FEL202U
BİLİM FELSEFESİ
1. Ünite
Soru 1
Genel olarak a gibi bir nesne dizgesinin t zaman anında taşıdığı tüm özellikler F1,..., Fk ise, a nesne dizgesinin t zaman anında (yani zaman-diliminde) F1-olma ve... ve Fk-olma nesne-durumunda, kısaca (F1,..., Fk)-olma nesne-durumunda, olduğu söylenir. Gene t zamanının süresi, a’nın bu zaman süresindeki nesne-durumunun değişmesine yol açmayacak ölçüde kısa olduğunu kabul ediyoruz. Buna göre aynı türden nesne dizgelerinin çeşitli zaman anlarındaki nesne-durumları hangi kümeye aittir?
Soru 2
Bilimin amacı, hangisidir?
Soru 3
Gözlem ve/veya deneye dayanan bilimlerde kabul edilen gözlem-önermesi-olmayan önermelerinin birçoğu, doğrulanmış gözlem önermelerinin ne tür sonuçları olarak değerlendirilmektedir?
Soru 4
Bir önermenin doğru olması, bu önermenin karşılığı olan bir olgunun bulunması demektir. Burada “karşılık” sözcüğü ontolojik karşılık anlamındadır. Nitekim olgu, karşılığı olduğu önermeyi doğru kılan varlıktır. Bu varlığa ne ad verilir?
Soru 5
Bilimin yöntemine bilimsel yöntem denir. Bilimsel yöntem, bilim insanlarının bilimin konusuna giren olgulara ilişkin bilimsel bilgi üretmek ve bu olguları açıklamak amacıyla yaptıkları işlemlerin tümünden oluşur. Bu işlemler ne tür işlemlere ayrılırlar?
Soru 6
Bilim felsefesinin en önemli metodolojik sorunu, birtakım örtük metodolojik ön dayanakları gün ışığına çıkartıp, mantıksal çözümleme yoluyla belirtik metodolojik önermelerle dile getirmektir. Bu temel metodolojik soruna Peter Lipton ne ad vermektedir?
Soru 7
Aşağıdakilerden hangisi gözlem ve/veya deneye dayalı bilim değildir?
Soru 8
Bilim felsefesine ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Soru 9
Aşağıdakilerden hangisi bir tümel-koşullu olgudur?
Soru 10
Nesne dizgelerine ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Soru 11
Önermelere ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Soru 12
Bilimsel önermenin bir olgunun bilgisini ifade edebilmesi için aşağıdaki koşullardan hangisini yerine getirmesi beklenir?
Soru 13
Bilimsel yönteme ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Soru 14
Aşağıdakilerden hangisi bir düşünsel işlem örneğidir?
Soru 15
Aşağıdakilerden hangisi tümdengelimsel çıkarımın özelliklerinden biridir?
Soru 16
Aşağıdakilerden hangisi tümevarımsal çıkarımın özelliklerinden biridir?
Soru 17
I. Bilim felsefesi, gözlem ve/veya deneye dayalı bilimleri inceleyen felsefe dalıdır.II. Gözlem ve /veya deneye dayalı olmayan felsefe dalları bilim felsefesinin dışında kalır.III. Gözlem ve/veya deneye dayalı bilimleri ortak yönleri açısından ele alan bilim felsefesine "genel bilim felsefesi" denir.IV. Gözlem ve/veya deneye dayalı olmayan matematik gibi biçimsel bilimleri inceleyen felsefe dalları, örneğin matematik felsefesi, bilim felsefesinin dışındadır.V. Fizik felsefesi, biyoloji felsefesi, sosyoloji felsefesi, psikoloji felsefesi gibi tektek bilimleri konu edinen bilim felsefelerine de özel bilim felsefeleri denir.Yukarıdaki seçeneklerden hangileri bilim felsefesinin bir özelliğidir?
Soru 18
I. Bilim felsefesinin konusu bilimin kendisidir.II. Bilimin ne olduğunu araştırıp ortaya koymak, bilim felsefesinin amacıdır.III. Bilim felsefesinin yöntemi mantıksal çözümleme ve bilim tarihinin verilerinden yararlanmadır.IV. Bir fizik probleminin çözümü için uygulanan bilimsel yöntem bilim felsefesidir. Yukarıdaki ifadelerden hangisi ya da hangileri bilim felsefesi ile ilgilidir?
Soru 19
I. Bilimde ölçme, gözleme ya da deneye konu olan nesne-dizgelerinin niceliklerine sayısal değer verme işlemidir.II. Bilgi üretmeyi amaçlayan bir uğraş olan bilimin konusu, üretilmek istenen bilginin konusu olan varlıklardır.III. Bilimin konusu olan varlıklar, evrende şimdiki zamanda varolan, geçmişte varolmuş ve gelecekte varolacak tüm somut nesneler ve olaylar ile bunlara ilişkinolgulardır.IV. Bilimin konusuna giren varlıklar, "somut nesneler", "kitleler" ile "bireyler"dir.V. Gözlemci, sınamaya değer bulduğu gözlem önermesini gözleme dayanarakdoğrulayabilirse, bu önermeyi doğru kılan olgunun bilgisine erişmiş olur.Yukarıdaki ifadelerden hangisi bilimin konusu ile ilgilidir?
Soru 20
Her bilim dalının, konusu olan somut nesneleri tüm özellikleriyle değil, yalnızcakendi ilgi alanlarına girenler yönünden incelemesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?