BİLİŞİM SİSTEMLERİ VE LOJİSTİK

Radyo Frekanslı Tanımlama (RFID) Sistemleri RFID, nesneye ait verileri içeren mikroişlemci ve bu mikroişlemciye bütünleştirilmiş anten ile donatılmış etiket taşıyan bir nesnenin, bu etikette taşıdığı bilgiler ile hareketlerinin izlenebilmesine, analiz edilebilmesine ve yönetilebilmesine imkân veren; veri alışverişini radyo frekansları ile sağlayan otomatik nesne tanımlama ve takip teknolojisidir.

ilgi akışını sağlar. DRP sistemi aşağıdaki unsurları dikkate alarak çalışır:

• Taşıma araçları ve teçhizatları

Yükleme/indirme alanı

• Depolama alanı ve hacmi

• Ürünlerin birbirine göre taşıma ve depolama özellikleri

• Taşımadaki tonaj

• Zaman kısıtları

Araç takip sistemlerinin avantajları aşağıdaki gibidir:

• Yolculuk boyunca, ürün ve aracın nerede ve ne durumda olduğu öğrenilerek çağın gereği olan iletişim anında sağlanabilmektedir.

• İletişim harcamaları azalmaktadır.

• Rota planlaması yapılabilmektedir.

• Anında müdahale yapılabilmektedir.

• Kural ihlalleri takip edilebilmektedir.

• Süre sınırlamaları konulabilmektedir.

• Konaklama takipleri yapılabilmektedir.

• Müşteriye sunulan hizmet kalitesinin arttırılması sağlanmaktadır.

• İnsan kaçakçılığının önlemesi sağlanmaktadır.

• Maliyetlerin düşürülmesi sağlanmaktadır.

• Firmalara esneklik kazandırarak rekabet avantajı sağlamaktadır.

Lojistik işletmeler müşterilerinin ihtiyaçlarına göre süreçlerde verimlilik sağlayarak operasyonel giderleri azaltmak ve hizmet kalitesini artırmak amaçlı Otomatik Depo Sistemlerinin (Automated Storage and Retrieval Systems-ASRS) palet ve sepet elleçleyen modellerini mevcut operasyonlarında kullanmaktadır. ASRS uygulamalarının bir lojistik firma tarafından müşterilere sağladığı avantajlar aşağıdaki gibidir:

E-ticaretin lojistik işletmelerine sağladığı yararlar aşağıdaki gibidir:

• Ürünlerin koşullara uygun yerlere konumlandırılması,

• Ürünlerin rekabet edilebilir fiyatla sunulması,

• Ürünlerin ihtiyaç duyulduğu sırada kullanılır halde bulundurulması,

• Ürünlerin müşterilere doğru zamanda teslim edilmesidir

Taşıma, depolama, envanter yönetimi, tedarik ve dağıtım yönetimi, vb. gibi lojistik faaliyetler yürüten işletmelerde iş akışlarının kontrolü, takibi, ekonomik değerlerin etkin bir şekilde kullanılması sürecinde lojistik bilişim sistemleri firmalara çözüm odaklı bakış açıları sunmaktadır.

Lojistik bilişim sistemleri mantıksal ve fiziksel yapılar kümesi olarak ifade edilmektedir. Mantıksal yapılar; algoritmalar, kurallar, önemli çalışma prensipleri, yöntemler, teknolojiler, prosedür, kanun ve ilkeler gibi sistemin esaslarını temsil eder.

Lojistik bilişim sistemleri mantıksal ve fiziksel yapılar kümesi olarak ifade edilmektedir. Fiziksel yapılar; bilgisayarlar, barkod okuyucuları, iletişim araçları, yazılımlar ve denetimi sağlayan araçlar gibi ürünlerin varlığı ile ilgili olarak oluşan sistemleri açıklamaktadır.

Kurumsal Kaynak Planlamasının içerisine Müşteri İlişkileri Yönetimi ve e-ticaretin eklenmesi ile Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP II) ortaya çıkmıştır.

İngilizcede Distribution Resource Planning (DRP) olarak ifade edilen Dağıtım Kaynakları Planlaması, periyotlar boyunca dağıtım depolarının gereksinimlerinin projeksiyonunu yapar ve ana depodan planlanmış siparişler oluşturur. DRP; üretim kapasitesinin ve stokların etkin bir şekilde tahsis edilmesini sağlamak, müşteri servis düzeyini yükseltmek ve stok yatırımlarını düşürmek için üretim ve dağıtım yöneticileri tarafından ihtiyaç duyulan bilgi akışını sağlar.

