BİLİŞİM SİSTEMLERİ VE LOJİSTİK - Deneme Sınavı - 4

Pasif sistemler terminal adı verilen bir RFID okuyucu ile aynı ortamda ve belirli bir mesafede bulunduğunda veri gönderen sistemlerdir. RFID etiketleri terminaller ile bir araya geldikleri zaman belirli bir mesafede etkin hâle gelmekte ve terminallere veri gönderimi yapmaktadır.

Depo yönetim sistemleri aynı zamanda sipariş toplama, yerleştirme ve mal kabul gibi operasyonel süreçlerin sistematik bir hâle gelmesine olanak sağlamaktadır. Bu sitemler arasında mağaza yönetim sistemleri, bilgi yönetimi sistemleri, üretim planlama ve kontrol sistemleri, yatırım kaynak planlama (ERP), materyal akış kontrol sistemleri, depo kontrol sistemleri gibi sistemler sayılabilmektedir.

Stok bulundurmanın işletmeler için birçok önemli rolü bulunmaktadır. Stok bulundurmanın önemli nedenleri aşağıdaki gibidir:

Stok yönetimi, ham maddelerin tedarikinden bitmiş ürünlerin dağıtılmasına kadar olan her türlü lojistik faaliyeti içerir.

Stok bulundurma maliyeti olarak da bilinen elde bulundurma maliyeti herhangi bir dönemde fiziksel olarak elde tutulan stok miktarından doğan maliyettir. Bu maliyet çok farklı şekillerde olabilir:
• Ürünlerin fiziksel olarak saklanması için gerekli olan alan maliyeti
• Vergi ve sigorta
• Kırılma, bozulma, yıpranma ve kullanılmaz hâle gelme
• Alternatif yatırımların fırsat maliyeti (Stoklara bağlanan sermayeyi alternatif bir yatırımda değerlendirme ihtimalinde sağlanacak kazanç)

Stok planlamasındaki ana hedef müşteri ihtiyaçlarının anında karşılanabilmesini sağlamaktır.

Bu modelin varsayımları aşağıda yer almaktadır:
Sadece tek bir ürün için geçerlidir.
• Yıllık talep gereksinimleri bilinmelidir.
• Talep miktarı sabit, belirli ve yıla dağılmış şekildedir.
• Her sipariş için miktar sabittir ve tek seferde stoka yansıtılmaktadır.
• Tedarik süreleri kesin olarak bilinmektedir ve değişmez.
• Miktar iskontoları dikkate alınmamaktadır; ürünün birim fiyatı sabittir.
• Stok seviyesinin sıfırın altına düşmesine müsaade edilmemektedir

Trend: Zaman serilerinin değişme yönünü ifade etmektedir. Bir zaman serisinde yer alan veriler sürekli olarak artma ya da azalma eğilimi gösterirler.

Tahmin süreci sırasıyla aşağıdaki adımları izlemektedir. Bu adımlar bir tahmin sürecinin başlatılması, tasarımı ve uygulamasını ifade etmektedir.
• Tahminin kullanım alanının belirlenmesi
• Tahmin yapılacak ürünlerin seçilmesi
• Tahmin yapılacak zaman aralığının belirlenmesi
• Tahmin modelinin seçilmesi
• Tahmin için gerekli olan verinin toplanması
• Tahminin yapılması
• Tahmin sonuçlarının elde edilmesi ve geçerliliğinin araştırılması

ERP, işletmelere kendi iş süreçlerinin büyük bir kısmını otomatikleştirmeye ve entegre etmeye, kurum içerisinde ortak bir veri tabanının paylaşılmasına ve bilginin gerçek zamanlı üretilmesine olanak tanıyan bir yazılımdır.

MRP, hangi üründen, hangi miktarda, hangi tarihte sipariş verilmelidir sorularına cevap bulabilmek için ana üretim planından yola çıkarak malzeme planlaması yapan üretim planlama ve stok kontrol sistemidir.

Ana üretim planının olmaması ya da yanlış olması, planların sürekli
olarak değişmesi de MRP sistemini kullanılamaz hâle getirir.

Aşağıdaki yaklaşımlar tüm lojistik süreçlerde optimizasyonun mümkün hâle gelebilmesine olanak sağlamaktadır:
• Var olan taşımacılık ve dağıtım kaynaklarının en etkin bir biçimde kullanılması
• Mümkün olduğunca boş taşımanın yapılmaması, araçlarda boşlukların söz konusu olmaması

• Hizmet sağlayıcılar ile daha ekonomik ve açık hükümler ihtiva eden sözleşmeler yapılması
• Tedarik, insan gücü ve diğer maliyet yaratacak faktörlerin optimize edilmesi
• Hizmet süresi ve hizmet düzeyinin gereksinimler çerçevesinde planlanması
• Lojistik akış hızının olabildiğince artırılması

1987 yılında kullanıcıların hizmetine sunulan SAP R/2 yazılımı taşımacılık alanında çözümler ortaya koyan ilk sistem olmuştur.

Talep planlama: Talep planlama SAP sistemi içerisinde doğru tahminlerin yapılabilmesi için kullanılan istatistiksel tahmin teknikleri ve talep planlama özelliklerinin bulunduğu araç kutusudur.

Tedarik zinciri kokpiti: SAP sistemi çerçevesinde tedarik zincirinin modellenmesi, süreçlerin yönetilmesi ve kontrol/izleme süreçleri için kullanılan grafiksel nitelikte bir paneldir.

Tedarik Zinciri Aktörlerine İlişkin Ana Veriler: İşletme dışında sürece katılan dışsal aktörler ve partnerlere ilişkin verilerdir. Bu aktörler arasında taşıma işletmeleri, lojistik hizmet sağlayıcılar, faturaların tarafları, gümrük süreçlerine katılan unsurlar ve diğer taraflardan oluşmaktadır.

Şebeke tasarımı; tedarik zinciri içerisinde yer alan tedarikçiler,
üretim noktaları, depolar, dağıtım merkezleri ve diğer unsurların bulundukları yerler, kapasiteleri ve diğer değişkenler dikkate alınarak, optimizasyon yaklaşımı çerçevesinde kullanılacak taşımacılık türlerinin belirlenmesi ile ilgili süreçlerdir.

SAP TM temel süreçlerine bakıldığı zaman, bunlar arasında sipariş yönetimi, taşımacılık planlama ve optimizasyon, taşıma yürütme ve izleme, taşıma maliyet yönetimi gibi süreçler sayılabilmektedir.

Optimum dağıtım planlama, tedarik zinciri süreçlerinde taşınan materyallerin birden fazla noktaya eş zamanlı sevk edilmesi durumunda dağıtım faaliyetine ilişkin kullanılacak güzergâhlar ve unsurların belirlendiği planlama uygulamalarıdır.