BİNA VE YAPIM BİLGİSİ

Doğal yapı malzemeleri, doğadan çıkarıldıktan sonra hiç işlemden geçirilmeden ya da çok az bir işlemden geçirilerek yapıda kullanılan (taş ve ahşap gibi) malzemelerdir.

Kökenine (içyapısına) göre yapı malzemeleri, “inorganik (cansız olan maddelerden elde edilmiş)” ve “organik (canlı olan maddelerden elde edilmiş)” malzemeler olmak üzere
ikiye ayrılır. Doğal taş, kum, çakıl, alçı, kireç, çimento, tuğla, seramik, cam ve metaller, inorganik malzemelere, ahşap, kauçuk ve plastik de, organik malzemelere örnek olarak
verilebilir.

Yapının dış cephesinde ahşapların üst üste bindirilmesi ile oluşturulan cephe kaplamasına “yalı baskısı” adı verilir.

Güneşte kurutularak üretilen kerpiç uygarlık tarihinin önemli yapı malzemelerinden birisidir. Bundan yaklaşık 6000 yıl önce Mezopotamya’da Asurlular kerpiç kullanarak yığma
yapılar inşa etmişlerdir.

Seramik yapı malzemeleri, yapıda kullanıldıkları yere göre:
• Duvar Malzemeleri
• Döşeme Malzemeleri
• Kaplama Malzemeleri
• Çatı Kaplama Malzemeleri
• Sıhhi Tesisat Malzemeleri
olmak üzere, beş farklı başlık altında sınıflandırılabilir.

Hafif yapı malzemesi olduğundan büyük boyutlarda üretilebilir. Bu boyutlardaki düzgün yüzeyli bloklarla duvar örülmesinde büyük kolaylıklar sağlar. Gazbeton bloklar, özel
testeresi sayesinde, ahşap keser gibi istenilen ölçülerde ve rahatlıkla kesilebilir. Duvar işçiliğini basitleştirir ve kolaylaştırır. Buna bağlı olarak da duvar örme hızını ve verimini
artırır. Hafif, gözenekli ama aynı zamanda yüksek basınca dayanıklı bu yapı malzemesi; ahşap gibi işlenebilir olduğundan, istenilen her türlü geometrik şekil verilebilir.

Doğal taş, agrega ve çeşitli kargir (tuğla, kerpiç, briket...) yapı malzemelerini birbirine bağlamak ve bu şekilde yapay taş meydana getirmek amacıyla kullanılan, havada veya
suda katılaşma özelliği gösteren alçı, kireç ve çimento gibi malzemeler, bağlayıcı yapı malzemeleri olarak nitelendirilir.

Agrega (kum, çakıl) ve çimento ile elde edilen karışımın, su ile yoğrulduktan sonra, istenilen şekil ve boyuttaki kalıplar içerisine yerleştirilip zamanla katılaşmasına, “beton” denir.

Cam malzeme ışık geçirme özelliği nedeniyle, ışık geçiren yapı malzemesi olarak üretilen ve kullanılan bir malzemedir. Bu amaçla duvar örülebilecek şekilde özel olarak şekillendirilen cam bloklara “cam duvar tuğlası” adı verilir.

Mineral kökenli ısı tutucu malzemeler: Bu gruba, doğada doğrudan var olan ısı tutucularla, bu malzemelerin ısı yalıtımı için işlenmesiyle elde edilen malzemeler girer. Örneğin; Taş yünü, cam yünü, cam pamuğu, cam köpüğü gibi.

Doğal yapı malzemeleri, doğadan çıkarıldıktan sonra hiç işlemden geçirilmeden ya da çok az bir işlemden geçirilerek yapıda kullanılan (taş ve ahşap gibi) malzemelerdir. Doğru cevap D'dir.

İşleniş şekillerine göre doğal taş yapı malzemeleri, “moloz”, “kaba yonu”, “ince yonu” ve “kesme” taşlar olmak üzere dört gruba ayrılırlar. Doğru cevap E'dir.

İnce Yonu Taş: Yapının cephesinde görünecek yüzü tarak ya da düz kalemle işlenmiş taş. Doğru cevap A'dır.

Yangına dayanım aranan bina bölümlerinde bazalt gibi doğal taşlar tercih edilir. Doğru cevap B'dir.

Yapının dış cephesinde ahşapların üst üste bindirilmesi ile oluşturulan cephe kaplamasına “yalı baskısı” adı verilir. Doğru cevap C'dir.

Kör döşeme: Ahşap parke kaplamanın altına, düşük kalitedeki tahtalarla yapılan vekadronlara çakılan döşeme. Doğru cevap A'dır.

Seramik yapı malzemeleri, yapıda kullanıldıkları yere göre:
• Duvar Malzemeleri
• Döşeme Malzemeleri
• Kaplama Malzemeleri
• Çatı Kaplama Malzemeleri
• Sıhhi Tesisat Malzemeleri
olmak üzere, beş farklı başlık altında sınıflandırılabilir. Doğru cevap B'dir.

Briket; çimento, sünger taşı, tüf, perlit, kömür cürufu ve katran tortusu gibi çeşitli agregalar ve suyun karıştırılıp, basınçla sıkıştırılması ile elde edilen bir yapı malzemesidir. Doğru cevap C'dir.

Döküm veya şekillendirilmiş profil ve levha halinde üretilen metal malzemeler yapıda, “taşıyıcı”, “kaplama”, “doğrama” ve “tesisat elemanları” olmak üzere dört farklı
şekilde kullanılır. Doğru cevap D'dir.

Plastiklerin ortak özellikleri, hafif, elektrik ve ısı iletimi yapmayan, nem almayan, yüksek korozyon (paslanma) dayanımlı, kimyasal maddelere dirençli, özellikle döküm ve diğer işleme yöntemlerine elverişli, istenilen renkte ve şeffaf olarak üretilebilir, süngerleşebilir ve ince tabaka haline getirilebilir olmalarıdır. Doğru cevap E'dir.