MİY, pazarlama, satış ve müşteri hizmetleri süreçlerini bütünleştiren ve bunlar arasında kurumsal bir sistem oluşturmak için kullanılan bir bilişim teknolojisi olarak tanımlanmaktadır. MİY’nin üç temel unsurunu oluşturan insan, süreç ve teknoloji yapılandırmasında; insan (çalışanlar), müşterinin beklentilerini anlayıp, standart prosedürlerin ötesinde çözümler üretirken süreç, çalışanların ilettiği müşteri taleplerini hızlı süreç değişimi ile müşteri odaklı yapılanmaya dönüştürmektedir. Teknoloji ise müşteri bilgilerinin tüm bağlantı noktalarından takip edilmesine ve farklı müşteri isteklerine hızlı çözüm üretilmesine imkân tanıyacak şirket içi otomasyonu sağlamaktadır.

Coğrafi Bilgi Sistemleri (Geographical Infromation Systems-GIS), her ölçekteki doğal ortam ile insan, zaman özellikleri ve ilişkilerine ait bilgi toplama, depolama ve analiz çalışmalarını kapsayan ve kendine özgü bir yöntemi olan yapı olarak tanımlanmaktadır. GIS; konuma dayalı bilgilerin saklanmasına, işlenmesine ve kullanılmasına olanak sağlayan bir sistem olarak ifade edilmektedir.

ASRS uygulamalarının bir lojistik firma tarafından müşterilere sağladığı avantajlar aşağıdaki gibidir:

Depolama alanlarının azalması: Daha az koridor boşluğuna ihtiyaç duyularak daha yüksek raflarda depolamaya imkân sağlayan bu sistem sayesinde, birim alanda depolanan ürün miktarı geleneksel depolama yöntemlerine göre yaklaşık 2,5 kat artmaktadır.

Maliyetlerin azalması: Bu sistemle birlikte istifleme ve raftan indirme operasyonları tamamen otomatik yapıldığı için, geleneksel depolarda kullanılan istifleme ekipmanı operatörlerine ihtiyaç duyulmamaktadır. Ekipman ve operatör sayısının azalmasıyla birlikte iş kazaları riskleri de doğal olarak azalmaktadır.

Yükleme ve boşaltma operasyon sürelerinin azalması: Geleneksel sistemlerde kullanılan ekipmanların performanslarına kıyasla ürünlerin rafa yerleştirilmesi ya da raftan indirilmesi için ihtiyaç duyulan süreler bu sistemle yaklaşık %80 oranında azalmaktadır.

Hata risklerinin sıfıra indirgenmesi: Sistem kurgusu yapıldıktan sonra, operasyon in- san iradesinden doğabilecek risk ve hatalardan tamamen arındırılmaktadır ve bu sayede hem envanter doğruluğu hem de sipariş hazırlama doğruluk oranları %100 seviyelerine ulaşmaktadır.

Adres optimizasyonu: Sistem boş zamanlarda, tanımlanan algoritmalara bağlı kalarak ürünlerin daha hızlı toplanabilmesi için, kendi içerisinde adres değişiklikleriyle çok hareket gören ürünleri depo çıkış kapılarına yakın noktalara getirmektedir.

E-ticaretin lojistik işletmelerine sağladığı yararlar aşağıdaki gibidir:

Kurumlar arası e-ticaret eski tarihlerde bu iş için geliştirilmiş özel program ve ağ yapılarıyla bazı sektörlerde büyük hacimli iş yapan firmalar arasında Elektronik Veri Değişimi (EDI-Electronic Data Interchange) ile yapılmaktaydı. Günümüzde ise İnternetin hızla gelişmesi ve veri alış verişinin şirketler arası ağ yapıları üzerinden oldukça ucuza sağlanabilir olması kurumlar arası elektronik ticaretin hızla gelişmesine yol açmıştır. Firmalar bu teknolojilerin sunduğu imkânlardan yararlanarak geleneksel iş modellerini yeni ekonominin hızlı ve dinamik yapısına uygun hale getirmektedirler.