BİZANS TARİHİ

Batı Roma daha çok Roma’nın devamı olarak algılanıyordu. 7. yüzyıldan itibaren Roma ve Batı Roma İmparatorluğu’ndan pek çok şey taşımakla birlikte kendine özgü bir sistem oluşturan Doğu Roma İmparatorluğu’nun diğerleriyle karışmaması için 16. yüzyıldan itibaren Bizans tabiri kullanılmaya başladı.

Günümüzde Yunanistan Devletinin kendi topraklarını tanımlamak için kullandığı Hellas kelimesi, Bizans döneminde Selanik ile Atina arasında kalan bölge için kullanılıyordu.

İskender döneminde doğu, batıdan Yunanca başta olmak üzere pek çok şey ithal ederken yönetim anlayışı, saray teşrifatı gibi konularda da batıyı etkiledi. İskender’in ölümü ile Balkanlarda Makedonya Krallığı, Bergama ve çevresinde Attalid Krallığı (M.Ö. 283-133), Adıyaman, Gaziantep ve Kahramanmaraş bölgesinde Kommagene Krallığı (M.Ö. 162-M.S. 17) ve Güney-doğu Akdeniz ve Suriye’de Selefki Krallığı (M.Ö. 305-64) kurulmuştur.

Roma dünyasının merkezi yönetim anlayışı, taşranın merkeze yollar kanalıyla
sıkı bir şekilde bağlanması ve imparatorluk otoritesine karşı gelenlerin sert bir şekilde cezaladırılması ilkesi Bizans döneminde de sürdürülmüştür.

Roma’da görevliler, halkın sahip olduğu mülk ve arazileri vergilendirmek için nüfus sayımı gerçekleştiriyorlardı. Bu gelenek Bizans’ta da sürdürüldü.

Zaman içinde tıpkı Roma’da olduğu gibi ücretli askerler Bizans ordusunun vazgeçilmez unsurları haline geldi.

*Bizans da Roma gibi merkezi otoritesini sağlamak için gelirlerinin büyük bir kısmını orduya ve mekezi bürokrasiye harcıyordu

Doğu Roma İmparatorluğu’nun M.Ö. 100 ve M.S. 100 yılları arasında 2 asır
içinde inşa ettiği askeri yollar, Bizans döneminde de kullanıldı. Bu yollar askeri
seferlere hizmet ettiği kadar nakliye, posta ve istihbarat ağının da oluşturulmasını sağlıyordu. Yolların onarılması için yerel nüfusa vergi konuldu ve yollardaki güvenliğin sağlanması için de derbentçi teşkilatları oluşturuldu.

Geç Roma imparatorluğu dönemi 4. yüzyıldan 7. yüzyılın ortasına kadar devam etmiştir. Bu dönem protobizans olarak da adlandırılır. Bu dönemin temel özelliği Roma dünyasına hakim olan antik şehir toplumunun korunması ve Akdeniz devleti özelliğinin sürdürülmesidir. Dönemin en önemli olayı 4. yüzyılda İstanbul’un inşası ve başkentin buraya taşınmasıdır.

Bizans devletinin dönemlerini 306 - 363 Konstantinos, 364 - 457 Valens ve Teodosios, 457 - 518 Leon, 518 - 578 İustinianos, 610 - 711 Heraklios, 717 - 802 Suriyeli (İsavrian) Leon, 820 - 867 Amorion, 867 - 1056 Makedonya, 1057 - 1185 Dukas ve Komninos, 1185 - 1204 Angelos, 1204 - 1261 Laskaris ve son olarak 1261 - 1453 yılları arasında Paleologos hanedanları oluşturur.

İmparator Teodosios (379-395) zamanında Katolik kilisesi kuruldu. Kendilerini İsa’nın havarisi Petros’un Vatikan’da kurduğu kiliseye bağlayan Katolik Roma kilisesi Hıristiyanlık hiyerarşisi içinde üstün olduğunu iddia ediyordu.
Roma’yı yine havarilerin kurduğu İskenderiye ve Antakya kiliseleri takip ediyordu. Bu üç kiliseye Bizans imparatorunun siyasi gücü ile İstanbul ve Kudüs
kiliseleri de ilave oldu. Konsiller yoluyla İstanbul patrikliğinin kiliseler hiyerarşisindeki yeri yükseltildi. Ancak Roma kilisesi ile İstanbul patrikliği arasındaki mücadele siyasi olayların gelişimiyle her zaman varlığını korudu.

İslamiyetin doğuşundan önce 7. yüzyılın ilk on yılında Sasaniler, Bizans’ın Orta Doğu toprakları olan Suriye, Filistin ve Mısır’ı işgal etmişlerdir. İmparator Heraklios (610-641) iktidarının ilk yirmi yılını bu toprakları alabilmek için Sasanilerle savaşarak geçirmiştir. Bu uzun savaş döneminde yıpranan Bizans ve Sasani dünyası arkasından gelen hızlı İslam yayılışına engel olamamıştır. Bunun sonucu olarak İran, İslam dünyasına katılırken Bizans’ın Orta Doğu toprakları da Müslümanlar tarafından fethedilmiştir

1261 yılında Bizans’la Ceneviz ticari antlaşma imzalar. İstanbul’un 1261 yılında alınmasına Ceneviz yardım eder. Bunun karşılığı olarak Bizans’tan yeni ticari imtiyazlar elde eder.

Bizans’ın batı komşuları olan Gotlar, Cermen asıllı bir halktır. Anavatanları Güney İskandinavya olarak bilinir. Fakat Gotlar yerleşik bir toplum olmadıkları için 2. yüzyıl’da doğuya hareket ederek Karadeniz’in kuzeyinde Dinyester ve Don Nehirleri arasına geldiler. 238 yılından itibaren Gotlar Roma’nın Tuna eyaletini, Balkanları ve Anadolu’nun sahil şehirlerini yağmalamaya başladılar. 273 yılında Roma imparatorluğu Tuna Nehrinin Orta ve Aşağı bölümünün kuzeyinde kalan toprakları Gotlara bıraktı. Bu tarihten sonra 4. yüzyıl boyunca Gotların Vizigot ve Ostrogot olarak ikiye ayrıldıklarını ve batı yönüne hareket ettiğini görüyoruz. Batı Gotları olarak adlandırılan Vizigotlar ağırlıklı olarak Got soyundan gelmekle birlikte Balkanlardaki halklarla karışmış çok etnik yapılı bir halktır. Ostrogotlar ise Don Nehrinin aşağı bölümünde oturan ve Doğu Gotları olarak adlandırılan Gotları kapsar.

Günümüzde Yunanistan Devletinin kendi topraklarını tanımlamak için kullandığı

Hellas kelimesi, Bizans döneminde Selanik ile Atina arasında kalan bölge için

kullanılıyordu. Doğru cevap A seçeneğidir.