BİNA VE YAPIM BİLGİSİ

Yapı: Yapılmakta olan konut, yol, köprü vb. inşaat. Yapma, oluşturma, ortaya konulma, meydana getirme. Bütünün bir araya getirilişinde uyulan dizge.

Yapı bileşenleri, şekillendirilmiş yapı malzemeleridir. Birimsel yapı bileşeni, profil
yapı bileşeni ve birleşik yapı bileşeni olmak üzere üç gruba ayrılır.

Kolon: Katlardaki döşemeleri birbirine bağlayan, döşeme ve kirişleri taşıyan, döşeme ve kirişlerden gelen yükleri (ağırlıkları) yapının temeline aktaran düşey eleman.

Zemin taşıma kapasitesinin çok düşük olduğu durumlarda yapılan ve yapının zemine oturduğu yüzeyi bir döşeme gibi boydan boya kaplayan betonarme yüzeysel temellere radye (plak) temeller adı verilir.

Röper noktası: Belli bir yeri, bir noktayı yeniden bulmak için konulan sabit işaret, başlama noktası.

Yükseltilmiş Döşemeler: Bir mekanın zemini üzerinde serbest şekilde bulunan bilgisayar, modem, faks ve diğer tesisat kablolarının gizlenmesi amacıyla mevcut döşeme üzerinde oluşturulan sökülüp, takılabilir yatay katmanlardır.

Yağışın az olduğu iklim bölgelerinde, bina çatıları hemen hemen düz ve toprak dam şeklindedir.

Bacalar, ateş (duman), hava, çöp ve tesisat bacası olmak üzere dörde ayrılır.

Farklı seviyeler arasındaki bağlantıyı sağlayan ve düzenli aralıklarla kademelendirilen eğimli yollara “merdiven” denir.

Tretuvar: Bina çevresini dolaşan ve üzerinde yürüme imkanı olan dar kaldırım.

“Yapı, çoğu zaman bina kelimesi ile sıkça karıştırılan bir kavramdır. İnsan tarafından inşa edilmiş her şey bir yapıdır, ancak bina değildir. O yapının bina olabilmesi ya da o yapı için bina kelimesinin kullanılabilmesi için, insanların yeme, içme, oturma ve uyuma gibi günlük temel gereksinimlerini sağlaması, insanları her türlü atmosferik dış etkenden (yağmur, kar, rüzgar, soğuk, sıcak), vahşi hayvanlardan ve hatta diğer insanlardan koruması gerekir. Ev, okul, hastane, otel, alışveriş merkezi ve sinema hepsi birer yapıdır ve bu temel faktörlerin tamamını ya da bir kısmını sağladıkları için, aynı zamanda hepsi birer binadır. Ancak köprü, baraj ve su kulesi ise sadece birer yapıdırlar.”

“Birimsel Yapı Bileşenleri; her üç boyutu da şantiye dışında belirlenerek üretilmiş olan yapı bileşenleridir. Tuğla, kiremit, seramik, fayans vb. gibi.”

“Yüzeysel temeller, zemin seviyesine daha yakın derinlikte ve yeterli taşıma kapasitesine sahip

sağlam zemin üzerine uygulanırlar. Üst yapının en alt parçasının hemen altına yerleştirilir

ve yapı yüklerini temel altındaki zemine doğrudan düşey olarak aktarırlar (Ching, F. D. K., Adams, C., 2006:3.05). Bu gruba giren temellere, radye (plak) temelleri örnek

olarak vermek mümkündür.”

“Temellerin inşa edilebilmesi için, üzerine oturacağı zemin toprağının kazılıp çıkartılması gerekir. Yapılan bu işleme “hafriyat” adı verilir.”

“Banyo ve wc gibi mekanlarda, alaturka hela taşı ve klozet gibi vitrifiye elemanlarına ait pis su giderlerinin ve tesisat bağlantılarının döşeme içine gizlenmesi gerektiği için, bu gibi mekanlarda döşemelerin yatay düzlemdeki konumu, diğer mekanlardaki döşemelere göre daha düşük bir seviyede yapılır.”

“Bir yapının bölücü veya taşıyıcı düşey yapı elemanlarıdır. Duvarların mekanları birbirinden bölme, ayırma ve mekanı düşey doğrultuda sınırlama gibi özellikleri yanında, bulunduğu konuma ve yapıdaki işlevine göre;

“Eğimli yapılan bütün çatılarda, çatı yüzeyindeki suyun ya da eriyen karın yapıya zarar

vermeden uzaklaştırılması için çatı, bina yüzeyinden dışarı doğru en az 50 cm kadar dışarıya

taşırılır. “Saçak” adı verilen bu çatı parçası ile, çatının hemen altında yer alan binanın

dış yüzeyinin (cephesinin) ıslanması önlenir.”

“Yağışın çoğunlukla yağmur biçiminde olduğu iklim bölgelerinde çatılardan suyun hemen uzaklaştırılması amacı ile çatılar belirli bir eğimde (normal eğim) yapılmaktadır. Kullanılan örtü malzemesinin niteliğine bağlı olarak eğimler (örneğin; marsilya tipi kiremitte % 33) belediye yönetmeliklerine dahi girmiştir.”

“Merdivende her adımda basılan ve art arda gelen birbirinden yüksek yüzeylerden her birisi “basamak”, iki basamak arasında kalan bölüm ise “rıht” olarak adlandırılır.”

“Pencerenin duvarla bağlantısını sağlayan hareketsiz bölümü “sabit çerçeve (kasa)”, hareketli bölümleri ise “kanat”lardır.”