Bireylerle Sosyal Hizmetin Kapsamı

Sosyal hizmet uygulamasında müdahale, sosyal hizmet uzmanı ve müracaatçının beraber karar verdikleri hedeflerle başlar.

Sosyal hizmet uygulamasında temel amaç; müracaatçının stresini ve işlev bozukluğunu azaltmak, müracaatçının rahatlığını, memnuniyetini ve öz farkındalığını arttırmaktır. 

Bireylerle Sosyal Hizmet Müdahalesinin Hedefleri şunlardır:
1. Sosyal yıkımı engellemek
2. Müracaatçıyı güçlendirmek
3. Sosyal işlevselliği sağlamak
4. Olumlu teşvik sağlamak
5. Gelişme ve büyüme için fırsatlar yaratmak
6. Psikolojik zararları telafi etmek
7. Kendi kendini yönetme kapasitesini arttırmak
8. Kişinin sosyal katılımını arttırmak

Bireylerle sosyal hizmetin temel amacı bireyin ve ailenin içsel ve dışsal faktörlerinden oluşmuş sosyal sorunlarının çözümüne bilgi, beceri ve değer temelli anlayışla yardımcı olmaktır. 

Sosyal hizmet mesleğinin odağı, bireylerin toplum içindeki işlevsellik yeteneğini etkileyen birey ve çevresi arasındaki (çevresi içinde birey) etkileşimdir

Sosyal hizmet uygulamasının konusu insan ve sosyal sorunlardır.

Sosyal hizmet uzmanının sürece etkili bir şekilde katılması için, sorunu ve var olan müracaatçı sistemini tanıma ve planlama, veri toplama, durum saptama ve hareket planını yapma, müdahaleyi gerçekleştirme, değerlendirme, sonuçlandırma
aşamalarını eksiksiz yerine getirmelidir.

Sorun çözme sürecinde sosyal hizmet uzmanının dikkate alması gereken en önemli unsur; sorunun analiz edilmesinden çözümün belirlenmesi hatta uygulamaya geçirilmesinde müracaatçıyı bu sürecin bir parçası olarak dinamik bir yaklaşımla işin içine mutlaka katması gerekliliğidir. 

Sosyal hizmet müdahalesinde müracaatçı terimi, sosyal hizmet uzmanın yardım etme aktivitesini oluşturan genellikle bir kişi, grup veya aileye karşılık gelmektedir. 

Medikal model; tıbbi sosyal hizmet alanında daha çok kullanılan, kişilerin sahip
oldukları sorunları biyomedikal nedenlerle açıklayan ve tedavi etmeyi savunan bir
modeldir.

Sosyal hizmet müdahalesi genel olarak üç çeşittir:
1. Doğrudan müdahale
2. Çevre Değişimi
3. Pratik Hizmetin Yönetimi

Sorun çözme sürecinin ilk aşamasını sorunu belirleme ve tanımlama aşaması oluşturmaktadır. 

Sosyal hizmet uzmanı ve müracaatçı kısa ve uzun süreli hedefler oluşturmalıdır

Müracaatçının haklarını, beklentilerini ve bağımsızlığını güvence altına alan, sosyal hizmet uzmanına sorun çözme sürecinde müdahale hakkını sunan ve inceleme ve değerlendirmenin devamını mümkün kılan bir taahhüt, anlaşmadır. 

Hepworth ve Larsen (1990), sorunun incelenmesini, bilgi toplama, analiz etme ve sentezlere ulaşma süreci olarak tanımlamışlardır.

Ön değerlendirme, bir kişinin veya durumun anlaşılması, bir sorunun çözülmesi ya da en aza indirilmesi için doğasını, nedenini, gelişimini ve yönünü belirleme sürecidir.

Sosyal hizmet uzmanı ön teşhis aşamasında sorun çözme sürecinde bu zamana kadarki yaptığı her şeyi sosyal gözden geçirebilir ve planının ne kadar başarılı olacağına dair tahminde bulunabilir.

Planın uygulanması aşamasında faydalanılacak ve kullanılacak kaynak ve hizmetlere karar verilmeli ve bunların nasıl kullanılacağına dair tartışmalar yapılmalı ve net sonuçlara ulaşılmalıdır. Sosyal hizmet uzmanı ve müracaatçının sorumlulukları, görevleri net ve somut olarak belirlenmelidir.

Sonlandırma aşaması müracaatçının gereksinim duyduğu kaynak ve hizmetlerden
yararlanması, duygu, düşünce ve davranışlarında olumlu değişmelerin gerçekleşmesi, kendine güven duygusu geliştirmesi ve sorunlarını tek başına çözebilecek düzeye gelmesi durumunda sorun çözme süreci sonlandırılır.

Hepworth ve Larsen (1990)e göre sorun çözme sürecinde, bir mesleki uygulamanın başarılı bir şekilde sonlandırılması için aşağıdaki görevlerin yerine getirilmiş olması gerekmektedir.
• Müracaatçı ile sürecin ne zaman bitirileceğini kararlaştırmak,
• Bu süreçte olabilecek duygusal tepkileri ele alıp çözüme kavuşturmak,
• Süreç içinde sağlanan hizmetleri ve gerçekleştirilen amaçları müracaatçı ile birlikte gözden geçirmek,
• Süreç sonunda elde edilen gelişme ve başarıların devamlılığını sağlamak için planlama yapmak.

Sosyal hizmet uzmanları ayrıca sonlandırma aşamasında;

Müracaatçı sistemiyle birlikte yapılan işlerin ve sürecin anlamını değerlendirmesi,
İlişkinin sonlandırılması ile ilgili çalışmalar yapması,
Çalışmadan elde edilen olumlu sonuçların sürekliliğinin sağlanması için faaliyetlerde bulunması gerekmektedir (Duyan, 2001).

Sosyal hizmet uzmanları ile müracaatçılar arasındaki ilişkinin, bireyin kendine güvenini ve benlik saygısını artırarak, yapıcı değişmelere yol açabilmesi gerekir.

Sosyal hizmet uzmanları, grubun başlangıç aşamasındaki grup dinamikleri ve üyeler arasında ve dışsal çevrede değişime direncin nedenleri ve göstergeleri konusunda bilgiye sahip olmalıdır (Duyan, 2010).

Toplumla sosyal hizmet uygulamasındaki temel amaç olan sosyal sorunların çözülmesini sağlamaktır. Bu sosyal sorunların çözülmesine yönelik birçok yaklaşım geliştirilmiştir. Toplumla sosyal hizmet uygulamasının, mahalle ve toplum örgütlenmesi, işlevsel toplumların örgütlenmesi, sosyal ve ekonomik kalkınma, sosyal planlama, program geliştirme ve toplum liyezonu, eş yönetim (koalisyon) oluşturma, politik ve sosyal eylem ve toplumsal hareketler olmak üzere birbirini karşılıklı olarak dışlamayan ve toplumla çalışmanın odağını ortaya koyan sekiz modeli bulunmaktadır (Zastrow,1999).