BİLİŞİM HUKUKU

Birleşmiş Milletler, 2011 yılında internete erişimi bir insan hakkı olarak tanımlamıştır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Bilişim ile doğrudan ilgili ilk hukuksal düzenleme 1970 yılında Almanya'da gerçekleştirilmiştir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Belirli ya da belirlenebilir bir kişiye ilişkin her türlü bilgii kişisel veridir.

Ad ve soyadı bilgisi, kişisel veri niteliğindedir; ancak bazı durumlarda tek başına yeterli olmayabilir. Örneğin, yaygın bir adı ve soyadı olan bir kişiye ilişkin yalnızca bu bilgiye sahip olmak o kişiyi belirlenebilir kılmaz. Aynı şekilde bazen bir kişinin, adı ve soyad  belirtilmese de belirlenebilir olduğu görülür. Bu bağlamda Ankara Üniversitesi'nin rektörünün kim olduğu belirlenebilir. Dolayısıyla bu kişiye dair veri, kişisel veridir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Verilerin işlenmesi ile kastedilen yalnızca ilgili bilgilerin toplanması, kaydedilmesi ya da kullanılması değildir. Kişisel verileri değiştirme, silme, yok etme gibi işlemler de verileri işleme manasına gelir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Kişisel verilerin toplanması ve işlenmesi konusunda ortaya çıkabilecek tehlikeleri bertaraf etmek amacıyla çeşitli ilkeler kabul edilmiştir. Bu ilkeler, kişisel verilerin hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun işlenmesi, verilerin toplanma amacının meşru, açık ve belirli olması, amacın gerektirdiğinden daha uzun süre tutulmaması, ilgilinin rızasının bulunması, veri güvenliğinin sağlanmasıdır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Kişisel verilerin korunması hakkı ilk olarak insan onuruna ve bu bağlamda kişiliğin serbestçe geliştirilmesi hakkına dayandırılmıştır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Kişinin belirli kimselerle ve belirli ölçüde paylaştığı yaşam parçaları kişinin özel yaşam alanını oluşturur. Doğru cevap D şıkkıdır.

Prosser'ın yaptığı eşleşme şu şekildedir:

Doğru cevap E şıkkıdır.

İnternet yalnızca bir araç değil, insanların yaşamlarında yeni bir alandır. Bu durum eşitlik ve insan onuru gibi insan haklarının eksen kavramlarından, düşünceyi açıklama özgürlüğü, örgütlenme hakkı, özel yaşamın gizliliği hakkı gibi pek çok geleneksel hakka ilişkin de yeni olanakların ve yeni sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bilişim teknolojilerindeki gelişim İnternet’e erişim hakkı ve kişisel verilerin korunması hakkı başta olmak üzere yeni hak kategorilerinin filizlenmesini ve hızla gelişmesini de sağlamıştır.  İnternet’in önümüzdeki dönemde denetim ve sınırlama ile değil, insan hak ve özgürlükleri ile anılmaya devam etmesi ise temel insan haklarını merkeze alan bir bakış açısının uluslararası iş birliği içerisinde kabul edilmesine bağlıdır. Bu yaklaşım birey, devlet ve teknoloji ilişkisinde dengeyi sağlayan hukuksal düzenlemelerin geliştirilmesini gerektirir. Kişisel veri, en genel tanımıyla, belirli ya da belirlenebilir bir kişiye ilişkin her türlü bilgidir. Doğru cevap A'dır.

Kişisel verilerin, üzerinde gerçekleştirilen her türlü işlem kişisel verilerin işlenmesi kapsamındadır.  Verilerin işlenmesi ile kastedilen yalnızca bu bilgilerin kayıt
edilmesi ya da kullanılması değildir. Kişisel verileri değiştirme, silme, yok etme gibi işlemlerin de veri koruma hukuku açısından “işleme” olarak nitelendirilen etkinliğin kapsamında olduğuna şüphe yoktur. Kişisel verilerin otomatik olan veya olmayan araçlarla işlenmesi arasında da bir fark yoktur. Ne tür bir araçla işlenirse işlensin kişisel veriler üzerinde yapılan her türlü işlem kişisel verilerin işlenmesi kapsamındadır. Doğru cevap E'dir.

