BİZANS TARİHİ - Deneme Sınavı - 20

395 yılında İmparator I. Teodosios, imparatorluk topraklarını oğulları arasında paylaştırdı. Buna göre Adriyatik’ten itibaren İmparatorluğun Batı tarafını küçük oğlu Honorios, Doğu tarafını ise büyük oğlu Arkadios yönetecekti (Ostrogorsky, 1999, 49). Tarihlere Roma İmparatorluğu’nun ikiye ayrılması olarak geçen bu olay aslında yeni bir şey değildi. İdari bakımdan kolaylık sağlamak, imparatorluk ailesi içerisinde iktidar kavgası yaşanmasını önlemek, iç ve dış gelişmelerin zorunlu kılması gibi nedenlerle imparatorluk idaresinin bölünmesi vakası birçok defa yaşanmıştı. Devletin birliği fikri hiçbir zaman terk edilmedi. Ortada iki devlet değil bir devletin iki imparator yönetimindeki iki parçasının olduğu kabul ediliyordu. Devletin bütünlüğü anlayışı her ne kadar varlığını uzun süre muhafaza etmiş olsa da fiili olarak imparatorluğun iki parçası arasındaki çözülme gittikçe kendini daha fazla hissettirecektir. Çünkü doğuda ve batıda gelişen şartlar birbirinden farklıydı ve iki hükümet arasındaki rekabette kaçınılmaz olmaktaydı.

Tuğrul ve Çağrı Beyler, 27 Mayıs 1040’da Gazneli hükümdarı Mesud’u (1031-1041) Dandanakan Savaşı’nda mağlup ederek Selçuklu Devleti’ni kurdular

Tuğrul Bey’in emriyle 1059 yılında Anadolu’ya Selçuklu akınları yeniden başladı ve Salar-ı Horasan, Samuk, Emir Kapar ve Kicacic adlı beylerin idaresindeki büyük bir Selçuklu ordusu Anadolu’ya girdi.

16 Temmuz 1054’te Roma heyetinin Ayasofya’da Patrik Kirularios ve etrafındakilerini aforoz ettiğini buna karşılık Patrikliğin de Roma heyetindekileri aforoz ettiğini açıklamasıyla sonuçlandı.Böylece shisma hareketi gerçekleşerek İstanbul
ve Roma Kiliseleri birbirinden tamamen kopmuş oldu.

Komninos: Aleksios Komninos 1081-1185 yılları arasında yaklaşık bir asır sürecek olan ve Anadolu Selçuklu Devleti ile
mücadele eden Komninos hanedanının kurucusu Bizans imparatorudur.

II. Haçlı Seferi birincisinin aksine Haçlılar açısından tam anlamı ile başarısızlıkla sonuçlanmış, Bizans imparatoru I. Manuil Komninos’un uyarılarına kulak asmayarak Selçuklu topraklarından geçmeye kalkan Alman ve Fransız orduları neredeyse tamamen imha edilmiştir.

Kudüs’ü Müslümanların elinden geri almak amacıyla Papa III. Innocentius’un (1198-1216) çağrısı ile düzenlenen IV. Haçlı Seferi, Venedik Doçu Enrico Dandalo’nun (1195-1205) müdahalesi ile asıl amacından saparak Bizans İmparatorluğu’na yönelmiş ve İstanbul’un Haçlılar tarafından ele geçirilerek burada bir Latin İmparatorluğu’nun kurulması ile sonuçlanmıştır.

1243 yılında Baycu Noyan (1230-1260) komutasındaki Moğol ordusu karşısında Kösedağ’da yaşanan hezimet Anadolu Selçuklu Devleti açısından bir dönüm noktasıdır.

Anadolu Selçuklu Devleti’nin kurucusu Kutalmışoğlu Süleymanşah (1077-1086) ile kardeşleri Mansur, Devlet ve Alp İlig’in, Büyük Selçuklu Devleti’nin sultanı Alp Arslan’ın (1064-1072) 1072 yılındaki ölümünün ardından Anadolu’ya geldikleri bilinmektedir.

I. İzzeddin Keykavus’un saltanatı döneminde Bizans-Selçuklu ilişkilerindeki önemli gelişmelerden birisi de, Trabzon İmparatorluğu’nun Anadolu Selçuklu Devleti’ne tabi hale gelmesidir.

