BİNA VE YAPIM BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 2

Tünel kalıplar boyutsal olarak belli sınırlar içinde yapılabilmektedir. Kirişsiz sistem yapımına olanak verdiği için 5-6 metrenin üzerinde açıklık geçilememektedir ve yaygın olarak sadece konut yapımında kullanılan bir sistemdir. Bu durum sistemin dezavantajı olarak görülebilir.

Kalıcı kalıplara örnek olarak filigran döşemeler gösterilebilir. Filigran döşemeler, projeye bağlı olarak, şantiye veya fabrikada üretilen, bir anlamda betonarme bir
kalıptır, ancak; üzerine beton döküldüğü zaman döşeme olarak görev üstlenir.

Kayar kalıp sistemlerinin en belirgin özelliği 24 saat kesintisiz beton dökümüne olanak sağlamasıdır. Bu sistemde saatte 5-30 cm beton dökümü yapılabilmektedir. Beton dökümü gerçekleştikçe kalıp yukarıya doğru kaldırılır.

Yapım teknik ve yöntemlerinin endüstrileşebilmesi;
• makineleşme
• standartlaşma
• rasyonelleşme
• prefabrikasyon ile mümkündür.

Prefabrikasyon, yapıyı oluşturan elemanların, önceden fabrikalarda veya şantiyelerde kurulan atölyelerde, topluca ve yoğun olarak üretilip, stok edilmesidir. Yapı üretiminin tamamlanması bu elemanların şantiyede bir araya getirilerek birleştirilmesi ile sağlanır.

Hücre sistemler endüstrileşme düzeyi yüksek prefabrike sistemlerdir. Hücreyi oluşturan konstrüksiyon, fabrika veya atölyelerde büyük oranda tamamlanarak şantiyeye getirilir ve
monte edilir.

Geleneksel yapım yöntemleri uzun yıllardan günümüze kadar denenmiş ve alışılagelmiş yöntemleri ifade eder. Genellikle yöresel malzeme kullanılarak gerçekleştirilir. Geleneksel tuğla yığma yapım sistemi, betonarme veya ahşap iskelet yapım sistemi, bu yapım yöntemleri için örnek olarak verilebilir.

Yapı elemanlarının, bileşenlerinin ve malzemelerinin birbirleriyle olan ilişkiler düzeninde ve yönteme özgü bağlantı teknikleriyle yapı strüktürlerini meydana getirecek biçimde bir araya getirilmesine “yapım yöntemi” adı verilir.

Kaliteli yapıya talep

Yapım yöntemleri gelişmişlik düzeyine göre üç ana grupta incelenebilir.

Yapım yöntemleri gelişmişlik düzeyine göre üç ana grupta incelenebilir.
• Geleneksel yapım yöntemleri
• Rasyonalize edilmiş yapım yöntemleri
• Endüstrileşmiş yapım yöntemleri

Geleneksel yapım yöntemlerinin dezavantajları:
• İklim koşullarından etkilenme
• Aynı yapının eşdeğer bölümlerinde kalite farklılıkları
• Denetim güçlüğü
• Malzeme kaybı

Modüler kalıplar, betonarme yapıda, genel veya özel amaçlı kullanım için yapılmış kalıp takımlarıdır.

Yapımda, beton döküldükçe yükseltilen kalıp sistemine “kayar kalıp” adı verilir.

Yapım teknik ve yöntemlerinin endüstrileşebilmesi;
• makineleşme
• standartlaşma
• rasyonelleşme
• prefabrikasyon ile mümkündür

Prefabrike yapım yöntemleri, kuruluş şekline göre, dört ana başlıkta sınıflandırılır. Bunlar; iskelet sistemler, panel sistemler, hücre sistemler ve karma sistemlerdir.

Taşıyıcı elemanları büyük boyutlu prefabrike panellerden oluşan sistemlere prefabrike panel sistemler adı verilir.

“Üretim, bir fiziksel varlık üzerinde onun değerini arttırıcı bir değişiklik yapmak veya hammadde ve yarı mamulleri mamule dönüştürmek olarak tanımlanır (Acar, N., 1989:9).”

“Rasyonalize edilmiş yapım yöntemleri, benzer oranlarda şantiye üretimi ve fabrika üretimi içerir”

“El işçiliğinin egemen olduğu, tüm temel işlemlerin şantiyede geçtiği, ancak bazı yarı ma- mul yapı malzemeleri ile yapı bileşenlerinin kullanıldığı, iş bölümünün yer aldığı yapım yöntemleridir (Sey, Y., vd., 198?:8). “