BİLİŞİM SİSTEMLERİ VE LOJİSTİK

Lojistik kavramının gelişimi 19. yüzyılda başlamış ve bu tarihten itibaren özellikle I. ve II. Dünya Savaşı’nda önemini ve etkisini hissettirmiştir.

Lojistikos hesap yapma bilimi, hesap yapma becerisi anlamlarına gelmektedir.

1970’li yıllardaki ekonomik belirsizlikler ve krizlerden sonra 1980’li yıllarda bilişim teknolojilerindeki gelişmeler lojistiğin önemini artırmıştır. Lojistiğin tarihsel gelişimi en genel hatlarıyla 4 dönemde incelenmektedir:
1. Dönem: Planlamanın olmadığı, üretim faaliyetlerinin ön planda olduğu, depolama, dağıtım gibi operasyonel faaliyetlerde hiçbir kontrolün sağlanamadığı ilk lojistik faaliyetler ile başlamıştır.
2. Dönem: Askerî alanda lojistik desteğin öneminin anlaşılmasıyla, askerî lojistik faaliyetler başlamıştır.
3. Dönem: Ticari alanda, teknolojik ve ekonomik ihtiyaçların hızla değişmesiyle lojistiğin tüm faaliyetlerini içeren yeni oluşumlar ortaya çıkmaya başlamıştır. Gelişen
teknolojiyle beraber, entegre edilebilen fonksiyonlara daha geniş bir perspektie
bakılmaya başlanmıştır. Bu dönem, materyal yönetimi ile fiziksel dağıtımın bağlantısını da kapsamıştır. Bu dönemde yaşanan en büyük gelişmelerden biri de lojistiğin bilgi alanındaki yaklaşımının, fiziksel yaklaşımı kadar önemli olduğunun
farkına varılması olmuştur.
4. Dönem: Lojistik faaliyetlerin modernize olmasıyla, yönetimsel ve operasyonel düzeyde uygulanmaya başlamıştır. Yönetsel lojistik, tedarik ve lojistik yönetimi olarak
iki farklı boyutta ele alınmıştır. Operasyonel lojistik; materyal, üretim-operasyon
ve dağıtım yönetimi olarak üç boyutta uygulanmıştır. Lojistiğe ticari bakış açısının
gelişmesiyle birlikte operasyonel ve yönetsel lojistiğin temel faaliyetleri önem kazanmıştır. Bu yaklaşımla birlikte lojistik formülle ifade edilmeye başlanmıştır.

1990’lı yıllarda akademisyenlerin lojistik ile ilgili araştırmalara ilgisinin artmasıyla birlikte lojistik sistemlerin tamamen yenilenmesi ile ilgili teoriler ortaya atılmaya başlanmıştır. Tedarik zinciri yönetimi kavramı ön plana çıkmış ve lojistik faaliyetlerin bütünleşme içinde olduğu bir dönem olmuştur.

1950’lerden sonra teknolojik ve ekonomik ihtiyaçlar hızla değişerek 1956-1995 arasındaki dönemde bütünleşik lojistik kavramı ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu dönemde dünyanın ekonomik yapısı ve değişen eğilimler, lojistik kavramının gelişmesi için önemli fırsatlar yaratmıştır. Bu on yıllık dönem içerisinde ortaya çıkan 4 temel gelişim, lojistik işlevinin kavramsallaşmasını güçlendirmiştir. Söz konusu gelişmeler:
• Toplam maliyet analizi gelişimi
• Sistem yaklaşımı uygulamaları
• Müşteri hizmetlerine önem verilmesi
• Pazarlama kanalları üzerindeki çalışmaların tekrar gözden geçirilmesidir.

Bütünleşik lojistik: İşletmenin gelen ve giden tüm lojistik faaliyetlerinin toplam maliyetin en aza indirilmesi, koordinasyonun arttırılması, verimliliğin yükseltilmesi vb. amaçlar çerçevesinde bütünsel bakış açısıyla yönetilmesidir.

Planlama Sistemleri: Günümüzde ürün ve hizmetlerin oluşturulmasında, geliştirilmesinde ve dağıtılmasında önemli değişiklikler yaşanmaktadır. Planlama sistemleri giderek karmaşıklaşan süreçlerde hızlı, doğru ve esnek kararlar verilmesinde önemli destek sağlamaktadır. Lojistikte kullanılan planlama uygulamaları aşağıdaki gibidir:
1. İstatiksel Envanter Kontrol
2. Malzeme İhtiyaç Planlaması
3. Dağıtım İhtiyaçları Planlaması
4. Kurumsal Kaynak Planlaması

Dağıtım Planlaması: Reel taşıma maliyetleri ve ürünlere tahsis edilen alanlar dikkate alınarak envanterlerin dağıtımı için gerçekleştirilebilir bir plan yapılarak talepler karşılanmaya çalışılır.

Envanter Planlama: Müşteri hizmet seviyesinin beklenen düzeyde olması için teslim edilecek ürünlerin optimal seviyeleri, emniyet stok seviyeleri ve lokasyonları belirlenir.

Sipariş yönetim sistemi siparişle başlayan lojistik bilişim sistemidir ve müşteriyle ilk buluşma noktasıdır.