BİLİM FELSEFESİ - Deneme Sınavı - 5

Anomali olarak bilinen bir olguyu açıklayacak (dolayısıyla anomali olmasını giderecek) biçimde kurgulanmış olup, hiçbir yeni öndeyi veya açıklamaya katkısı olmayan hipotezlere ne ad verilir?

Aşağıdakilerden hangisi Lakatos'a göre bir bilimsel araştırma programının öğesidir?

Kuhn'a göre bilimsel paradigmanın karşılaştığı anomalinin giderilmesi ne anlama gelir?

Lakatos'un bilimsel araştırma programının yordamı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

Kuhn'un, "Alternatif teoriler arasından seçilen teoriden, yeni ve beklenmeyen olguların öndeyisi türetilebilmelidir." şeklinde tanımladığı bilimsel değer aşağıdakilerden hangisidir?

Nagel’in indirgemeci görüşü için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Aşağıdakilerden hangisi bilimsel devrim kavramını en iyi şekilde tanımlar?

Aşağıdakilerden hangisi bir paradigma içindeki teorilerin karşılaştığı anomalilerin bir sonucu olamaz?

Aşağıdakilerden hangisi Lakatos’un deneysel olarak gelişen bir teori dizi kavramı ile örtüşmez?

Bilimsel teorilerin gelişimi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

I. Yeni teori yerine geçtiği eski teori ile bağdaşabilirII. Yeni teori yerine geçtiği eski teoriyi kapsayamazIII. Yeni teori eski teorinin bir genleşmesidirDevrimsel gelişim görüşüyle ilgili olarak yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?

A1, A2, A3, A4 ve A5 herhangi bir bilim dalında ardı ardına ortaya konan teoriler olsun. Bu teorilere ilişkin şu bilgiler mevcuttur. A3 teorisi A2 teorisinden daha gelişmiştir. Ne A3 teorisi A4 teorisinden ne de A4 teorisi A3 teorisinden daha gelişmiştir. A4 teorisi A5 teorisinden daha gelişmiştir. Yukarıda verilen bilgilere göre I. A1'den A2'ye geçiş bir teori değişimi sürecidir. II. A2'den A3'e geçiş bir gelişme adımıdır.III. A3'ten A4'e geçiş ne gelişme ne de yozlaşma adımıdır. IV. A4'ten A5'e geçiş bir yozlaşma adımıdırifadelerinden hangileri doğrudur?

I: Sembolik GenellemelerII: Katı çekirdek ve Koruyucu KuşaklarIII: Metafizik İlkeler ve ModellerKuhn'un ortaya koyduğu disipliner matrix anlamındaki bilimsel paradigma kavramı yukarıdaki öğelerden hangilerini içerir?

Lakatos’un bilimsel araştırma programlarına dayalı gelişim görüşünde katı çekirdek ve koruyucu kuşak kavramları yer almaktadır. Bu kavramların Kuhn'un ortaya koyduğu disipliner matriks anlamındaki bilimsel paradigmadaki karşılığı nedir?

Kinetik gaz teorisi çeşitli gaz moleküllerinin farklı sıcaklıklardaki ortalama hızlarını hesaplama problemine yol açmıştır. Bu durum bu teorinin hangi bilimsel değere sahip olduğunu göstermektedir?

Bir öğrenciden, fizik ödevi kapsamında mekanik alanında A gibi bir teoriye ilişkin çeşitli gözlem ve deneyler yapması istenmiştir. Bunun için öğrenci öncelikle A teorisi deneyi için gerekli düzeneği kurmuş ve sistemi harekete geçirmiştir. Deney esnasında bir F değişkeninin değerini ilgili ölçüm aracıyla ölçerek not almıştır. Sonrasında deney için kullandığı parametrelere ve A teorisine göre F değişkenini bir kere de hesaplayarak bulmuştur. Hesaplayarak bulduğu F değeri ile deneyde ölçerek bulduğu F değerinin birbirine %99,9 oranında yakın olduğunu görmüştür. Bu durum A teorisinin hangi bilimsel değere sahip olduğunu göstermektedir?

I. Bilim insanları topluluğu tek paradigmayı rakipsiz olarak kabul eder. II. Anomalilerle karşılaşmak mümkündür. III. Olgu toplama teori sınama ve teori-geliştirme problemleri olağan bilim problemleridir. Olağan bilim dönemiyle ilgili olarak yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?

I: Giderilemez anomalilerin artmasıII: Çözüm bekleyen olağan bilim problemlerinin artmasıIII: Yeni bilimsel buluşların artmasıYukarıdakilerden hangileri bunalım döneminin başlamasının sebeplerindendir?

Bir A teorisine ilişkin bulunan yeni bir olgu bir anomali oluşturmuştur. Bu anomali bu teorinin bazı yardımcı hipotezlerinin reddi ve yeni yardımcı hipotezlerin kabulü yoluyla giderilmiştir. Bu olayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

Nagel'in ortaya koyduğu indirgemeci gelişim görüşü bağlamında; A1 indirgenen, A2 indirgeyen bir teori olduğuna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?