BİLGİSAYAR DESTEKLİ TEMEL TASARIM

Duyu organlarının dıştan algıladığı bir nesnenin bilince yansıyan benzerine imge adı verilmektedir. Bir başka anlatımla, bir nesneyi doğrudan doğruya yeniden tanıtmaya yarayacak biçimde, duyu organlarıyla algılanmış olan nesnenin somut ya da düşünsel
kopyasıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Algıda seçiciliğin oluşmasında, bir takım iç ve dış etkenlerin varlığı söz konusudur. Bireyin kendisine bağlı olmayan durumlar, yani, bireyin dışında oluşan etkenler aşağıdaki gibidir.

10.Tanışıklık. IV. seçenekte verilen "ortaklık" bu kapsamda yer almaz. Doğru cevap C seçeneğidir.

Bireyin yapısına bağlı olan durumlar, yani bireyin iç etkenleri bulunmaktadır. Bunlar arasında aşağıdakiler sayılabilir.

Yukarıdaki etkenler aynı zamanda psikolojik etkenler olarak da adlandırılmaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Algıda değişmezlik kavramını tanımlayan en iyi örnek, bir kişiye uzaktan yaklaşmakta olan bir başka kişinin tanımasıdır. Boyu, saç rengi, yürüyüş biçimi, giyiniş tarzı gibi birçok veri gelen kişiyi tanımlamak için kullanılmaktadır. Gelen kişi daha önceden tanıdığı bir kişi ise, onun giysisi, şapkası ya da gözlük gibi aksesuarları farklı olsa dahi tanıyabilecektir. Yeter ki, daha önceden tanımış, tanışmış ya da karşılaşmış olsunlar. Benzer biçimde uçan bir uçak havada gözlemlendiği zaman, boyut ve form olarak zihnindeki görüntüsü temel alınarak tanımlanacaktır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Kitaptaki yazılar, duvardaki tablo, salondaki koltuk gibi görsel düzenlemeler form-zemin ilişkilerinin algılamasına örnek oluşturmaktadır. Bu durum, görmenin dışındaki diğer duyumlar için de geçerlidir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Form, gözün bir alana ya da uzayın bir parçasına yönlenmesi sonucu beyine ulaşan duyumun oluşturduğu, temel imgedir. Zemin ise daha geniş ve büyük örüntülerin ardimge olarak algılanmasıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Form, zeminden daha iyi düzenlenmiş bir öğedir. Dolayısıyla, formun algılanması da bu oranda kısa sürede gerçekleşir. Rubin’e göre 10 saliselik bir sürede, Wever’a göre 7 saliselik bir sürede form-zemin algısı gerçekleşir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yakınlık ilişkisinde birbirine yakın olan formlar birlikte bir bütün olarak algılanır. Yakınlık ilişkisi içinde formlar arasındaki boşlukların (aralıkların) ölçüsü birbirleriyle
ilişki kurulacak kadar yakındır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Ortak Hareket İlkesine göre, birçok yön alternatifi olan bir kompozisyonda, aynı yönde olan ve aynı yöne akma eğiliminde olan formlar gruplaşma eğilimindedir. Uzay ya da düzlem içinde yer alan bu yöneliş, o formların birlikte algılanmasına neden olmaktadır. Ayrıca, ortak gereksinimleri karşılayan ya da işleve sahip olan formlarda benzer biçimde aynı gruplaşma eğilimini göstermektedir. Örneğin servis takımı, yemek takımı… Doğru cevap A seçeneğidir.

Simetrik düzenlemeye sahip formlar gruplaşma eğilimindedir. Aynı biçimde, uzay ya da düzlemde yer alan simetrik kompozisyona sahip olan düzenlemeler de bir arada algılanmaktadır. Bu nedenle aynı görünüşe sahip formlar, bir arada algılanma eğilimine sahiptirler. Doğru cevap A seçeneğidir.

Algı: Nesnel dünyayı duyular yoluyla öznel bilince aktarma olarak tanımlanır.

1. Nesneden gelen uyarının farklılığı,
2. Bu uyarının büyüklüğü ve şiddeti,
3. Yeni ya da ilk görülen nesneler,
4. Tekrar,
5. Zıtlık,
6. Süreklilik,
7. Hareketlilik,
8. Farklılık,
9. Alışılmışın dışındaki uyarıcılar,
10.Tanışıklık.
Bunlar aynı zamanda, formun yapısal niteliğine bağlı özelliklerdir. Aynı zamanda, fiziksel etkenler olarak da adlandırılmaktadır.

1. Kimliği,
2. Kültürü,
3. Deneyimleri,
4. Beklentisi,
5. İlgi ve ilgi alanları,
6. Gereksinimleri,
7. Beğenileri,
8. Geçmiş yaşantısı,
Yukarıdaki etkenler bireyin yapısına bağlı olan psikolojik özellikleri içeren etkenlerdendir

Algılama sürecinde yeralan birey çevresinde varolan bütün uyarıcılardan belirli mesajlar almaktadır. Bunların sayısı oldukça fazladır. Ancak bazı formlardan gelen uyarıcılar, bireyde diğerlerinden daha farklı etkiler olşturmaktadır. O form, bireyin dikkatini çeker ve birey çevresindeki birçok uyarıcıya rağmen o forma odaklanır. Ondan gelen uyarılar daha detaylı bir biçimde birey tarafından değerlendirilir.Buna algıda seçicilik adı verilir.

Algıda Değişmezlik: Algıda değişmezliğin gerçekleşebilmesi için, o nesnenin daha önceden algılanmış, tanımlanmış olması gereklidir. Algıda değişmezlik olmasaydı, algıyla ilgili yapımızda karmaşıklık hakim olurdu. Sürekli algılama ve yeni nesnelerin tanımlanması süreci defalarca tekrarlanacaktır. Böylece zihin yorgunluğu kaçınılmaz olacaktır. Bu anlamda algıda değişmezlik, algıyla ilgili tüm duyumlarımızın belirli bir düzen içinde çalışmasına neden olmaktadır. Dolayısıyla verilen ifadeler ile anlatılmak istenen algıda değişmezliktir.

Kitaptaki yazılar, duvardaki tablo, salondaki koltuk gibi görsel düzenlemeler form-zemin ilişkilerinin algılamasına örnek oluşturmaktadır. Bu durum, görmenin dışındaki diğer duyumlar içinde geçerlidir

Form-zemin arasındaki zıtlıklarla ilgili ilişkiler aşağıdaki biçimiyle özetlenebilir.
1. Form, boyut olarak zeminden kesinlikle daha küçüktür.
2. Form köşesi, kenarı, yüzeyi ve kütlesiyle birlikte kendi içinde bir bütünlük
sağlar. Ancak, zeminde bunlar yoktur. Zemin devamlılık gösterir.
3. Formun sınırları vardır, zemin ise sınırsızdır.
4. Uzayda derinliği sağlayan form, araya girme, örtme gibi
formların birbiriyle ilişkilerini kullanarak detaylılık oluşturur

Formun zemin ile olan en iyi ilişkisi A şıkkındaki şekil ifade etmektedir. Diğer şıklarda formun diğer özellikleri ön plana çıkmaktadır.

Birbirine yakın olan formlar birlikte bir bütün olarak algılanır. Birbirine yakınlık ilişkisini en iyi ifade eden şekil de A şıkkıdır.

Benzerlik İlişkisi: Benzer geometrileri olan formlar bulundukları çevreyle birlikte bir bütün olarak algılanma eğilimi içindedir. Buna göre benzeflik ilişkisini en iyi ifade eden şekil B şıkkıdır.