BİZANS TARİHİ - Deneme Sınavı - 26

Solidus: İlk defa İmparator I. Konstantinos tarafından 309- 10 yılında bastırılan ve Bizans İmparatorluğu’nda 10. yüzyıl’a kadar kullanılmış olan altın sikkenin adı solidustur.

Ticaret, Bizans ekonomisin temel alanlarından birisiydi. Devlet, ithalat ve ihracatı %10 olarak vergilendirmiştir. Doğru cevap A seçeneğidir.

İlk defa İmparator I. Konstantinos tarafından 309- 10 yılında bastırılan ve Bizans İmparatorluğu’nda 10. yüzyıl’a kadar kullanılmış olan altın sikkenin adı solidustur. Bu sikke Roma İmparatorluğu’nun ana altın parası olan aureus’la yer değiştirmiştir. Solidus ismi İmparator Diocletianus tarafından 284-305 yılları arasında bastırılan ve Konstantinos’unkilerden farklı olan altın sikke için de kullanılmıştır. Sikke teorik bir değerle 1/72 Roman pound’u (yaklaşık 4.5 gram) ölçü alınarak basılmıştır.

Eparhos, şehirde en yüksek dereceli memurdur. Eparhos yasa ve emirlerin devamlılığını sağlamak ve kamu hizmetlerinden sorumludur. Doğru cevap A seçeneğidir.

Maden, seramik, tekstil ve lüks objeler (cam, fildişi, ipek, altın ve gümüş eserler) “imalat ve zanaatçı işi” olarak ikincil üretim olarak değerlendirilmektedir. Tarımsal üretimler ikincil üretim değildir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Roma hukuku uzmanlarına göre Roma hukuku:
• Eski Hukuk Dönemi (MÖ. 753-MÖ. 150),
• Klasik Öncesi Hukuk Dönemi (MÖ. 150-MÖ. 27),
• Klasik Hukuk Dönemi (MÖ. 27-MS. 250),
• Klasik Sonrası Hukuk Dönemi (MS. 250-MS. 527),
• İustinianos Dönemi (MS. 527- MS. 565) (Çelebican 1986, s.38) olmak üzere
beş ana döneme ayrılır.

Romanesk mimari;  Avrupa’da 7. Yüzyıl ile 13. Yüzyıl arasında gelişen mimari üsluptur. Genelde kilise ve katedral yapılarında yaygın uygulaması izlenen Romanesk üslubun temel özellikleri yuvarlak kemerler, beşik tonoz kullanımı ve masif duvarlardır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Başkent İstanbul, ipeğin en önemli üretim merkezidir. Ayrıca Atina, Selanik ve Korintos yakınlarındaki Thiva’da ipek üretim merkezleri olarak bilinmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Bizans hukukunun kaynağı olan Roma’nın siyasal tarihi, devlet örgütü biçimlerine göre dört temel döneme ayrılır. Bunlar:
1) Krallık Dönemi (MÖ. 753-MÖ. 509),
2) Cumhuriyet (Consül’ler) Dönemi (MÖ. 509- MÖ. 27),
3) İlk İmparatorluk (Principatus) Dönemi (MÖ. 27- MS. 235/284),
4) İmparatorluk (Dominatus) Dönemi (MS. 284- MS. 476)’ olarak tasnif edilir.

İmparator 290 yılında kapsamlı bir para reformu yapmış, daha sonra 301 yılında “Maksimum Fiyat Fermanı” (Latince: Edictum De Pretiis Rerum Venalium) ile enflasyonu dizginlemeye çalışmıştır (Resim 9.2). Bu fermanla maaşlar ile binden fazla ürünün fiyatları sabitlenmiş ve fazla fiyat biçen tüccarlar ölüm cezasıyla tehdit edilmiştir. Uygulamaya konulan “tavan fiyatı”nda yer alan ürünler arasında çeşitli besin maddeleri (sığır eti, tahıl, şarap, arpa gibi), giyim eşyaları (ayakkabı ve kumaş gibi), deniz ticaretindeki nakliye giderleri ve haftalık ücretler yer almaktadır.

1204’teki Latin istilasından sonra Bizans sikkeleri önce İznik ve sonrasında Manisa basılmıştır. Paleologoslar döneminde emisyon hacmi küçük bazı darphaneler faaliyet göstermiştir. Fakat sikke üretimi esas ve yoğun olarak İstanbul’da yapılmıştır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Pantokrator;  Hıristiyanlığın içindeki yaygın inanca göre Baba ile Oğul’un (Tanrı ile İsa) tek görünüş olarak tasviridir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Bizans hukukunda yer alan cezalar;

Köleleştirme
Iustinianos sonrası kanunnamelerde özgürlüğünü kaybetme cezası nadiren uygulanmaktadır. Failin, diğer cezaların yanı sıra özgürlüğünün de elinden alınması,
kendi rızasıyla geri gelen asker kaçakları ve düşmana, askeri önemde yasak malzeme temin edenler için uygulanmaktaydı.

İstanbul’da Komninoslar dönemi’nden günümüze ulaşan tek mozaik Aya Sofya Kilisesi’nde bulunmaktadır. Yapının güney galerisinde yer alan panoda dönemin Bizans imparatoru II. İoannes Komninos, İmparatoriçe İrini ve Meryem resmedilmiştir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Sürgün
Bu ceza kasıtlı olmayan adam öldürme, ya da çocuk düşürtme gibi ağır sayılmayan
suçlar için uygulanan bir cezadır. Roma’da iki tür sürgün cezası vardı. Daha hafif
olan ve relegatio olarak adlandırılan sürgün cezası, hükümlünün belirli bir yerde
zorunlu ikametini gerektiriyordu. Daha ağır olan deportatio ise, suçlunun malvarlığının müsaderesi ve vatandaşlık sıfatının kaybı sonucunu doğuruyordu.

Bizans seramikleri dört ana kronolojik evrede incelenir. Birinci evre (4.-8. yüzyıl): Erken Bizans döneminde antik geleneklerin devam ettiği tarihsel aralıktır. İkinci evre (9.-11. yüzyıl): Seramik üretiminde İstanbul’un hâkim olduğu ve siyasi ve kültürel olarak ilişkide bulunduğu bölgelere üretimlerin ihraç edildiği dönemdir. Üçüncü evre (Komninos’lar dönemi): Sırlı seramik üretimin taşra merkezlerine taşınarak yaygınlaştığı dönemdir. Dördüncü evre (12. yüzyıl sonu- geç Bizans dönemi): Seramik üretiminde bölgesel üslupların hâkim olduğu dönemdir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Solidus:, İlk defa İmparator I.
Konstantinos tarafından 309
yılında bastırılan ve Bizans
İmparatorluğu’nda 10. yüzyıl’a
kadar kullanılmış olan altın
sikkenin adıdır.

6.
yüzyılda 10 yaşın altında bir çocuğun köle olarak değeri on paraydı (nomisma).

Palmet; bir sapın iki tarafında simetrik olarak sıralanmış uzunca yapraklardan oluşan üsluplaştırılmış bezeme öğesidir. Doğru cevap A seçeneğidir.