BİNA VE YAPIM BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 1

Yüzeysel temeller, zemin seviyesine daha yakın derinlikte ve yeterli taşıma kapasitesine sahip sağlam zemin üzerine uygulanırlar. Üst yapının en alt parçasının hemen altına yerleştirilir ve yapı yüklerini temel altındaki zemine doğrudan düşey olarak aktarırlar (Ching, D. K., Adams, C., 2006).Bu gruba giren temellere, radye (plak) temelleri örnek olarak vermek mümkündür. II. Maddeki açıklama sağlam zemin üzerine uygulanırlar olacağından yanlıştır. I,III,IV ve V . maddeler doğru verildiğinden Doğru cevap C’dir. 74

Derin temeller, temelin altındaki zeminin (örneğin toprağın) sağlam olmadığı veya taşıma kapasitesinin gerekenden düşük olduğu durumlarda uygulanırlar. Üst yapının altındaki elverişli olmayan toprak tabakasının içinden aşağı bölgelere uzanarak, yapı yüklerini daha uygun bir kaya veya yoğun kum ve çakıl tabakasına aktarırlar (Ching, F. D. K., Adams, C., 2006:3.05). Örneğin; Kazık temeller, bu grupta yer alan en önemli temel tiplerinden birisidir. Tüm maddelerdeki açıklamalar doğru olduğundan doğru cevap B’dir. 74

Yükseltilmiş Döşemeler

Bir mekanın zemini üzerinde serbest şekilde bulunan bilgisayar, modem, faks ve diğer tesisat kablolarının gizlenmesi amacıyla mevcut döşeme üzerinde oluşturulan sökülüp, takılabilir yatay katmanlardır. I ve III. maddeler doğru olduğundan doğru cevap A’dır. 76

Binaya ait yükleri zemine aktaran duvarlardır. Yığma yapı sistemine göre inşa edilmiş binaların duvarlarının büyük çoğunluğu taşıyıcı nitelikteki duvarlardır. Bütün yükler taşıyıcı iç ve dış duvarlar aracılığıyla temele iletilir. Duvar kalınlıkları kat sayısına ve deprem bölgesine göre farklılık gösterir. Betonarme karkas sistemine göre inşa edilmiş çok katlı binalarda bulunan perde duvarlar da, taşıyıcılık özelliğine sahip duvarlardır. Genel olarak betonarme karkas sistemde inşa edilmiş binalarda duvarların taşıyıcı özelliği yoktur. Ancak perde duvarlar, deprem yüklerine karşı taşıyıcı sistemin ve dolayısıyla yapının dirençli olmasını sağlarlar. I ve III. maddeler yanlış olduğundan doğru cevap D’dir. 77

Çatının, kaplama malzemesi altında kalan taşıyıcısının ana malzemesi çoğunlukla ahşaptır. Ancak çatıların biçimleri ve kaplama malzemeleri, iklimsel ve coğrafi özelliklere göre değişiklik gösterir. Çatılar, farklı eğimlerde yapılacağı gibi, az eğimli olarak da yapılabilir. Yağışın az olduğu iklim bölgelerinde, bina çatıları hemen hemen düz ve toprak dam şeklindedir. Yağışın çoğunlukla yağmur biçiminde olduğu iklim bölgelerinde çatılardan suyun hemen uzaklaştırılması amacı ile çatılar belirli bir eğimde (normal eğim) yapılmaktadır. Eğimli yapılan bütün çatılarda, çatı yüzeyindeki suyun ya da eriyen karın yapıya zarar vermeden uzaklaştırılması için çatı, bina yüzeyinden dışarı doğru en az 50 cm kadar dışarıya taşırılır. “Saçak” adı verilen bu çatı parçası ile çatının hemen altında yer alan binanın dış yüzeyinin (cephesinin) ıslanması önlenir. Doğru cevap C’dir. 78

Özellikle kar yağışının fazla olduğu ülkemizin Doğu Anadolu bölgesi (örneğin; Erzurum ve Kars) ile Avrupa’nın kuzey bölgesinde, kar ağırlığının çatıyı zorlamasını önlemek üzere çatı eğimi fazla yapılmakta ilave olarak örtü malzemelerinin karı kaydırma özelliği olan türleri (dalgalı galvanize sac) tercih edilmektedir. Doğru cevap D’dir. 78

Tesisat Bacaları

Tesisat bacaları, otel, hastane, büro gibi çok katlı ve büyük binalarda düşey doğrultuda yapılan ve içinden ısıtma ve havalandırma, temiz ve pis su boruları ile elektrik, bilgisayar ve haberleşme ile ilgili kabloların topluca geçirildiği, bina ortak alanlarına (koridor) açılan ve gerektiğinde kolaylıkla müdahale etme imkanı olan bacalardır. Doğru cevap B’dir. 80

Asansörler

Asansörler, insanları ve yükleri binaların farklı seviyeleri arasında taşıyan ve düşeyde hareket eden sirkülasyon elemanlarıdır. Halatlı ve hidrolik asansörler, en yaygın olarak kullanılan iki farklı asansör tipidir. Halatlı asansörler, raylara monte edilen ve halatlarla taşınan bir kabinin çatı katındaki bir elektrikli kaldırma düzeneği aracılığıyla hareket ettirilen asansörlerdir. Her yükseklikteki binada kullanılabilirler. Hidrolik asansörler ise, asansör kabininin basınçlı sıvıyla çalışan bir piston yardımıyla taşındığı asansörlerdir. Halatlı asansörlerin aksine, hidrolik asansörlerde makine dairesine ihtiyaç yoktur. Piston uzunluğu en fazla altı katlı bir bina ile sınırlı olduğu için daha yüksek katlı binalarda kullanılamazlar (Ching, F. D. K., Adams, C., 2006:9.14-15). Kullanım özelliklerine göre ise asansörler, insan asansörleri, hasta asansörleri ve yük asansörleri olmak üzere üç gruba ayrılır. İnsan asansörlerinin büyükleri, binadaki kat ve binayı kullanan insan sayısına göre belirlenir. IV Madde yanlış olduğundan doğru cevap A’dır. 83

Kapılar, boşluklu ya da masif olarak üretilebilir. Boşluklu kapılar, bir çerçeveden ve onun içini dolduran, oluklu lif levhadan yapılmış bir dolgudan veya birbiri içine geçen yatay ve dikey ahşap şeritlerden yapılmış bir kafesten oluşurlar. Oldukça hafiftirler. Isı veya ses yalıtımı değerleri çok düşüktür. Genellikle iç mekanlarda kullanılmalarına rağmen, su geçirimsiz yapıştırıcılarla birleştirildiklerinde dış kapı olarak da kullanılabilirler. III ve IV maddeler yanlış olduğundan doğru cevap A’dır. 85