BİZANS TARİHİ - Deneme Sınavı - 14

Toprak sahiplerinin kölelerini özgür bırakırken onlara verdikleri belgenin ismi; Diatiki’dir.

Bizans’ta hapis cezası sanığın suçu onanıncaya kadar uygunann bir yöntemdir fakat Geç Bizans Döneminde bu durum değişmiş hapis, ceza konumuna geçmiştir.

Manastırların köle bulundurmalarını yasaklayan din görevlisi Aziz Teodoros Studitis’tir.

Devleti yöneten hanedan içinde en kıdemli olan imparatorun kullandığı unvan olan Augustus unvanı Dioklitianos döneminde (284 - 305) idari olarak dörtlü yönetime geçildiğinde Sezar’dan daha kıdemli olan imparator için kullanılmıştır).

Dioklitianos (284 - 305) döneminde Roma imparatorluğu idari açıdan dörde ayrılınca kıdemli imparator için Augustus, ikincil ya da Augustus’un yardımcısı genç hükümdarlar için Sezar unvanı kullanılmıştır. Bizans döneminde Sezar unvanı daha çok imparatorun oğullarına aitti ve istisnai durumlarda başkalarına da veriliyordu. Sezar unvanı verilirken haçsız bir taç da hediye ediliyordu. Latince Caesar olarak yazılan bu kelime değişik dillerde Sezar ya da Kayzer şeklinde telaffuz edilmiştir.).

Herhangi bir yazılı belgeyle belirlenmiş olmadığından imparatorun yetkileri mutlaktı. Her şey imparatorun iradesine bağlıydı. İmparator ordunun başkomutanı olup savaş ya da barışa karar vermeye yetkili tek kişiydi. Tek kanun koyucu ve en yüksek yargıçtı. Yasalarla ilgili olarak yaptığı yorumlar da nihai nitelikteydi.

Strator, imparatorluk sarayında ve eyalet yönetiminde kullanılan şeref unvanlarındandır ve 9. yüzyılın sonunda saray görevlileri arasında on dördüncü sırayı almaktadır. Bu göreve atanmanın bir alameti olarak görev verilen kişiye altın mücevherli kırbaç verilirdi.

Senato, Roma’daki yapısına uygun olarak Konstantinos tarafından yeni başkent İstanbul’da da oluşturuldu. Geçmişi Roma’ya dayanan dimoslar (lat.factio) ilk başlarda hipodromda at yarışları düzenlemek amacıyla kurulmuş olan ve günümüzdeki spor kulüplerine benzeyen, üyeleri ve liderleri olan halk örgütlenmeleriydi. İmparatorluk kurumunun mutlakiyetçi yapısını yumuşatan kurumlardan birisi de kiliseydi. Ordu 5. yüzyıl ortalarına kadar, yeni imparatoru seçme hakkına sahipti. Ordu, tahta geçecek kişinin imparator (augustus) ilan edildiği tören sırasında iktidarı imparatora teslim ediyordu. Bu kurumlar arasında halk doğrudan yer almamaktadır.

Geçmişi Roma’ya dayanan dimoslar (lat.factio) ilk başlarda hipodromda at yarışları düzenlemek amacıyla kurulmuş olan ve günümüzdeki spor kulüplerine benzeyen, üyeleri ve liderleri olan halk örgütlenmeleriydi. Amblemlerinin renklerine göre Maviler (Veneti), Yeşiller (Prasini), Beyazlar (Lefki) ve Kırmızılar (Kokkini) olmak üzere dört gruba ayrılmaktaydılar.

Ordu 5. yüzyıl ortalarına kadar, yeni imparatoru seçme hakkına sahipti. Ordu, tahta geçecek kişinin imparator (augustus) ilan edildiği tören sırasında iktidarı imparatora teslim ediyordu. Daha sonra imparatoru seçme yetkisinin senatoya geçmesi ve dimosların etkinliğinin artmasıyla, ordunun yönetimdeki ağırlığı zayıfladı.

Logotetis tu geniku, Bizans devletinde maliyeden sorumlu üst düzey görevlidir.

İllirya, başta Arnavutluk olmak üzere Balkan Yarımadası’nın Adriyatik kıyılarında yer alan batı bölümünün adıdır.

Erken dönemde gerçekleştirilen idari reform sonucu imparatorluk topraklarının 100 il’e (eparhi bölündüğü bu sayının daha sonra 120’ye çıkarıldığından yukarı- da söz edildi. Oluşturulan bu sivil idari birimler aynı zamanda kilisenin örgütlenmesine de temel oluşturdu. Bu örgütlenmeler arasında Sinagoglar yer almamakta olup Yahudi ibadethanelerine verilen isimdir.

Kral unvanı Bizans imparatorları tarafından kullanılan unvanlardan biri değildir.

Sarayda verilen ziyafetlerden sorumlu kişi Bizans sarayındaki protospatarios’dur.

Kilise, Senato, Dimoslar ve Ordu imparatorun yetkilerini sınırlandırırken Üniversite imparatorun yetkilerini sınırlandıran bir kurum değildir.

Bizans devletinin başkenti İstanbul olduktan sonra Prokonsül en üst yargı makamı olmuştur.

Hartularios tis Sakellis Bizans İmparatorluğunda devlet hazinesinin denetiminden sorumludur.

11 yüzyılda doğu ordusunun komutanı “megas domestikos” unvanını taşır ve ordunun başkomutanı durumundadır.

Kuropolatis, Bizans taşra teşkilatı içinde yer almaz.