BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ

termometre

tutundurma ölçekleri

araştırmacının araştırma ortamında bulunmaması sonucu muhattap bulunamaması

ortamın sosyo ekonomik analizinin yapılması

çok öznel sorulara yönelme

kısa süreli analiz olanağı sunmasıdır

Anketin elden bırakıp alma, postayla, telefonla, e-posta ve internet anket olmak üzere türleri bulunmaktadır. Elden bırakıp alma araştırmaya katılan katılımcılar belli bir böl­gede yoğunlaşmış ise kullanılan anket türüdür. Eğer katılımcılar coğrafi olarak büyük bir alana yayılmış ise katılımcılara ulaşmada kullanılan anket türü, postayla ankettir. Tele­fonun yaygınlaşması, telefon rehberlerinin sınırları belirlenmiş bir evren niteliğinde ol­ması nedeniyle araştırmacının sorularını telefon aracılığıyla yönelttiği ve pazarlamacılar tarafından sıklıkla kullanılan anket türü ise telefonla ankettir. İnternet bağlantısına sahip olan bireylerin sayısının giderek artması nedeniyle sıklıkla kullanılan diğer anket türleri ise e-posta anketleri ve internet anketleridir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yeni hazırlanan bir anket formunun geçerliliği için yani amacına uygun soruları içerip içermediği, sorularının anlaşılıp anlaşılmadığını test etmek için alan ve uzman bil­gisine başvurulmalıdır. Türk Dili alanında çalışan bir uzmana başvurulması ve pilot uygulama yapılması da anket formu uygulamaya konmadan yapılması gereken diğer işlemlerdir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Ölçülmek istenen belli bir yapının çeşitli düzeylerine sayı ya da sembollerin verilmesi sürecine ölçme adı verilir. Ölçme sonuçlarının matematiksel özelliklerine de ölçek adı verilmektedir. Değişken gözlemden gözleme değişik değerler alabilen objeler, özellikler ya da durumlardır. Ölçüt ölçme sonuçlarını karşılaştırdığımız değerlerdir. Değerlendirme ise; ölçme sonuçlarını bir ölçütle karşılaştırarak, ölçülen nitelik hakkında bir değer yargısına varma sürecidir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Sınıflama ölçeklerinde nesnelere verilen sayıların işlevi sınıf, tip ya da tür belirtmek olduğundan bu sayılarla matematiksel işlem yapılmaz, ancak o sınıfa giren birimlerin sayıları (frekansları), yüzdeleri ve modları belirlenebilir. Sıralama ölçeklerinden elde edilen veriler üzerinde frekans, yüzde ve modun yanı sıra medyan (ortanca) bulunabilir. Eşit aralıklı ölçekle elde edilen ölçme sonuçları üzerinde sınıflama ve sıralama ölçeklerinden elde edilen ölçümler üzerinde yapılanlara ek olarak, aritmetik ortalama, standart sapma ve korelasyon katsayısı hesaplanabilir. Oranlı ölçeklerden elde edilen ölçme sonuçları üzerinde ise, eşit aralıklı ölçeklerden elde edilen ölçümler üzerinde yapılamayan oranlı karşılaştırmalar da yapılabilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Ölçülen özelliğin hiç olmadığını gösteren ölçek türü Oranlı ölçektir ve terazi buna örnek olarak verilebilir. Termometre, takvim, saat, final sınavı eşit aralıklı ölçeğe örnektir. Eşit aralıklı ölçeklerde izafi (göreli) bir sıfır noktası vardır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Başarı testleri bireylerin bir alandaki öğrenme düzeylerini ölçmeyi hedeflemektedir. Yetenek testleri, bireylerin bir alandaki potansiyellerini ölçmeyi hedeflemektedir. Kişilik envanterleri genellikle bireylerin kişilik özellikleri ve uyum düzeyleri hakkında bilgi toplamaya, psikolojik ihtiyaç ve değerlerini ortaya çıkarmaya yarayan ölçme araçla­rıdır. İlgi envanterleri, bireylerin yapmaktan hoşlandıkları ya da hoşlanmadıklarını belirleme­nin yanı sıra, çok sayıda seçenek arasından öncelikle tercih ettikleri etkinlikleri belirlemek amacıyla da kullanılmaktadır. Tutum ölçekleri ise, bireye atfedilen ve bireyin psikolojik bir obje ile ilgili düşünce, duygu ve davranışlarını düzenli bir biçimde oluşturan eğilim olarak tanımlanan tutumları ölçmeye yarayan araçlardır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Araştırmacı herhangi bir ortamda oluşan bir davranışa ilişkin ayrıntılı, kapsamlı ve zamana yayılmış bir resim elde etmek istiyorsa gözlem yöntemini kullanabilir. Burada Selin sınıfta istenmeyen öğrenci davranışlarını önleme stratejilerinin etkililiğini belirlemek istediği için en uygun veri toplama yolu gözlemdir. Burada öğretmenle görüşme yapılarak da veri toplanabilir ancak gözlem aracılığıyla bu konuda daha derinlemesine ve zamana yayılmış bilgi toplanabilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yapılandırılmamış görüşme görüşmeciye geniş bağımsızlık sağlayan, esnek ve doğal bir görüşme türüdür. Önceden belirlenmiş herhangi bir soru ve yanıtlara ilişkin bir beklenti yoktur. Araştırmacı, görüş­me yapılan kişinin yanıtlarına bağlı olarak kendini sürekli yeniden yapılandırmak ve her verilen yanıta karşılık yeni soruları o an hazırlamak ve sormak durumundadır. Bu nedenle yapılandırılmamış görüşmede açık uçlu sorulardan yararlanılmaktadır. Ancak bu teknik araştırmanın amacıyla ilgili sistematik veri toplanması için çok zaman ve enerji gerektir­mektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Doküman analizinin sınırlılıkları; bazı dokümanların yanlılık taşıması ve ulaşılmalarının güç olması, kullanılabilecek dokümanların belirli bir grubun ya da kurumun niteliğini yansıtabilmesi, araştırmacı olaylara bizzat tanıklık etmediği için dokümanların eksik bilgi taşıyabilmesi, dokümanların (film, video, fotoğraflar hariç) sadece yazıya dökülmüş bilgileri içermesi, her bir dokümanın yazan kişi, grup ya da kurumun amaçları doğrultusunda geliştirilmiş olması ve dokümanda yer alan bilgileri kodlamanın zor olabilmesidir. Geniş bir örneklem oluşturulmasına olanak sağlaması eş değişle büyük örneklem alınmasına uygun olması doküman analizinin yararlarından biridir. Doğru cevap D seçeneğidir.