BİZANS TARİHİ

İkonoklazma, Bizans İmparatolruğu'nun karanlık çağında 120 yıl sürmüş bir iç savaştır. İkonaların put mu yoksa tanrıya ibadette araç mı tartışması Bizans’ta binlerce insanın ölmesine ve Bizans tarihinin erken dönemlerinde oluşturulmuş pek çok sanat eserinin yok edilmesine sebep olmuştur.

Doğru cevap: Pavlikanizm

Doğru cevap: 284

Doğru cevap: 610-711

Doğru cevap: Varang

Bizim Bizans olarak isimlendirdiğimiz devlet ve kişiler kendileri için Romalı tabirini kullanmışlardır. Çünkü gerçekte Bizans, Doğu Roma Devleti idi. Doğru cevap C seçeneğidir.

İslam Dünyası’nda  Romalılar için Rûm kelimesinin kullanımına Kuran-ı Kerim’de rastlanır. Rum suresinin ikinci ayetinde Rum sözcüğü geçer ve sureye adını verir. Doğru cevap A seçeneğidir.

İskender’in imparatorluğu bütün imparatorluklar gibi çok dilliliği, çok etnik yapıyı ve çok inancı içeriyordu. Bu çokluk içinde “kini glosa” olarak adlandırılan ortak anlaşma dili, Yunanca olmuştu.

Bizans, Ortodoks kilisesinin yapısında teşkilat ve ideolojisinde Bizans nüfuzunu Balkan kültürlerine intikal ettirmeyi başardı. 1054 yılındaki kiliselerin ayrılmasına son vererek kiliselerin tekrar birleştirilmesi çabasına birlik anlamında union denildi. Katolik kilisesi, Müslüman dünyasına karşı Bizans’a yardımı unionun gerçekleşmesine bağladı

Orta Bizans dönemi Süryani asıllı Leon hanedanının tahta çıkmasıyla başlar.

Geç Bizans döneminin önemli olayları arasında 1204 Latin işgali sonucunda Bizans’ın devamı olduğunu iddia eden Trabzon, Epir ve İznik’te yeni devletçiklerin ortaya çıkması, İstanbulla birlikte Selanik, Tiva, Atina ve Mora’da Latin dukalıklarının kurulması, 1261 yılında İstanbul’un son Bizans hanedanı Paleologoslar tarafından ele geçirilmesi, Anadolu’da Osmanlılar, Balkanlarda Sırp ve Bulgarlarla mücadele, Bizans devletinin İstanbul ve çevresiyle sınırlı bir şehir devletine dönüşmesi ile İstanbul’un 1453 yılında fethi sıralanabilir.

7. yüzyılın ilk çeyreğinde Sasaniler, Mısır, Filistin ve Suriye’yi ele geçirirler.
Heraklios, Sasanilerle giriştiği uzun savaşlarda bu toprakları geri alır. Fakat 7. yüzyılın ortasına gelindiğinde adı geçen bu yerlerin tamamı Müslümanlar tarafından ele geçirilir. Bu dönemin imparatorlarının büyük bir kısmı Balkan kökenlidir ve iktidarları boyunca kendi hanedanlarının otoritesini kurmaya çalışmışlardır. Zaman zaman pagan inancına dönen imparatorlara rastlansa da Hristiyanlık bu dönemde imparatorluğun resmi dini haline gelir

Bu dönemin belki de karanlık çağ olarak anılmasının en önemli nedeni yaklaşık 120 yıl sürecek olan İkonoklazma iç savaşıdır. İkonaların put mu yoksa tanrıya ibadette araç mı tartışması Bizans’ta binlerce insanın ölmesine ve Bizans tarihinin erken dönemlerinde oluşturulmuş pek çok sanat eserinin yok edilmesine sebep olmuştur.

Boğazlar imparatorluğu dönemi 1261 - 1453 yılları arasını kapsar. Bizans’ın yönetici ailesi bu dönemde Paleologos hanedanıdır. Boğazlar imparatorluğu diye anılmasının sebebi imparatorluğun bu dönemde İstanbul, Trakya, Selanik, Mora’nın bir bölümü ve Ege Denizinde birkaç adayla sınırlı olmasıdır. 13. asırda Bizans, Latin imparatorluğunun tekrar kurulmaması ve rakibi Epir despotluğunun ortadan kaldırılmasıyla uğraşmıştır. Bizans’ın dikkatini Batıya yönlendirmesi Batı Anadolu’da Osmanlıların da dahil olduğu Türk beyliklerinin ortaya çıkmasını kolaylaştırmıştır. 14. yüzyılın ikinci yarısında İstanbul’un Sırp devleti’nin eline geçmesi söz konusudur. Bizans bu tehlikeden Osmanlıdan aldığı yardımla kurtulabilecektir. Bunun sonucu olarak 1371 yılından itibaren Bizans, Osmanlı devletinin vassalı durumuna gelir. İstanbul’un Osmanlının eline geçmesini, Timur’un Yıldırım Bayezid’i 1402 yılında Ankara’da mağlup etmesi engeller. Slav, Latin ve Osmanlı dünyası arasında sıkışmış olan Bizans 1274 yılında Lyon konsilinde 1439 Ferrara - Floransa konsilinde Katolik Latin kilisesinin üstünlüğünü kabul ederek Batı’dan hiçbir zaman yeterince gelmeyen yardımı almayı umar. Osmanlı dünyası arasında bir ada gibi kalan İstanbul 1453 yılında Osmanlılar tarafından fethedilerek Bizans devleti sona erer. 

Bizans’ın diğer doğulu komşularını kronolojik olarak Emeviler, Abbasiler, Selçuklular, Osmanlılar olarak sıralayabiliriz.

Bizans’ın batı komşuları olan Gotlar, Cermen asıllı bir halktır

Franklar, 6. yüzyılın başında Clovis’in önderliğinde birleşmişlerdir. Clovis, Frank hâkimiyetini Galya’ya kadar genişletir. Clovis, Hıristiyanlığın Ortodoks
mezhebini benimser. Bu durum Arius mezhebini benimseyen Vizigotlara karşı Bizans dünyasının zaferi olarak algılanır. Çünkü Frankların Ortodoksluk mezhebine geçmesi Bizans’ın Arius mezhebinde olan Vizigot, Ostrogot, Vandal ve daha sonra da Lombardlar için yeni bir müttefik bulması manasına geliyordu.

İtalya’da bir liman kenti olarak kurulan Ceneviz, İstanbul’un 1261 yılında alınmasına Ceneviz yardım eder. Bunun karşılığı olarak Bizans’tan yeni ticari imtiyazlar elde eder. İstanbul Pera, Sakız ve Kırım’da pek çok Ceneviz kolonisi oluşur.