BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI'NDA TÜRK CEPHELERİ

1869’da Süveyş Kanalı’nın açılması ile Sina-Filistin-Suriye’nin önemi daha çok artmıştır (Sina-FilistinvCephesi, 1979).

1869’da Süveyş Kanalı’nın açılması ile Sina-Filistin-Suriye’nin önemi daha çok artmıştır. Süveyş Kanalı’nın uzunluğu 161 kilometredir. Kanal Akdeniz’de Port Said’den başlar, Timsah Gölü’nden geçer, Büyük Acıgöl’e kadar düz bir doğrultuda devam eder. Büyük ve Küçük Acı Gölleri geçtikten sonra Süveyş Limanı ağzında Port Tevfik civarında Kızıldeniz’e ulaşır. Sina Çölü’nden Mısır’a geçmek için Kanal üzerinde El Kantara ve İsmailiye’de dar birer köprü vardır.

Şarm El-Şeyh, Mısır’da Kızıldeniz kenarında yer alan Sina Yarımadası’nın ucunda konumlanmış bir şehirdir. Osmanlı Sultanı Yavuz Sultan Selim zamanında, 1517 Ridaniye Savaşı ile Osmanlı idaresine giren Sina Yarımadası’nın bir parçası olan Şarm el Şeyh, bu dönemde bir liman vazifesi görmüştür. 1967 Mısır ile İsrail arasındaki savaş sonucunda İsrail’in kontrolüne geçen Sharm el Şeyh, 26 Mart 1979 tarihinde Mısır ile İsrail arasında imzalanan Camp David Anlaşması ile yeniden Mısır topraklarına katıldı. Akabe Körfezi’nin güney sahilinde Tiran Adası karşısında yer alan şehir, günümüzde dünyanın en güzel su altı manzaralarına, mercan resiflerine sahip önemli bir turizm beldesidir.

Sina Çölü’nün uzunluğu 300 kilometre, genişliği 150 kilometredir. Sina Çölü doğal yapısı bakımından Birüssebi (Beerşeba)-Cebeli Magara-İsmailiye çizgisi ile ikiye ayrılır. Bu çizginin kuzeyindeki bölüme Kum Çölü, güneyindeki bölüme Taş Çölü denir. Sina Çölü’nün bitiminde Filistin tarafında Gazze Birüssebi arasındaki arazi, Toprak Çölü (Necef Çölü/Filistin Çölü) olarak adlandırılmaktadır. Sina Çölü’nde en büyük sorun su bulmaktır.

Filistin-Suriye Cephesi Kanal bölgesinde bu savaşlar olurken Orta Doğu’nun kâğıt üzerinde paylaşıldığı Sykes-Picot Anlaşması, 16 Mayıs 1916’da Fransa ile İngiltere arasında imzalandı.

Amerika Birleşik Devletleri ‘Üçüncü Gazze Muharebesi sırasında, Nisan 1917’de, Almanya’ya savaş ilan etti.

Mondros Ateşkes Antlaşması imzalandığı zaman İngilizler tüm Suriye ve Irak’ta yönetimi ellerine geçirmiş bulunuyorlardı.

15 Ocak 1914’te İstanbul, Vehip Paşa’yı Hicaz’a vali ve oradaki askeri birliklerin başına kumandan olarak atamıştı.

İkinci Gazze Muharebesi olarak cereyan eden savaşta İngiliz taarruzu püskürtüldü, bu başarısız taarruzdan sonra General Murray görevden alındı, yerine General Sir Edmund Allenby geçti. Allenby’nin komutayı alması, savaşın seyrini değiştiren bir karar oldu

Filistin-Suriye cephesindeki Alman oto kolları ile uçak müfrezelerinin ihtiyaç duyduğu akaryakıt, İstanbul’dan gönderiliyordu.

A seçeneği dışındaki seçeneklerin hepsinde hatalı bilgiler verilmektedir. A seçeneğinde verildiği gibi bu bölgedeki savaşların tümü Türk-İngiliz mücadelesiyle karakterizedir.

Bu bölgenin stratejik yönden önemi B seçeneğinde en doğru biçimde verilmektedir. Doğru yanıt B dir.

Bu völgedeki savaşlar İngiltere ile Osmanlı arasında gerçekleşmiştir. Doğru yanıt B dir.

E seçeneği dışındaki tüm verilenler bölgenin coğrafi özellikleri arasındadır. Ancak Anadoluya geçiş konumunda değildir.

D seçeneği dışındaki gelişmelerin hepsi daha sonra gerçekleşmiştir. Doğru yanıt D dir.

Birinci kanal seferinde Osmanlının yıkıma uğraması ve savaştan yenilgiyle çıkması sonrasında kurulan Maurice De Bunsen Komitesinde İngilizler Osmanlının geleceğini ve Osmanlıdan elde edebilecekjleri çıkarlar üzerine planlar yapmaya başlamışlardır. Doğru yanıt bu nedenle C dir.

Şerif Hüseyin’in asıl hedefi, bütün Arap dünyasının kralı olmak ve halifeliği ele geçirmekti. Bu nedenle doğru yanıt D dir.

Birinci Gazze muharebesi dışında verilen seçeneklerdeki savaşların ve mücadelelerin hepsinde İngilizler Osmanlıya karşı başarılı olmuşlardır.

Mondros mütarekesi imzalanmadan kısa bir süre önce Mustafa Kemal Mustafa Kemal Paşa İngiliz ve Fransızların Yıldırım ordularının mukavemeti hâlinde, Adana ve İskenderun bölgesini işgal edecekleri yolunda Osmanlı Hükûmetine baskı yapmalarına rağmen bölgenin teslim ve boşaltılmasından yana olmadı, hatta İngilizlerin İskenderun’a asker çıkarmaları hâlinde mukavemet edileceğini, 5 Kasım 1918 tarihinde birliklerine yayınladığı gizli emirde gerekirse silahla karşı konulacağını bildirdi. Mustafa Kemal Paşa’nın bu tutumu, bir süre sonra Anadolu’da önderi olacağı Türk Millî Mücadelesinin de ilk işareti oldu. Doğru yanıt D dir.

Almanya silah, mühimmat, motorlu araçlar ve teknolojik gereçler konusunda Türklere en çok destek veren ülkedir. Doğru yanıt E dir.