BİZANS TARİHİ - Deneme Sınavı - 32

Batı Anadolu’da sarsılan imparatorluk otoritesinin bıraktığı boşluğu önceleri Türk kaynaklarında tekfur olarak adlandırılan Bizanslı feodaller doldurdu.

"1282’de Charles’ın, Bizans seferini finanse etmek üzere halka yeni vergiler yüklemesi isyan ateşinin patlamasını daha da kolaylaştırdı. 31 Mart 1282’de tarihte “Sicilya İkindisi” diye bilenen isyan Palermo’da başladı".

Bitinya, İstanbul’un doğusunda kalan ve Bizans döneminde başlangıçta Kadıköy, İznik, İzmit, Bursa illerini kapsarken daha sonra bunlara ilaveten Bilecik, Sakarya, Düzce, Bolu, Zonguldak ve Bartın yerleşimlerini de içine alan bölgenin adıdır.

Bitinya bölgesi 1071 Malazgirt Savaşı’nın hemen ertesinde Türk akınlarına sahne olmuş ve 1075’te fethedilen İznik Türkiye Selçuklarının ilk başkenti haline gelmişti.

Bitinya bölgesinde müstahkem büyük kentler dışındaki yerler Osmanlı egemenliğindeydi. Bursa, Ulubad, İznik ve İzmit gibi şehirlerin hem birbirleriyle hem de başkent İstanbul’la bağlantısı kalmamıştı. Bu şehirlerin Bizans yönetiminde kalmasını sağlayan tek faktör Türklerin aşamadıkları şehir surlarıydı. Surları yıkacak silah ve teknolojiye henüz sahip olmayan Osmanlılar, Bursa’yı düşürebilmek için şehrin her iki yanına burçlar inşa ederek, şehre giriş ve çıkışları engellediler. Bu ablukaya Bursa altı yıl dayandı. En nihayetinde 1326 Nisanında kıtlık ve açlıktan bunalan şehir halkı Osmanlılara teslim oldu. Bizans merkezi yönetimi şehre yönelik Osmanlı ablukasını kırmak için hiçbir askeri girişimde bulunamadı. Bursa’yı zapt eden Orhan Bey yönetimindeki Osmanlılar şehri başkentleri yaptılar.

"Bizans İmparatoru Batı dünyasından yardım arayışlarındayken, Türklerin ilerleyişleri karşısında Sırplar harekete geçtiler. Sırp prensler Vukaşin ve Ugleşia kuvvetlerini birleştirerek Meriç boylarında Türklerle savaşa giriştiler. Tarihe Çirmen olarak geçen savaş Balkanların ve Bizans’ın kaderini belirledi"

alkanlar’da Türklerin ilerleyişleri I. Kosova savaşıyla farklı bir niteliğe büründü. Büyük bir kısmını Sırpların oluşturduğu Balkanlı Hıristiyanların Haçlı ordusu 15 Haziran 1389’da Kosova’da ağır bir mağlubiyete uğratıldı. Bu zaferle Türklerin Balkanlarda kalıcı oldukları ve burayı yurt edindikleri tescillenmiş oldu.

Bizans, Ankara savaşı sonrasında yakaladığı yeniden canlanma fırsatını heba ederek yine vassal devlet statüsüne düşmüş oluyordu. Bu arada Bizans İmparatorluğu’nun ikinci büyük kenti Selanik’in kaderi de belirleniyordu. Türklerin taarruzları karşısında oldukça güç durumda kalan Selanik’in yöneticisi Andronikos 1423 yılında şehri Venediklilere para karşılığı sattı. Venedik’in anlaşma tekliflerine rağmen Türkler, Selanik’i kararlılıkla kuşattılar. Yedi yıllık bir kuşatmanın ardından 1430’da Selanik Osmanlılar tarafından fethedildi.

Tüm imkânlarını seferber etmiş bulunan II. Mehmed, zaferinden emindi. Genel taarruzdan önce son bir kez İmparator XI. Konstantinos’a şehir teslim etmesi için teklifte bulundu. Şehri teslim ederlerse herkesin can, mal, namus ve inançları korunacaktı. Bizanslılar isterlerse haraç ödeyerek şehirde yaşamaya devam edecekler isterlerse imparatorluğun istedikleri yerine yerleşebileceklerdi. Bu teklifte reddedilince Sultan II. Mehmed, 29 Mayıs Salı günü genel büyük taarruzu başlattı.

I. Haçlı seferinin sonucu olarak islam dünyası içinde Antakya, Urfa, Trablusşam ve Kudüs’te 4 tane Haçlı şehir devleti kuruldu.

I. Haçlı Seferi sırasında sayıları yüz binlerle ifade edilen Haçlı ordularının Anadolu’dan geçmesi I. Sultan Kılıç Arslan’ın yeniden toparlamaya çalıştığı Anadolu Selçuklu Devleti’ne ağır bir darbe indirdi. Bu sayede Bizans İmparatorluğu başta İznik, İzmir ve Efes gibi önemli şehirler olmak üzere tüm kıyı bölgelerini Türklerden geri aldı. İznik’i Bizans’a kaptıran I. Kılıç Arslan ise Konya’yı yeni devlet merkezi olarak seçti.

Anadolu’nun Türkler tarafından fethedilmesi, Türk ve dünya tarihi açısından bir dönüm noktası teşkil etmektedir. Her ne kadar IV. yüzyıldan başlayarak başta Hun, Sabir ve Bulgar olmak üzere çeşitli Türk topluluklarının Anadolu’ya girdikleri bilinmekteyse de XI. yüzyılın ikinci yarısına kadar bölgenin demografik yapısını değiştirecek ölçüde kalıcı bir Türk yerleşiminden söz etmek mümkün değildir.

Kilisenin en yüksek kısmı olan kubbenin merkezinde genellikle İsa Pantakrator yani mutlak hâkim Tanrı’ya ayrılır.