BİREYLE SOSYAL HİZMET

Mesleki çalışma ve ilişinin sonlandırılmasında müracaatçıdan ve sosyal hizmet uzmanından kaynaklanan nedenler olabiliyor. Müracaatçının görüşmeye zamanında gelmemesi, görüşme hiç gelmemesi, sosyal hizmet uzmanın görevden ayrılması, görev yerinin değişmesi gibi nedenler vardır. Ancak müracaatçının sorunlarının çözümlenmesi durumunda da mesleki çalışma ve ilişki sonladırılır. Bu neden diğerlerinden farklıdır.

I-Başarının değerlendirilmesi

II-Gelinen son noktanın özetlenmesi

III-Değişimin genellenmesi

IV-İzlemenin planlanması

V-Havale çalıması

E seçeneği sosyal hizmet uzmanın müracaatçıda gözlemlediği durumu açıklarken diğer seçenekler müracaatçının kendi sorunlardan kaynaklanan gerekçeleri içermektedir.

Bağımlı bir müracaatçının sonlandırmaya yönelik depresyon, kızgınlık ve ret  etme, üzüntü duygusu yaşamaya  yatkın olacaktır. Doğrudan hakaret etme bu tepkilerden biri değildir.

Sonlandırma sürecinde sosyal hizmet uzmanı ve müracaatçının yanıtlayacağı sorulardan biri "Problemin şimdiki durumu nedir? olmalıdır.

Çalışma sırasında sağlanan hizmetleri ve gerçekleştirilen amaçları müracaatçı ile beraber gözden geçirmek bir mesleki çalışmanın başarıyla sonlandırılması sürecinde yapılması gereken önemli görevlerden biridir.

Sosyal hizmet müdahalesi çeşitli nedenlerle sonlanır. Bunlar genel olarak:

1. Sosyal hizmet uzmanı ve müracaatçı amaç ve hedeflerine ulaştığı zaman (planlı/başarılı sonlanma),

2. Müracaatçı iş birliğini kestiği ve mülakatlara gelmemeye ya da gelse bile gereken sorumluluğu almamaya başladığı zaman (iş birliği ve katılım sorunları),

3. Sosyal hizmet uzmanının kurumdaki resmî görevi bittiği zaman (tayin, görev değişikliği

4. Sosyal hizmet uzmanının vakayı yönetme becerisinde bir sorun oluştuğu zaman (kişisel sonlandırma),

5. Müracaatçının havale edilmesi ile olan sonlandırma.

Sonlandırma bazen de müracaatçının isteği ile gerçekleşebilir. Müracaatçı tarafından istenen sonlandırmaların nedenleri şunlar olabilmektedir:

1. Müracaatçı belirlediği hedef ve amaçlarına ulaştığını sanabilir,

2. Müracaatçı sosyal hizmet uzmanı ve mesleki ilişkinin kendisine yarar getirmediğini düşünebilir,

3. Müracaatçı eğer ki özel bir hizmet alıyor ve karşılığında bir ücret ödüyorsa; mali açıdan koşulları uygun olmayabilir,

4. Müracaatçının taşınma durumu olabilir ve hizmete erişim sıkıntısı ortaya çıkabilir,

5. Yakın aile üyelerinin özellikle de eş ilişkisinin ortaya koyduğu bir baskıcı tutumdan dolayı müracaatçı sosyal hizmet sürecini sonlandırmak isteyebilir

Sosyal hizmet uzmanının başarılı bir müdahaleyi sonlandırmak için yerine getirmesi gereken görevler aşağıda sıralanmıştır:

• Müracaatçı tarafından amaçların ne kadar gerçekleştirildiği, gerçekleştirilememe nedenleri ele alınmalıdır.

• Müracaatçının sonlandırmaya ilişkin duygusal tepkileri ele alınmalıdır.

• Müracaatçının sonlanmaya ilişkin sosyal aktivite planlamayı isteyip istemedikleri konuşulmalıdır.

• Müracaatçının sonlanma sürecinde başarılarına, kazanımlarına, gelişimlerine ve gelişen becerilerine vurgu yapılmalıdır.

Sosyal hizmet uzmanını erken sonlandırmaya götüren olası durumlar şunlardır:

1. Sosyal hizmet uzmanının sorunu kavramsallaştırmasına ve net olarak tanımlamasına dair yaşadığı başarısızlık, 2. Sosyal hizmet uzmanının çeşitli nedenlerden dolayı özellikle duygusal olarak bir başka kişinin sorununa yakınlık ve ilgi duyamaması, 3. Sosyal hizmet uzmanına sorunun varlığının “ağır” gelmesi.

Sonlandırmanın alt basamakları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Başarının değerlendirilmesi

Gelinen son noktanın özetlenmesi

Değişimin genellenmesi

İzlemenin planlanması

Havale çalışması

Sosyal hizmet müdahalesinin bitiminden sonra sürecin mutlaka izlenmesi gerekir. İzleme çalışması müracaatçının yaşamındaki başarının takip edilmesine yardımcı olur. Sosyal hizmet uzmanı gerek duyulduğu zamanlarda, yeni bir mesleki çalışmanın başlatılması adına, izleme çalışmasını planlamlıdır.

Müracaatçının onayını alarak ve bilgi vererek evinde ya da yaşadığı ortamda sosyal işlevsellik düzeyinin belirlenmesi adına 3. 6. ya da 12. aylarda izleme yapılabilir.