BİLİŞİM HUKUKU - Deneme Sınavı - 4

Kanunkoyucu TCK m.245/1’deki suç bakımından bazı şahsi cezasızlık sebeplerine yer vermiştir. Bu bağlamda söz konusu cezasızlık sebepleri sadece fiilin birinci fıkra kapsamında kalması halinde geçerlidir. Eğer gerçekleştirilen fiil diğer fıkralar kapsamındaysa, cezasızlık söz konusu olmayacaktır. Buna göre; birinci fıkra kapsamında suçun, a) Haklarında ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birinin, b) Üstsoy veya altsoyunun veya bu derecede kayın hısımlarından birinin veya evlat edinen veya evlatlığın, c) Aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin zararına olarak işlenmesi halinde, ilgili akraba hakkında cezaya hükmolunmaz. Eğer eşler hakkında boşanmasalar bile ayrılık kararı verilmiş ise şahsi cezasızlık sebebi geçerli değildir. Bunun yanında anne babanın kredi kartını izinsiz kullanan çocuk bakımından cezasızlık sebebi söz konusu olacağı gibi, kayın validesinin kartını rızası dışında kullanan damat bakımından da aynı cezasızlık sebebi geçerlidir. Son olarak belirtmek gerekir ki, kardeşler bakımından şahsi cezasızlık sebebinin geçerli olması için kardeşlerin aynı evde yaşıyor olması zorunludur. Ayrı evlerde yaşayan kardeşlerden birisi diğerinin kredi kartını rızası olmaksızın kullandığında, şahsi cezasızlık sebebi geçerli olmaz.

Suçun faili herkes olabilir. Bu bakımdan suçun özgü suç niteliği söz konusu değildir. Ayrıca bu suç, herhangi bir tüzel kişinin yararına işlenir ve tüzel kişiye haksız menfaat sağlanırsa, TCK m.246 uyarınca tüzel kişi hakkında bunlara özgü güvenlik tedbiri uygulanacaktır (Bkz. TCK m.60).

Cumhuriyet savcısının istemi üzerine şüphelinin kullandığı bilgisayar ve bilgisayar programları ile bilgisayar kütüklerinde arama yapılmasına, bilgisayar kayıtlarından kopya çıkarılmasına, bu kayıtların çözülerek metin haline getirilmesine hakim tarafından karar verilir (CMK m.134/1). Ancak bazen şifreleme nedeniyle söz konusu işlemlerin gerçekleştirilmesi mümkün olmayabilir. Kanunkoyucu bu ihtimale binaen ilgili araç ve gereçler üzerinde elkoyma işleminin yapılmasına cevaz vermiştir. Buna göre; “bilgisayar, bilgisayar programları ve bilgisayar kütüklerine şifrenin çözülememesinden dolayı girilememesi veya gizlenmiş bilgilere ulaşılamaması halinde çözümün yapılabilmesi ve gerekli kopyaların alınabilmesi için, bu araç ve gereçlere el konulabilir. Şifrenin çözümünün yapılması ve gerekli kopyaların alınması halinde, elkonulan cihazlar gecikme olmaksızın iade edilir (CMK m.134/2).” Bilgisayarların ticari ve gündelik yaşamda giderek daha fazla yer almaları ve önem arzetmeleri dolayısıyla, kanun koyucu öncelikle bunlar üzerinde elkoyma işlemi yapılmaksızın, gerekli arama, kopya çıkarma ve metin haline getirme işlemlerinin yapılmasını öngörmüştür. Bu şekilde söz konusu bilgisayarın şüphelinin kullanımından alınması söz konusu olmayacaktır. Ancak şifreleme nedeniyle bu işlemler yapılamazsa, mecburen el koymaya cevaz verilmiştir.

Bilişim sistemleri, verileri toplayıp yerleştirdikten sonra bunları otomatik işlemlere tâbi
tutma olanağını veren manyetik sistemlerdir. Cevap C dir.

“International” ve “Network” kelimelerinin başlangıç kısımlarının birleştirilmesi suretiyle oluşturulan “İnternet” terimi, dünya üzerine yayılmış milyonlarca bilgisayarın birbirine bağlanması ile oluşan ağların yine birbirine bağlanması ile oluşan çok geniş yapıdaki bir ağı ifade etmektedir. Cevap D dir.

Bilişim sistemine izinsiz girme suçu kapsamında gerek 1. fıkrada gerekse 4. fıkrada düzenlenen suçlarla, bireyin sanal ya da bir başka deyişle dijital ortamdaki özel alanı koruma altına alınmaktadır. Bireye ait bu alanı korumanın farklı gerekçeleri olabilir. Ancak neticede hangi gerekçeyle olursa olsun, üst başlık olarak bu suçlar ile korunan hukuki menfaatin dijital ortamdaki özel alan olarak ifade edilebileceği kanaatindeyiz. Cevap E dir.

Suçun manevi unsuru gerek 1. fıkradaki gerekse de 4. fıkradaki suç bakımından kasttır. Suçu oluşturan fiillerin hangi amaçla gerçekleştirildiğinin bir önemi yoktur. Bu bağlamda suçların gerçekleşmesi bakımından özel kast aranmaz. Cevap A dır.

