Tarih Öncesi Çağlarda Bilim ve Teknoloji

École Polytechnique’de görev almaya başladılar. 

Biri dünyayı anlama merakı diğerinde ise yaşamı rahat ve güvenli kılma gibi iki ihtiyaç yatmaktadır. Bu ihtiyaçlardan ilki, insanlığın tarihinde kuşaktan kuşağa aktarılan çeşitli yaşantı ve beceri biçimlerini kapsayan bir teknik geleneği, ikincisi insanoğlunun duygu, inanç ve düşüncelerini içinde toplayan bir ruhsal geleneği oluşturmuştur

Dört aşamayı ayırt etmek mümkündür: 

•  Mısır ve Mezopotamya uygarlıklarına raslayan ampirik (görgüsel) bilgi toplama aşaması; 
•  Eski yunanlıların evreni açıklamaya yönelik akılcı sistemlerinin kurulduğu aşama;
•  Orta çağda Yunan felsefesi ile dinsel doğmaları bağdaştırma çabaları karşısında İslam biliminin parlak başarılarını kapsayan aşama;
•  Rönesans sonrası gelişmelerin yer aldığı modern bilim aşaması.

“Evrenin yapısını ve davranışlarını gözlem ve deney yardımıyla sistematik bir şekilde incelenmesini ve yasalar biçiminde açıklamaya çalışan düzenli bilgi bütünü” olarak tanımlanabilir. İnsan için, yaşamın başladığı andan itibaren çevresinde olup biten olayları anlamak ve açıklamak vazgeçilmez bir tutku olmuştur. Bu açıdan bakıldığında bilim, özellikle doğaya ilişkin kuram yada beklentilerimizi sürekli sorgulayan bir faaliyet olarakta tanımlanabilir.

İki ana kategoride ele alınır. Bunlar doğa olaylarını araştıran ve inceleyen doğa bilimleri (veya doğal bilimler) ile toplumu, bireyi ve insanî faaliyetleri ve davranışları araştıran ve inceleyen sosyal (veya beşerî) bilimler. Biyoloji, fizik ve kimya gibi bilimler doğa bilimlerine örnek gösterilirken, iktisat, sosyoloji ve antropoloji gibi bilimler sosyal bilimlere örnektir. Bu temel alanlar arasında çok çeşitli ilişkiler olmuş, mühendislik ve tıp gibi bu alanlarla ilişkili birçok uygulamalı disiplin de olduğu gibi özellikle son yüzyılda birçok ara bilim dalları ortaya çıkmıştır; sibernetik, astrofizik ve tıbbi antropoloji bu bilim dallarına örnek gösterilebilir.

Kategorisi matematiğin yanında istatistik ve mantık bilimlerini de içermektedir.

Dört alana ayırarak da incelemek mümkündür. Bu alanlar: 

•  Sosyal olaylar ve insan davranışlarını konu alan “Sosyal Bilimler”
•  Doğanın ve incelendiği Fizik, Kimya, Biyoloji’yi de içeren “Fen Bilimleri”
•  Bilimsel yöntemlerle elde edilen bilgilerin uygulamaya konulduğu “Uygulamalı Bilimler’’ 
• Hem Fen Bilimlerine, hemde bazı yönleriyle Sosyal Bilimlere benzeyen ve bilim dili olarak adlandırılan “Matematik’’

Yunanca, tekhne (sanat, zanaat) ve logos (bilgi, söz, sözcük) sözcüklerinden oluşan bir terim olup, Antik Yunanistan’da “bilgiden gelen zanaat” anlamına geliyordu.

Bilimsel bilgiden yararlanarak yeni bir ürün geliştirmek, üretmek ve hizmet desteği sağlamak için gerekli bilgi, beceri ve yöntemler bütünü olarak da tanımlayabiliriz. Buna göre üretim evresini dörde ayırabiliriz: 

• Bilimsel bilgiye ulaşmak veya geliştirmek, 
• Bilgiden faydalanarak bir ürün tasarlamak (tasarım yeteneği veya teknolojisi), 
• Tasarlanan bir ürünün üretim tekniklerini belirlemek (üretim teknolojisi),
•  Üretimdir.

