BİREYLER ARASI İLETİŞİM

Eleştiri yaparken şunlara dikkat edilmelidir:

Yıkıcı eleştirinin amaçları şunlardır:

Can yakmak ya da küçük düşürmek

Yönlendirmek ya da kontrol etmek

Suçu atmak ya da suçlu hissettirmek

Dikkat çekmek

Bir kimseyle konuşurken, onun demek istediğiyle bizim anladığımızın aynı olup olmadığını denetle- meye geri-iletim adı verilir. Aslında geri-iletim; yüz ifadeleri, bedenin duruşu ve sesin tonu gibi, karşıda- kine verilen tepkilerin tümünü kapsar. Yüz yüze yapılan görüşmelerde, geri-iletim her zaman vardır; aksi halde konuşurken, gerçekten anlaşılıp anlaşılmadığından, hiçbir zaman emin olunamaz. Anladığını geri- iletim yoluyla belirten kişi, iyi bir dinleyicidir.

Önyargıların en önemli özelliği insanları bir sınıflandırmaya tabi tutmasıdır. Önyargıların en temel ve genel özelliği önyargının konusu hakkında basmakalıp yargıla- rın oluşmasıdır. Önyargıların üçüncü özelliği insanlar arasında sosyal uzaklık yaratmalarıdır. Önyargı insanlarda aşağılık duyguları da oluşturabilir.

Kalıpyargılar yani stereotipler, belirli bir objeye ya da gruba ilişkin bilgi boşluklarını dolduran, böylece onlar hakkında karar vermeyi kolaylaştıran, önceden oluşturulmuş birtakım izle- nimler, atıflar bütünü olarak zihnimizde oluşturduğumuz imgelerdir.

Kendisini tanıdığımız bir veya birkaç kişinin özelliklerini, onunla aynı kategoride bulunan bütün diğer kişilere genellenmesidir.

Empatinin bileşenlerinin neler olduğu konusunda araştırmacılar arasında, bazı görüş farklılıkları vardır. Empatinin bilişsel, duygusal ve güdüsel (motivasyonel) olmak üzere üç bileşeni vardır.

Empati kurduğumuzda karşımızdakinin duygu ve düşüncelerini anlamak esastır. Kendimizi sempati duyduğumuz kişinin yerine koymamız ve onu anla- mamız şart değildir; sempatide “yandaş” olmak esas- tır.

Empati yapacağımız kişiye içten davranmalıyız; bu durum onu bize yakınlaştıracaktır.

Empati ve iletişim, sözden önce davranış, bakış ve jest/mimiklerle başlar. Buna dikkat ederek iletişime yönelmek gerekir.

Yanlış anlaşılma/anlama durumunda karşımızdakine bunu düzeltmesi şansını vermeliyiz. Böylece uzun bir yanlış anlaşılmanın yükünden ve oluşturacağı muhtemel sıkıntılardan kurtulmuş oluruz.

Hayatımızı sevimsiz kılan anlaşılamama/ anlatamama duygusudur. Empatiyle bu sorun aşılır/aşılabilir.

11. İçe kapanık olmamız kendimizin dışındaki hayata kapıları kapatmak demektir. İletişim ve empatiyle dışarıyla daha sağlıklı alışveriş yapma olanağı buluruz.

Bir sosyal ilişkinin analizinde şu önemli aşamalar vardır:

İlişkinin sınırlarını doğru belirlemek,

Diğer kişilerin ilişkiden beklentilerini göz ardı etmemek,

Diğer kişiler hakkındaki izlenimlerinizi gözden geçirmek,

Diğer kişilerin sizin hakkınızdaki izlenimle- rinin ne olduğunu anlamaya çalışmak,

Olağan dışı durumları incelemek,

İlişkinin amaçlarını belirlemek.

Kişinin kendisini iyi ifade edebilmesi, kararlı olması, canlı dinlemesi, yıkıcı eleştiriden ziyade yapıcı eleştiri yöntemini kullanması ve grup içi iletişimde etkin olması (iyi dinleme, eleştiri yapma vs.) etkili iletişimin önemli özellikleridir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Eleştiri başka insanların düşünce ve davranışları hakkındaki kendi düşünce ve duygularımızı ifade etme olarak tanımlanır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yıkıcı eleştirinin amaçları şunlardır (Hogan ve Stubbs, 2012: 123): • Can yakmak ya da küçük düşürmek • Yönlendirmek ya da kontrol etmek • Suçu atmak ya da suçlu hissettirmek • Dikkat çekmek 

Doğru cevap E seçeneğidir.

Önyargı “Bir kimse veya bir şeyle ilgili olarak belirli şart, olay ve görüntülere dayanarak önceden edinilmiş olumlu veya olumsuz yargı, peşin yargı" olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Önyargıların üçüncü özelliği insanlar arasında sosyal uzaklık yaratmalarıdır. İnsanların kafasında, önyargıdan dolayı tutum nesnesine karşı olumsuz düşüncelerin oluşmasıyla beraber tutum nesnesinden uzaklaşma fikri de oluşur. Örneğin, böyle durumlarda insanlar önyargılı bir insanla aynı odada kalmak istemez, evlilik yoluyla akrabalık kurmak ve onunla komşu olmak istemez.

Almanya'nın dünyanın önemli ekonomik güçlerinden olması bir stereotip değildir, bilimsel bir gerçektir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Özellikle sosyal ve bilişsel psikolojide farkında olmadan kararlarımızı ve seçimlerimizi etkileyen düşünce süreçleri “kalıpyargı” (stereotip) olarak adlandırılırken, görünüm bulan ve bu kalıpyargılar sonucunda ortaya çıkan tutum ve davranışlar ise “önyargı” olarak adlandırılmaktadır.

Bir insana sempati duymak demek, o insanın sahip olduğu duygu ve düşüncelerin aynısına sahip olmak demektir. Karşımızdaki kişiye sempati duyuyorsak, onunla birlikte acı çekeriz ya da seviniriz. Empati kurduğumuzda ise karşımızdakinin duygu ve düşüncelerini anlamak esastır. Kendimizi sempati duyduğumuz kişinin yerine koymamız ve onu anlamamız şart değildir; sempatide “yandaş” olmak esastır. Empati kurduğumuzda ise karşımızdaki kişiyle aynı duyguları ve görüşleri paylaşmamız gerekmez; sadece onun duygularını ve düşüncelerini anlamaya çalışırız.

Empati önyargılarımızın azalmasına neden olur ve bir dizi yanlışı engeller.

Duygusal zeka (EQ), bir insanın kendisine veya başkalarına ait duyguları anlama, sezinleme, yönetme ve yönlendirme yeteneği, kapasitesi ve becerisidir.