Kişisel verilerin korunması devlete karşı bireyin korunmasına ve özel hayatın gizliliğinin korunmasına hizmet eder. Ancak kişisel verilerin işlenmesinden tam bir yasakla kaçınmak mümkün değil. Kişisel verilerin işlenmesi bazı alanlarda kaçınılmazdır ve bazen de işlevseldir.  Kişisel verilerin hukuka ve dürüstlük kurallarına
uygun işlenmesi, verilerin toplanma amacının meşru, açık ve belirli olması, amacın gerektirdiğinden daha uzun süre tutulmaması, ilgilinin rızasının bulunması, veri güvenliği gibi ilkelerle, hukuka aykırı bir şekilde veri işlenmesinin önüne geçilebilir. Doğru cevap B'dir.

İnternet kullanımı geçen 15 yıl içerisinde (2000-2015) dünya genelinde yüzde 753 oranında artmıştır. Bugün dünyada üç milyarın üzerinde İnternet kullanıcısı olduğu tahmin edilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Bilişim ile doğrudan ilgili ilk hukuksal düzenleme 1970 yılında Almanya’nın Hessen eyaletinde kişisel verilerin korunmasına ilişkin olarak gerçekleştirilmiştir. Doğru cevap E'dir.

Kolluk kuvvetleri kişisel verilerin korunması görevini değil, kişilerin beden ve malvarlığı bütünlüğünün korunmasına yönelik çalışırlar. Kişisel verilerin korunması konusunda görevli değillerdir. Doğru cevap D'dir.

Kişisel verilerin korunması hakkı pek çok hak ve özgürlükle ilintilidir. Bunlara; özel yaşamın gizliliği, özel haberleşmenin gizliliği, düşünceyi açıklama özgürlüğü, ayrımcılık yasağı da dahildir. Ancak seyahat özgürlüğü ile kişisel verilerin korunması hakkı arasında bir bağlantı yoktur. Doğru cevap E'dir.

I, ve III. önermelerde verilen olaylar teknolojinin insan hayatına girmesi ile ortaya çıkabilecek hak ihlallerine örnek teşkil eder. Doğru cevap C'dir.

Özel kategorideki verilerin nitelikli korunması ilkesi ile ilgili kişi açısından “hassas” sayılan bazı veri türlerinin daha güçlü bir şekilde korunması hedeflenmektedir. AB Yönergeleri, AK Sözleşmesi, BM Rehber İlkeleri gibi pek çok uluslararası metinde ve ulusal düzenlemelerde hassas verilerin özel olarak korunması yaklaşımı benimsenmiştir. Bu kategoride yer alan veri türleri bazı farklılıklar gösterse de genel olarak ilgili kişinin,
• ırksal veya etnik kökenine,
• siyasal görüşüne,
• dinsel ya da felsefi inancına,
• sendika üyeliğine,
• sağlık ya da cinsel yaşamına ilişkin bilgiler
bu kategoride sayılmaktadır.

Bu bilgilerin işlenmesi kural olarak yasaktır, ancak bazı sınırlı durumlarda ve veri koruma ilkelerini güçlü bir biçimde uygulayarak işlenmeleri olanaklıdır. Doğru cevap C'dir.

İlgili kişinin katılım ve denetimine yönelik ilkeler çok çeşitlidir. Bu kapsamda kişiye bazı haklar tanındığı, veri işleyenlere ise yükümlülük yüklendiği görülür. Bu hak ve yükümlülüklere örnek olarak şunlar verilebilir:
• İlgilinin bilgilendirilmesi
• İlgilinin kendisine ilişkin bilgilere erişim
hakkı
• İlgilinin kendisine ilişkin bilgileri düzeltme
hakkı
• İlgilinin veri işlemeye itiraz hakkı
• İlgilinin otomatik kararların konusu olmama hakkı

Kişisel verilerin amacından daha uzun süre tutulmaması ise kişisel verilerin niteliğine ilişkin temel ilkelerdendir. Doğru cevap D'dir.

Hem düşünceyi açıklama özgürlüğü, hem de özel yaşamın gizliliği hakkı ekseninde tartışılan anonimlik genel olarak, bir kişi ya da grubun görüş ve düşüncelerini kimliğini ortaya çıkarmadan açıklaması ve yayması olarak tanımlanabilir. İhbarcılar, muhalifler, utangaç kişiler, görüşlerini açıklamalarının kendilerini olumsuz bir şekilde etkileyeceğini düşünenler, kişisel verilerinin toplanmamasını ve hareketlerinin izlenmesini istemeyenler için anonimlik oldukça yararlıdır. anonimliğin temelde iki çeşidi bulunur. Birincisi ilgilinin kimliğinin ortaya çıkarılma olanağının bulunmadığı tam anlamıyla anonimliktir (complete anonymity). İkincisi ise daha çok takma isimlilik (pseudonymity) olarak adlandırılır. Doğru cevap A'dır.