 Bunlar: 

• Bilim ve teknoloji tarihi, her şeyden önce gençlere bilim ve teknoloji sevgisini aşılar.Bilim tarihi özellikle toplumlarda bilim insanına ve bilime verilen kıymet ve saygınlıklar vurgulanarak anlatıldığı zaman,gençlerde bilime ve teknolojiye karşı ilgi ve heves oluşturur. 
• Bilim ve teknoloji tarihi tarihi, gençlerde, tarihsel ve kültürel kimlik oluşmasına yardımcı olur. Özellikle milletimizin ve bilim insanlarımızın bilime ve teknolojiye katkıları anlatıldığı zaman, bu gençlerimiz kendi geçmişlerini daha iyi tanıyacaklardır.
• Bilim ve teknoloji tarihi, bilimin ve teknolojinin yapısı, karakteri ve değeri hakkında en doğru bilgiyi verir.
• Bilim ve Teknoloji Tarihi bize bilim ve teknolojinin sürekli gelişen bir etkinlik olduğunu, bilim ve teknolojide bir sonun olmadığını, her zaman için yapılabilecek yeni şeylerin icat edileceğini öğretir.

• Algılama Yöntemi: Çıplak gözle ve duyu organlarımız aracılığıyla yaptığımız bir şey veya olay hakkındaki ilk algılamadır. 

• Gözlem Yöntemi: Bu yöntem algılama yönteminin biraz daha derinleştirilmiş şeklidir. Duyu organlarının güçlerini arttırıcı, teleskop, mikroskop gibi çeşitli araçlar kullanılır. Bilmek istediğimiz bir şeyi veya olayı etkide bulunmadan yakından gözlemek ve izlemektir.

 • Deney Yöntemi: Bu yöntem gözlem yönteminin biraz daha derinleştirilmiş şekli olup, gözlenen olayların laboratuvar ortamında sınanmasıdır.

Tekrarlanan gözlem ve deneylerle, aynı şartlarda aynı sonuçları verdiği kesin olarak belirlenen, akla ve mantığa uygun, genel kanıya göre kabul görmüş, değişmez nitelik kazanmış, yanlışlanma olasılığı olmayan gerçek bilgiye, bilimsel yasa (kanun) denir.

Bilim tarihçilerine göre bilimin şu özelliklere sahip olduğu belirtilir: 

• Bilim bilimsel verilere dayalı, kanıtlanabilir özellikteki bilgidir yani olgusaldır. Olgulara yönlenerek doğrulanabilir olan ifadeleri inceler. 
• Bilim mantıksaldır. Bilimsel ifadeler, mantıksal açıdan doğru çıkarımlar ile ulaşılmış, çelişkisiz ifadeler olmalıdır.
• Bilim objektiftir. Bilim, öznel ifadeler ile değil nesnel ifadeler ile ilgilenir. 
• Bilim eleştireldir. Bilimdeki mevcut her kuram yeni olgular ışığından çürütülebilir veya değiştirilebilir; her kuram yerini başka bir kurama bırakabilir.
• Bilim genelleyicidir. Bilim, tek tek bütün olgular ile ilgili gözlem yapmaz; bunlar ile ilgili genel kurallar ve bağıntılar bulmaya çalışır. 
• Bilim seçicidir. Bilim, her türlü olguyla değil yalnızca ilgi alanına giren ve önemli olgular ile ilgilenir. 

Bu özelliklerin dışında bilimin bir takım inançlara dayandığı da ifade edilir. Bunlar: 

• Bilim gerçekçidir. Buna göre dış dünya özneden bağımsız ve gerçektir. 
• Bilim akulcıdır. Buna göre dünya anlaşılabilir ve akla uygun bir dünyadır. Bu nedenle olguları akıl yolu ile kavramaya elverişli bir düzeni vardır.  Bilim nedenselcidir. Buna göre doğadaki her şeyin bir nedeni vardır, doğadaki bütün olgular arasında neden-sonuç ilişkisi bulunur. 
• Bilim niceldir. Buna göre var olan her şey ölçülebilirdir.

Yeni bilgi edinmek veya bilinen bazı bilgileri doğrulamak veya düzeltmek amacıyla, olayları araştırmak için ve geçmişte kazanılmış, öğrenilmiş bilgileri tamamlamak için kullanılan yöntemlerin tümüne denir.

Günümüzde özellikle bilimin konumu, gelişimi ve iç-yapısını değerlendiren, bunu kuramsal düzlemde ortaya koymaya çalışan felsefenin bir bölümü olan bilim felsefesini etkilemektedir. Bilim kavramı ve bilimin gelişme mekanızması bilim felsefesinin ana konularıdır.Günümüzde bilim felsefecileri mantık yerine bilim tarihi öğrenmeyi yeğlemekte ve tezlerini desteklemek için bilim tarihinden örnekler vermektedirler.

