Aof Panel

Soru 1

Bilimsel Teorilerin Sözdizimsel Yaklaşımı, XX. yüzyılın ilk yarısında hangi felsefeciler tarafından geliştirilmiştir?

Soru 2

Örneğin kinetik gaz teorisinin bir alt türü olan tek-atomlu idealgazların kinetik teorisini seçecek olursak; Bu teorinin gözlem terimleri a, b, c gibi çeşitli gözlemlenebilir gaz kitlelerini dile getiren tekil terimler ile sırasıyla basınç, hacim ve mutlak sıcaklığı gösteren P, V, T fonksiyon terimleri olacaktır. Bu durumda gözlem terimleri gaz kitlelerinin hangi özelliğini göstermektedir?

Soru 3

Teorik terimler aşağıdakilerden hangilerine ayrılarak incelenirler?

Soru 4

Aşağıdakilerden hangisi teorinin diline ait teorik önermeler olup, diğer teorik önermelerden türetilemezler?

Soru 5

Teorilerin anlambilimsel yaklaşımını benimseyen görüşe göre teori aksiyomlaştırılmış önermeler dizgesinin yanı sıra aşağıdakilerden hangisini de kapsar?

Soru 6

Yasa görünümlü önermelere ilişkin olarak aşağıda verilenlerden hangileri doğrudur? I.Her yasa evrendeki bir düzenliliktir, ama her düzenlilik bir yasa değildir. II. Bilgisine erişilen bir düzenliliğin yasa olduğunu saptamak için o düzenliliği dile getiren önermenin bir yasa-görünümlü önerme olup olmadığına bakılır. III.Her yasa-görünümlü önerme tümel-koşullu önerme biçimindedir. IV. Her yasa-görünümlü önerme, eğer doğru ise yasacı açıklamalarda öncül olarak kullanılabilir.

Soru 7

Bilimsel teorilere ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

Soru 8

Bilimsel teorilerin söz dizimsel yaklaşımına ilişkin aşağıdakilerden hangileri doğrudur?

I. Gerçekçilik karşıtlığı için teorik terimleri anlamlı kılmanın tek yolu bu terimler ile önceden anlamlı olan gözlem terimleri arasında bağlantı kurmaktır.

II. Teorik terimleri kısmen yorumlanmış olan teorilere kısmen yorumlanmış teoriler denir.

III. Mantıkçı empiristlere göre, teorik terimler ile gözlem terimleri arasında kurulan bağlantılar, teorik terimlerin kısmen yorumlanmasını sağlar.

IV. Gerçekçilik karşıtı bilim felsefecilerine göre teorik terimler, gözlem terimlerinin tersine hiçbir varlığı göstermezler.

Soru 9

İçinde geçen mantıksal-olmayan terimlerinin tümü teorik terim olan önermeye …………………… denir.

Soru 10

…………………………, içinde hem teorik terimler hem de gözlem terimleri geçen önermelerdir.

Soru 11

Gözlem terimleri ve deneysel yasalara ilişkin aşağıdakilerden hangileri doğrudur?

I. Herhangi bir bilim dalında güdülen amaç, o dalın konusuna giren olguların bilgisine erişmek ve bu olguları açıklamaktır.

II. Evrenin her yerinde her zaman geçerli olan düzenliliklere yasa denir.

III. Gözlem önermelerinde geçip gözlemlenebilir bir nesne dizgesini, olayı ya da özelliği gösteren terime gözlem terimi denir.

IV. Gözlemlenebilir nesne dizgelerine makro-nesne dizgesi denir.

Soru 12

PV N/NA= RT denklemiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
I. P, V, T gözlem terimleridir.
II. N, bir teorik terimdir.
III. Boyle-Mariotte, Charles ve Gay-Lussac deneysel yasalarını dile getiren yasa-önermeleri, verilen denklemden kolayca türetilebilir.
IV. Bu yasa, karma-teorik yasa diyebiliriz.

Soru 13

Aşağıda verilen öncüllerden hangileri doğrudur?
I. Matematiksel yapıların teorinin bir modeli olması için kinetik teorinin tüm postulatlarını yerine getirmelidir.
II. Postulatlar anlam bilimsel yaklaşımda modellerin yerine getirmesi gereken koşulları dile getirip, temel yasa olarak adlandırılır.
III. Anlam bilimsel yaklaşımda temel yasaların asıl işlevi, ait oldukları teorinin modellerinin tanımlanmasında ortaya çıkar.
IV. İdeal gazların kinetik teorisinin anlam bilimsel yaklaşımındaki modelleri, modellere, mikro-nesne dizgelerinin temsilcileri ve ilgili mikro-özelliklerin temsilcilerini eklemekle oluşturulur.

Soru 14

Aşağıda verilen öncüllerden hangisi yanlıştır?

Soru 15

.........................., herhangi bir gözlem aygıtıyla saptama anlamına gelseydi, tüm bilimsel özellikler gözlemlenebilir özellik, tüm bilimsel terimler de gözlem terimi sayılırdı

Soru 16

I. Teorik postulatlar

II. Teorik terimler

III. Bağlantı postulatları

IV. Teorik aksiyomlar

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri sözdizimsel yaklaşımdaki bir teoride yer alan ögeler arasında yer almaktadır?

Soru 17

I. Postulatlar

II. Gerçek nesne dizgesini temsil eden modeller

III. Aksiyomlar

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri anlambilimsel yaklaşımdaki teorinin ögeleri arasında yer almaktadır?

Soru 18

Gözlem önermelerinde geçip gözlemlenebilir bir nesne dizgesini, olayı ya da özelliği gösteren şeye ne ad verilmektedir?

Soru 19

I. Herhangi bir yasa-görünümlü önerme doğru ise bir yasayı gösterir.

II. Her yasa-görünümlü önerme (ister doğru ister yanlış olsun) tümel-koşullu önerme biçimindedir.

III. Hiçbir yasa-görünümlü önermenin kapsamı yalnız bir veya yalnız belli sonlu sayıda nesne dizgesine, zaman anına veya uzay yerine sınırlı değildir.

IV. Her yasa-görünümlü önerme mevcut teorik çerçeveyi çıkarsamaktadır.

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri yasa-görünümlü önermelerin özellikleri arasında yer almaktadır?

Soru 20

I. önceden bilinen deneysel yasaları açıklamak

II. daha önce bilinmeyen deneysel ya da teorik yasaları ortaya çıkarmak

III. daha önce bilinmeyen yalın olgulara ve/veya (deneysel ya da teorik) yasalara ilişkin öndeyilerde bulunmak

IV. Öncül olgu ve aksiyomlar önermek

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri teori kurmanın amaçları arasında yer almaktadır?

BİLİM FELSEFESİ - Deneme Sınavı - 15