve II. seçenekte yer alan bilgiler Orta Bizans dönemine ait olup III. seçenekte belirtilen Latin İşgali Geç Bizans döneminde gerçekleşmiştir.

Sasaniler Bizans’ın doğu komşusu olup Cermen halkları arasında değildir.

Boğazlar imparatorluğu döneminin yönetici ailesi Paleologos hanedanıdır.

İkonakırıcılık Bizans’ın karanlık döneminde görülür.

İstanbul’un son Bizans hanedanı Laskarisler değil Paleologoslardır.

Bizans İmparatorluğu olarak adlandırılan devlet Roma İmparatorluğu’nun bir devamıdır. Ancak Bizans’ın Roma’dan ne zaman ayrıldığı konusu tartışmalıdır.

Roma’nın devamı olarak algıladıkları için kendilerini Romi yani Romalı olarak görüyorlardı. İstanbul şehrinin 330 yılında inşa edildiği şimdiki Sarayburnu civarında bulunan eski Antik Yunan kolonisi Bizantion olarak adlandırılıyordu. Çok sık olmamakla birlikte devletin başkenti İstanbul içinde zaman zaman Bizantion tabiri kullanılıyordu. İstanbul’da yaşayanlar da yine nadir olmakla birlikte İstanbullu manasında Bizantios olarak ifade edilebiliyordu. Dolayısıyla Bizans tabiri sadece coğrafi bir bölgeyi işaret etmek ve İstanbul’da yaşayanları göstermek için kullanılmış bir tabirdir.

Tarihçiler, Roma dedikleri zaman M.Ö. 7. yüzyılda Roma şehri ve çevresinde kurulan devlet akla geliyordu. Batı Roma daha çok Roma’nın devamı olarak algılanıyordu. 7. yüzyıldan itibaren Roma ve Batı Roma İmparatorluğu’ndan pek çok şey taşımakla birlikte kendine özgü bir sistem oluşturan Doğu Roma İmparatorluğu’nun diğerleriyle karışmaması için 16. yüzyıldan itibaren Bizans tabiri kullanılmaya başladı.

Bizans Devleti 6. yüzyıldan sonra Roma geleneklerinden uzaklaşarak kendine ait değerler oluşturmaya başlamıştır. Bununla birlikte imparatorluğun siyasi düşüncesi, devlet organizasyonu, idari kurumlar, mali teşkilat, diplomasi, ordu ve hukuk alanında Roma’nın etkisi azalarak da olsa imparatorluğun sonuna kadar devam etmiştir.

I. Konstantinos (306-337) başkenti İstanbul’a taşıma kararı aldı. Bu kararın alınmasında İstanbul’un coğrafi konumu kadar dönemin askeri, siyasi, ticari ve dini nedenleri de rol oynamıştır. 324 yılında İstanbul’un inşasına başlandı. Roma’da olduğu gibi Sarayburnu’ndan muhteşem bir saray, senato binası, hipodrom ve kiliseler yapıldı. Meydanlar, sanat eserleriyle donatıldı ve karadan gelebilecek saldırılara karşı Marmara’dan Haliç’e kadar uzanan surlar inşa edilerek 11 Mayıs 330 tarihinde İstanbul resmen Bizans’ın başkenti oldu.

532 yılında Nika ayaklanması sırasında yanan Aya Sofya kilisesinin yerine imparator I. Iustinianos, Millet’li İsidoros ve Aydınlı Antemios adlı mimarlara günümüze ulaşan Aya Sofya kilisesini inşa ettirdi. Aya Sofya kilisesi yüksekliği ve kubbesi ile uzun asırlar dünyanın en yüksek binası olarak kaldı.