Maden çağında (M.Ö. 6000–600), Nil, Dicle, fırat, İndus ve Sarı ırmak kıyılarında toplumlar şekillenmeye başladı; yazıya da ilk kez bu bölgelerde rastlandı. Şu halde, uygarlıkların tarih sahnesine çıkmaya başladığı bölgeler, tarıma elverişli büyük nehirlerin kenarlarıydı. Maden çağında, insanlar önce bakır,daha sonra demir ve altın madenlerini keşfettiler, onları kullanmayı öğrendiler ve bu madenlerden süs eşyası, çeşitli silahlar ve aletler yaptılar. Bu çağda yazıyı icat oldu ve ticaret başladı. Özellikle büyük nehir ve deniz kenarlarına tarıma elverişli bölgelerde şehirler oluştu. Böylece yeni uygarlıklar oluşmaya başladı. Bunlardan ilk akla gelenler şunlardır: Nil nehri ve Akdeniz kenarında oluşan Mısır, Dicle ve Fırat nehirleri arasında oluşan Mezopotamya, Orta ve güney Asya’da, İndus ve Sarı ırmakları etrafında Çin,Türk ve Hint uygarlıklarıdır. Bunları daha sonra, Anadolu’da ve Akdeniz havzasında oluşan Hitit, Lidya, Fenike ve Yunan uygarlıkları izlemiştir.

Hintliler, boşluk veya yokluk anlamına gelen ve nokta halinde (.) gösterdikleri sıfır fikrine sahiptiler. Fakat sıfırı sayı olarak kabul etmiyorlardı. Sıfırı ilk defa Hint matematikçilerinin kullandığı söylense de, sıfır sayı olarak ilk defa islam dünyasında kullanılmıştır.

Sümerler, Akadlar ve Babiller, Mezopotamya uygarlığının doğmasına neden olan kavimlerdir.

Mezopotamyalılar,analitik geometrinin öncüleri sayılırlar. Mezopotamya uygarlığı, astronomi alanında da zamanına göre oldukça ileri durumdaydı. Astronomiyi, matematik temeller üzerine oturtmuşlardı. Marematiksel astronominin kurulmasına, özellikle Babilliler öncülük etmiştir. Ayrıca, astronomi bilgileri duyarlı gözleme dayanıyordu. Gözlemlerini tablolaştırmışlardı. Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter, Satürn gibi gezegenleri biliyorlardı. On iki takım yıldızı ve diğer bazı yıldız kümeleri hakkında bilgileri vardı. Ay ve Güneş tutulmalarını hesaplıyabiliyorlardı;tutulmalarda 19 yıllık bir periodun olduğunu bulmuşlardır. Evrenin, bütün olarak, su üzerinde bulunduğuna inanıyorlardı.

Eski Mısırlılar, geometride de ileri olduklarından, hacim ve alan ölçmeyi çok iyi biliyorlardı. Bu yüzden de, mimarlıkta oldukça yüksek seviyedeydiler. Piramitler gibi görkemli binaları çök sağlam bir şekilde yapabilmişlerdir. Düzgün olmayan yüzeylerin alanını, ’’dörtgenleştirme ‘’yöntemiyle, yani alanı dörtgenlere ayırarak hesaplıyorlardı. Pi(π) sayısı için 3,160 değerini kullanıyorlardı.

Kimya ile anatomi ve fizyoloji gibi tıp bilimde çok ileri olduklarını göstermektedir. Özellikle bazı maddelerin ve metal işlerinde ateşin kimyasal işlevlerini biliyorlardı. Kırık ve çıkıklarda alçı uygulaması yapmışlardır. Bazı göz hastalıklarını tedavi etmişler, ameliyatlarda dikiş yöntemini kullanmışlardır. Dişçilikle ilgili olarak, dolguyu ve abse tedavisini biliyorlardı.

Urartu, Hitit, Frigya, Lidya; Girit ve Miken uygarlıklarıdır.

En önemli merkezleri Gordion ve Midas olan Frigya uygarlığının

Hititler, iki tekerlekli savaş arabasını ilk yapan ulustur. Ölçü ve tartı aletleride yapmışlardır. Mezopotamya kökenli oldukları sanılan “şekel’’ ve “mina” adlı ağırlık birimlerini kullanmışlardır. Taşlar ve kayalar üzerine kabartma insan ve hayvan heykelleri yapımında çok ustaydılar.

Doğu Anadolu’da Van Gölü çevresinde kurulan ve gelişen Urartu uygarlığı çivi ve resim yazılarını kullanmışlardır.

Lidyalıların en önemli başarısı ve Dünya uygarlığına katkıları, ilk defa madeni parayı icat etmeleri ve kullanmalarıdır.

İlk çağ uygarlıklarından, hakkında en çok bilgi sahibi olduğumuz uygarlık, İyon ve Eski Yunan uygarlığıdır. İyonya, özellikle, Çanakkale ve Muğla arasındaki sahil kuşağından oluşan bölgedir. İyonyalıların soyca, Yunanlı olup olmadıkları tartışmalıdır, fakat dil ve kültürel bakımdan Grek (eski yunan) oldukları kabul edilmektedir.