Nitelikli hali 6 aydan 2 yıladır. Temel hali ise 1 yıl hapis ya da para cezasıdır. Cevap A dır.

Failin fiili ikinci fıkra kapsamındaysa (Bilişim sistemindeki verilerin bozulması, yok edilmesi, değiştirilmesi, erişilmez kılınması, sisteme veri yerleştirilmesi veya mevcut verilerin başka yere gönderilmesi)  bu durumda faile altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilmesi hükme bağlanmıştır. Cevap B dir.

Söz konusu suçlar bakımından hukuka uygunluk nedenleri koşulları oluştuğu ölçüde uygulama alanı bulacaktır. Bu bağlamda önem arzeden ayrıksı bir durum  bulunmamaktadır. Bununla birlikte ayrıca vurgulamak gerekir ki; TCK m.245/1’de
ilgilinin rızası tipik düzenlemede açıkça zikredildiğinden, ilgilinin rızasının varlığı durumunda artık hukuka uygunluk sebebi; bilakis tipikliği kaldıran bir rıza söz konusu olacaktır. Cevap B dir.

Meşru savunmada kullanılmaya yönelik böyle bir program yapılması, TCK m.245/A kapsamındaki suçun hukuka aykırılık unsurunu ortadan kaldırarak suçun oluşmasını engeller. Cevap C dir.

Tedbire Cumhuriyet savcısının istemi üzerine sulh ceza hakimi tarafından karar verilir. Kovuşturma sırasında tedbire başvurma imkânı bulunmadığı için mahkemenin bu yönde bir karar alma yetkisi bulunmamaktadır. Ayrıca soruşturma sırasında görevli yargılama makamı olan sulh ceza hakiminden başka bir adli merciin de herhangi bir koşula bağlı olarak bu tedbire karar vermesi söz konusu değildir. Temel hakları kısıtlayıcı nitelikte bir işlem olması sebebiyle, tedbirin uygulanma alanının kovuşturmayı da kapsar şekilde kıyasen genişletilmesi de mümkün değildir. Cevap A dır.

verileri toplayıp yerleştir- dikten sonra bunları otomatik işlemlere tâbi tutma olanağını veren manyetik sistemlere bilişim sistemleri denir

Bilgisayarın ya da diğer ifadeyle bilişim sisteminin soyut yanını oluşturan, sistemin istenilen şekilde çalışmasına yardımcı olan ve yerine göre kullanıcı ile sistem arasındaki bağlantıyı sağlayan unsurlara program ve veriler denir

bir seri bilginin, sistemin belli bir yönde çalışmasını sağlamak için bir araya gelmiş şekline program denir.

Madde 243 - (1) Bir bilişim sisteminin bütünü- ne veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak giren veya orada kalmaya devam eden kimseye bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası verilir. bilişim sistemine girme

bireyin sanal ya da bir başka deyişle dijital ortamdaki özel alanı koruma altına alınma ile suçta korunan hukuki değer ele alınmaktadır.

bilişim sisteminin işlerliğini sağlayan yazılım

Düzenlemenin üçüncü fıkrasında gerek birinci gerekse de ikinci fıkrada düzenlenen suçlar bakımında ortak bir nitelikli hale yer verilmiştir. Bu bağlamda bahsedilen fiillerin, bir banka veya kredi kurumuna ya da bir kamu kurum veya kuruluşuna
ait bilişim sistemi üzerinde işlenmesi cezayı arttıran bir neden olarak kabul edilmiştir. Böyle bir arttırıma yer verilmesinin temel nedeni, gerçekleştirilecek eylemler nedeniyle bu kurum ve kuruluşların hizmetlerinin aksamasının, toplumdaki diğer bireyler
bakımından da zararlı sonuçlar ortaya çıkartabilecek olmasıdır

Kanun koyucu TCK m.245/1’deki suç bakımından bazı şahsi cezasızlık sebeplerine yer vermiştir.
Bu bağlamda söz konusu cezasızlık sebepleri sadece fiilin birinci fıkra kapsamında kalması halinde
geçerlidir. Eğer gerçekleştirilen fiil diğer fıkralar kapsamındaysa, cezasızlık söz konusu olmayacaktır. Buna göre; birinci fıkra kapsamında suçun, a) Haklarında ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birinin, b) Üstsoy veya altsoyunun veya bu derecede kayın hısımlarından birinin veya evlat edinen  veya evlatlığın, c) Aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin zararına olarak işlenmesi halinde, ilgili akraba hakkında cezaya hükmolunmaz. Eğer eşler hakkında boşanmasalar bile ayrılık kararı
verilmiş ise şahsi cezasızlık sebebi geçerli değildir. Bunun yanında anne babanın kredi kartını izinsiz kullanan çocuk bakımından cezasızlık sebebi söz konusu olacağı gibi, kayın validesinin kartını rızası dışında kullanan damat bakımından da aynı cezasızlık sebebi geçerlidir. Son olarak belirtmek gerekir ki, kardeşler bakımından şahsi cezasızlık sebebinin geçerli olması için kardeşlerin aynı evde yaşıyor olması zorunludur. Ayrı evlerde yaşayan kardeşlerden birisi diğerinin kredi kartını rızası olmaksızın kullandığında, şahsi cezasızlık sebebi geçerli olmaz.