XII. yüzyılın son çeyreğine kadar Anadolu’daki güç dengesinin Bizans lehine olduğu görülmektedir. Ancak 1176 yılındaki Miriokefalon Savaşı’nda II. Kılıç Arslan’ın elde ettiği zaferle Bizans İmparatorluğu’nun Türkleri Anadolu’dan çıkarma ümitleri son buldu.

Latium, orta İtalya’da merkezi Roma olan ve günümüzde Lazio olarak adlandırılan bölgenin adıdır. Tiber ve Aniene nehirleri arasında yaklaşık 17000 kilometre karelik bir toprağı kapsayan Latium bölgesi bereketli ova toprağı ve İtalya’daki Latin kavimlerin ana yurdu olarak bilinmektedir. Doğru yanıt D'dir.

Curiata, başlangıçta soya dayalı daha sonra servet ve nihayet yaşanan mekana göre oluşturulan halk meclisinin adıdır. Bu meclise sadece patriciler katılabilirdi. Başlangıçta savaşın yapılması ve barışın sağlanması kararını veren bu halk meclisi daha sonra kralın seçimi ve yasaların onaylanmasında da görev almıştır. Doğru yanıt C'dir.

Krallık döneminde Populus Romanus’u üç tribus (Ramnes, Tities ve Luceres) meydana getiriyordu. Her tribu- sun bir siyasi lideri ve bir rahibi vardı. Her tiribus 10 curia’dan, her curia 10 gensten, her gens 10 büyük aileden oluşuyordu. Doğru yanıt B'dir.

Caligula’nın ardından, 41-54 yılları arasında hüküm süren Claudius yetkin bir yöneticiydi. Roma yurttaşlığını genişleterek, yabancı topluluklara da yurttaşlık hak- kı verdi. Özgürlüğünü kazanmış Yunanlı köleleri önemli devlet görevlerine getirdi. Doğru yanıt A'dır.

Roma İmparatorluğu’nda Dioklitianos’un 284 yılında iktidara geçişi imparatorluk tarihinde bir dönüm noktası sayılmaktadır. O zamana kadar, imparatorluğun son yarım yüzyılı taht mücadeleleriyle geçti. Dioklitianus (284-305), imparatorluğu zaafa uğratan bu iktidar mücadelelerine son vermek, imparatorluk yönetiminde istikrarı sağlamak ve imparatorluk otoritesini daha etkin kılabilmek maksadıyla köklü bir reform gerçekleştirdi. Doğru yanıt D'dir.

İkinci Abbâsî halifesi Ebû Ca’fer el-Mansûr döneminde 756 yılında Bizans imparatoru V. Konstantinos ile bir fidye anlaşması yapıldı. Abbâsîler döneminde Bizanslılarla yapılan bu ilk anlaşmayla imparatorun daha önce Malatya ve Erzurum gibi İslâm topraklarına saldırısı sırasında aldığı esirler fidye karşılığında serbest bırakıldı. Yanıt A’dır.

Bizans Müslümanlardan önce Sasani imparatorluğu ile çekişme halindeydi. Müslümanlar bu mücadele sonunda zayıflamış olan Sasani İmparatorluğu'nu yıktılar ve Bizans ile mücadeleye devam ettiler. Doğru yanıt 'D'.

Sasaniler ateşe tapıyorlardı. Mekkeliler de çeşitli putlara. Oysa müslüman Arapların dini İslam ve Bizans'ın dini Hristiyanlık Semavi dinlerdi. Bu sebeple bu devletlerin tutumları dinsel yakın motiflere sahip olmalarıyla açıklanabilir. Zira bu devletleri yönetenler arasında kan bağı olmayıp, o çağda önemli sayılabilecek ticari antlaşmaları veya vassallık gibi birinin bir diğerini koruduğu yapıları yoktu. Ayrıca farklı kültürel yapılara sahiptiler. Doğru yanıt 'A'.

Konstantinos’un Byzantium’da kurduğu yeni şehir 11 Mayıs 330’da görkemli törenler ve eğlencelerle resmen açıldı. Şehre Yeni Roma (Nova Roma) adı verildiyse de bir müddet sonra kurucusuna atfen Konstantinopolis denilmesi gelenek haline geldi. Doğrular yanıt E'dir.