BİREYLER ARASI İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 9

Etkin dinleme; • iletişim becerilerinin geliştirmesini, • konuşanın sadece sözcüklerini duymayı değil, sözcüklerin derin anlamına ulaşılmasını, • iletişim boyunca doğal, önyargısız ve iletişim odaklı olunmasını, • dış etkenlere karşın, dikkatin dağılmamasını, • konuşmacıyla dinleyicinin birbirlerini anlamasını sağlayarak iletişimin etkisini artırır.

Dinleyenin yorumu, yargılama içermemelidir.Yargılama içermeyen yorumlar için, aşağıda verilen örneklere benzer cümleler kurulabilir: “Bu konu hakkında bilgim yoktu, öğrenmem bana yeni yollar açtı.” “Uyarman çok iyi oldu. Hiç bu açıdan düşünmemiştim.”

Her konuşmaya özgü farklı kurallar getirilebilirse de etkili ve doğru konuşmanın bileşenleri şu başlıklar altında sıralanabilir:

Ses tonu: Aynı ileti bazen yüksek, bazen alçak ya da bazen giderek artan, bazen giderek düşen ses tonlarıyla söylenir.

Vurgu: Hangi sözcüğün hatta, hecenin vurgulanarak söylendiği, anlamın belirtilmesi için önemlidir.

Konuşma hızı: Sözcükleri söyleme hızı, cümlenin anlamını değiştirebileceği gibi, iletinin netliğiyle etkiliğini de azaltabilir.

Sesin yoğunluğu: Yumuşak ya da sert bir sesle konuşmak, iletişim için çok önemlidir. Genellikle ne çok sert, ne de çok yumuşak konuşulmalıdır.

Sesletim (telaffuz): Sesletim, bir sözcüğün, genel olarak onaylandığı ya da anlaşıldığı söyleme biçimidir. İyi bir sesletim, iletiyi daha etkili kılacaktır.

Soru sormak, iletişime sürerlik kazandırmanın temel yollarından biridir. Konuşmalarda;

• örnek verilmesi,

• konunun pekiştirilmesi,

• anlatılanların özetlenmesi,

• konunun netleştirilmesi,

• eksikliklerin tamamlanması için sorular yöneltilebilir.

Örnek verilmesi için soru sormak: Örnek istemek, genel olarak söylenmiş bir konunun somutlaştırılmasını sağlayarak belirsizlikleri giderir.

Konunun netleştirilmesi için soru sormak: Netleştirme, konuşmanın ne kadarının anlaşıldığını ortaya koyar. Böylece, her iki taraf, aynı dilden konuşup konuşmadıklarını fark ederler. Konuşmacı, doğru anlaşıldığını öğrenirse, ilerlemek için daha istekli olur. Eğer, ortada bir yanlış anlaşılma varsa, düzeltilecektir. Yanı sıra, daha ayrıntılı bilgi ve duygu alış-verişi sağlanır.

örnek 9 –Meyveli pastanın tarifinde kaç bardak un vardı?

Açık sorular Daha çok bilgi için

Kapalı sorular Kesin bilgi ya da evet/hayır cevabı için

Açıklama /Netleştirme soruları Ayrıntılar için

Yansıtma soruları Altta yatan anlam için

Yorumlama soruları Bakış açısı için

Hedef sorular Belli bir kişinin cevabı için

Yorumlama soru kökünde yer alan eylemler arasında yer almamaktadır.

Sadeleştirme etkin dinlemeyi yönlendiren beceriler arasında yer almaz.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Empati kelimesi soru kökünde verilen anlamı karşılamaktadır.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Sorumluluk alma becerisi karşıdaki kişiyi "işte buradayım, anlat bakalım" yaklaşımından uzak bir şekilde dinlemeyi gerektirir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Konuşma eylemi en az ikikişiyle olmaktadır.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Çene yapısı etkili ve doğru konuşmanın bileşenleri arasında yer almaz.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Sıradan bir konuşmanın aşamaları: hoşbeş etmek, bilgi edinmek, ayrıntıları öğrenmek, bireysel izlenimleri paylaşmak, sürekli görüşmek şeklindedir.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Soru sorma amaçları:

Örnek verilmesi, konunun pekiştiirlmesi, anlatılanların özetlenmesi, konunun netleştirilmesi, eksiklerin tamamlanması şeklindedir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Soru türleri:

Açık sorular, kapalı sorular, açıklama/netleştirme soruları, yansıtma soruları, yorumlama soruları, hedef sorular şeklindedir.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Dinleme süreci işitme, dikkat etme, anlamlandırma, anımsama ve tepki verme aşamalarından oluşmaktadır. Kaynak ise bireyler arası iletişim sürecinin bir parçasıdır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Dinleme süreci, iletiyi anlamak için art arda gelerek birbirini tamamlayan eylemler bütünüdür. Söz konusu eylemler, seslerin kulağa ulaşması, işitme; seslere dikkatle yönelerek onları ileti olarak seçme, dikkat etme; anlamlandırılan iletiyi yorumlama, anlamlandırma; iletiye ilişkin belli bir iz oluşturma, anımsama;
son olarak da iletiyi cevaplandırma, tepki verme olarak sıralanabilir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Etkin dinleme, alınan iletiyle ilgili geri bildirimde bulunmak için çaba harcanan dinlemedir. Bu süreçte karşıdaki kişinin sözlerini tamamlamasını beklemek önemlidir. Doğru yanıt A seçeneğidir.