BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ

Yöntem bölümü araştırma deseni, araştırmaya katılanlar (katılımcılar, evren ve örneklem, çalışma grubu), kullanılan ölçme araçları ile verilerin toplanması ve çözümlenmesi hakkında bilginin verildiği bölümdür. Soruda verilen bilgi, verilerin çözümlenmesi hakkında olduğundan, doğru yanıt C seçeneğidir.

Giriş bölümü; araştırma probleminin sunulduğu, problemle ilgili önceki çalışmaların özetlendiği, yapılan araştırmanın hangi amaçla yapıldığı, amaca ulaşılınca elde edilmesi beklenen kuramsal ve pratik yararın neler olacağı bir başka deyişle önemin yanı sıra var olan sınırlılıkların belirtildiği bölümdür. Araştırmanın giriş bölümünde araştırmanın amacı, önemi, kapsamı belirtilmelidir. Bu bağlamda öncelikle araştırmada hangi sorulara cevap aranacağı ve hangi temaların sorgulanacağı (amaç), ardından bu sorulara cevap bulmanın niçin önemli (önem bölümü) olduğu belirtilir. Soru kökünde verilen ifade araştırma kapsamında cevap aranan bir soruya işaret ettiğinden, bu kısmın giriş bölümünde olması beklenir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Araştırmaların kaynakça bölümlerinde, süreli yayınlarda yayınlanmış tek yazarlı makale gösterimi "Yazarın soyadı, Yazarın adının baş harfi. (Yıl). Makalenin adı. Süreli Yayının Adı, cilt (süreli yayının sayısı), sayfa aralığı" şeklindedir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Süreli yayınların kaynakçada gösteriminde makale başlığı düz, yayının adı eğik şekilde yazılmalıdır. Sorudaki kaynağın doğru gösterimi "Gerek, S. ve Kurt, A.A. (2011). Ekonomi okuryazarlığı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uludağ Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30 (1), 59-73." şeklinde olmalıdır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Eğer araştırmanızda kaynak olarak iki yazarlı tek bir çalışma var ise parantez içinde birinci yazarın soyadı “ve” ikinci yazarın soyadı ile yayının yılına ilişkin bilgilere yer verilir. Soru kökünde verilen kaynak, metin içindeki kullanım durumuna göre Gerek ve Kurt (2011) veya (Gerek ve Kurt, 2011) şeklinde kullanılabilir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Üç, dört veya beş yazarlı çalışmaların metin içinde kullanımında ilk atıfta bulunulan yerde parantez içinde özgün çalışmadaki sırayla yazar soyadları ve yayın tarihi verilir. İkinci kez aynı çalışmaya atıfta bulunulacağında ise ilk yazarın  soy adından sonra “ve diğer.” (ve diğerleri) ya da “ve ark.” (ve arkadaşları) ifadeleri kullanılır. A seçeneği ilk kullanım için doğrudur; fakat soruda ikinci kullanımı sorulmaktadır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

İnternet sitelerinin kaynakçada gösterimi, "Yazarın soyadı, Yazarın adının baş harfi. (Yayınlanma veya güncellenme tarihi). Başlık. Alınma tarihi, internet adresi." şeklinde olmalıdır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Metin içerisinde kısaltma kullanımı yapılacaksa, ilk kullanımda kısaltma parantez
içerisinde verilmeli, daha sonraki kullanımlarda kısaltmaya yer verilmelidir. Kısaltma kullanımı başladığı yerden itibaren metnin devam eden bölümlerinde de kısaltma kullanılmaya devam edilmeli, yeniden açılımı kullanılmamalıdır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Araştırma raporlarında, cümle başlangıcında yer alması gereken sayılar rakam ile yazılmamalı, sayı yazı olarak yazılmalıdır; bu nedenle A seçeneği doğrudur.  İki veya daha fazla basamaklı sayılar rakam ile tek basamaklı sayılar ise yazı ile ifade edilmelidir; bu nedenle C seçeneği doğrudur. Yüzde (%) işareti rakamla kullanılır; bu nedenle D seçeneği doğrudur. Ondalık sayılar, tarihler, telefon numaraları, cadde ve sokak numaraları, sayfa numaraları, metinde açıklanmak için çizelgelerden alınan sayılar, yüzdeler, örneklem büyüklüğü, katılımcıların miktarı, ölçekle birlikte kullanılan sayılar rakam ile yazılmalıdır; bu nedenle E seçeneği doğrudur. Katılımcı sayısının ifade edilmesinde tek ya da çift basamaklı olmasının ayrımına gidilmeden rakamla ifade edilmesi gerektiğinden B seçeneği yanlıştır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Araştırma Raporu: Bilimsel bilginin paylaşımı için kullanılan bir tür yazılı iletişim biçimidir.

Araştırma raporu, kapak sayfası, öz/özet, giriş, yöntem, bulgular, tartışma, kaynakça ve ekler bölümünden oluşur.

Öz (Abstract): Bir araştırmanın oldukça kısa olan bilgilendirici bir özeti.

Kapak: Araştırma ve araştırmacının tanıtıldığı bölümdür.

Giriş: Yapılan araştırmanın temel mantığının okuyuculara anlatıldığı bölümdür.

Kullanılan ölçme araçları: Bu bölümde araştırmada kullanılan her türlü ölçme aracı
(test, anket, ölçek, görüşme formu, gözlem formu, vb.) tanıtılır.

Bulgu: Var olduğu halde bilinmeyeni bulup ortaya çıkarma eylemi ve bu eylemin sonunda elde edilenlerdir.

Kaynakça: Araştırmada kullanılan, fikir, düşünce ya da materyallerin sahiplerine
ilişkin bilgilere, genellikle yazar soyadlarına göre alfabetik bir düzen ve belli bir sistem içerisinde yer verildiği bölüm.

Aşırmacılık (plagiarism): Başka bir yazarın cümlelerini tırnak içinde veya kaynak göstermeden aynen alarak kullanmadır.

Dört başlık altında nedenleri sıralanan etik dışı davranışları Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) (2006) aşağıdaki gibi listelemektedir:
• Uydurma • Çarpıtma • Gizleme • Aşırma • Duplikasyon • Dilimleme • Destek belirtmeme •Yazar adlarında değişiklik yapma •Diğer

Araştırma Raporu: Bilimsel bilginin paylaşımı için kullanılan bir tür yazılı iletişim biçimidir.
Raporlama: Araştırma sonucunda elde edilen bilgi ve bulguların; nesnel ve anlaşılır biçimde sunulmasıdır. Araştırma raporunu hazırlama sürecine raporlama adı verilmektedir.