BİLGİSAYAR DESTEKLİ TEMEL TASARIM - Deneme Sınavı - 4

Yakınlık ilişkisinde birbirine yakın olan formlar birlikte bir bütün olarak algılanır. Yakınlık ilişkisi içinde formlar arasındaki boşlukların (aralıkların) ölçüsü birbirleriyle
ilişki kurulacak kadar yakındır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Ortak Hareket İlkesine göre, birçok yön alternatifi olan bir kompozisyonda, aynı yönde olan ve aynı yöne akma eğiliminde olan formlar gruplaşma eğilimindedir. Uzay ya da düzlem içinde yer alan bu yöneliş, o formların birlikte algılanmasına neden olmaktadır. Ayrıca, ortak gereksinimleri karşılayan ya da işleve sahip olan formlarda benzer biçimde aynı gruplaşma eğilimini göstermektedir. Örneğin servis takımı, yemek takımı… Doğru cevap A seçeneğidir.

Simetrik düzenlemeye sahip formlar gruplaşma eğilimindedir. Aynı biçimde, uzay ya da düzlemde yer alan simetrik kompozisyona sahip olan düzenlemeler de bir arada algılanmaktadır. Bu nedenle aynı görünüşe sahip formlar, bir arada algılanma eğilimine sahiptirler. Doğru cevap A seçeneğidir.

Algı: Nesnel dünyayı duyular yoluyla öznel bilince aktarma olarak tanımlanır.

1. Nesneden gelen uyarının farklılığı,
2. Bu uyarının büyüklüğü ve şiddeti,
3. Yeni ya da ilk görülen nesneler,
4. Tekrar,
5. Zıtlık,
6. Süreklilik,
7. Hareketlilik,
8. Farklılık,
9. Alışılmışın dışındaki uyarıcılar,
10.Tanışıklık.
Bunlar aynı zamanda, formun yapısal niteliğine bağlı özelliklerdir. Aynı zamanda, fiziksel etkenler olarak da adlandırılmaktadır.

1. Kimliği,
2. Kültürü,
3. Deneyimleri,
4. Beklentisi,
5. İlgi ve ilgi alanları,
6. Gereksinimleri,
7. Beğenileri,
8. Geçmiş yaşantısı,
Yukarıdaki etkenler bireyin yapısına bağlı olan psikolojik özellikleri içeren etkenlerdendir

Algılama sürecinde yeralan birey çevresinde varolan bütün uyarıcılardan belirli mesajlar almaktadır. Bunların sayısı oldukça fazladır. Ancak bazı formlardan gelen uyarıcılar, bireyde diğerlerinden daha farklı etkiler olşturmaktadır. O form, bireyin dikkatini çeker ve birey çevresindeki birçok uyarıcıya rağmen o forma odaklanır. Ondan gelen uyarılar daha detaylı bir biçimde birey tarafından değerlendirilir.Buna algıda seçicilik adı verilir.

Algıda Değişmezlik: Algıda değişmezliğin gerçekleşebilmesi için, o nesnenin daha önceden algılanmış, tanımlanmış olması gereklidir. Algıda değişmezlik olmasaydı, algıyla ilgili yapımızda karmaşıklık hakim olurdu. Sürekli algılama ve yeni nesnelerin tanımlanması süreci defalarca tekrarlanacaktır. Böylece zihin yorgunluğu kaçınılmaz olacaktır. Bu anlamda algıda değişmezlik, algıyla ilgili tüm duyumlarımızın belirli bir düzen içinde çalışmasına neden olmaktadır. Dolayısıyla verilen ifadeler ile anlatılmak istenen algıda değişmezliktir.

Kitaptaki yazılar, duvardaki tablo, salondaki koltuk gibi görsel düzenlemeler form-zemin ilişkilerinin algılamasına örnek oluşturmaktadır. Bu durum, görmenin dışındaki diğer duyumlar içinde geçerlidir

Form-zemin arasındaki zıtlıklarla ilgili ilişkiler aşağıdaki biçimiyle özetlenebilir.
1. Form, boyut olarak zeminden kesinlikle daha küçüktür.
2. Form köşesi, kenarı, yüzeyi ve kütlesiyle birlikte kendi içinde bir bütünlük
sağlar. Ancak, zeminde bunlar yoktur. Zemin devamlılık gösterir.
3. Formun sınırları vardır, zemin ise sınırsızdır.
4. Uzayda derinliği sağlayan form, araya girme, örtme gibi
formların birbiriyle ilişkilerini kullanarak detaylılık oluşturur

Formun zemin ile olan en iyi ilişkisi A şıkkındaki şekil ifade etmektedir. Diğer şıklarda formun diğer özellikleri ön plana çıkmaktadır.

Birbirine yakın olan formlar birlikte bir bütün olarak algılanır. Birbirine yakınlık ilişkisini en iyi ifade eden şekil de A şıkkıdır.

Benzerlik İlişkisi: Benzer geometrileri olan formlar bulundukları çevreyle birlikte bir bütün olarak algılanma eğilimi içindedir. Buna göre benzeflik ilişkisini en iyi ifade eden şekil B şıkkıdır.

Alg›: Nesnel dünyayı duyular yoluyla öznel bilince aktarma olarak tanımlanır. Algı batı dillerinde olduğu gibi almak kelime kökünden türemiştir.

Öğrenmenin % 70’nin görsel uyaranlar aracılığı ile gerçekleştiği bilimsel deneylerle kanıtlanmıştır. Dolayısıyla görsellik, öteki duyularımızdan biraz daha önde ve öneme sahiptir.

Bireyin yapısal özellikleri dışında, sahip olduğu nitelikler, o güne kadar olan deneyimler de algıyı farklılaştırabilir. Bunlar kısaca şu başlıklar altında toplanabilir:
1. Cinsiyeti ve yaşı,
2. Fiziksel özellikleri,
3. Aile yapısı,
4. Eğitimi,
5. Mesleği,
6. Toplum içindeki statüsü,
7. Zihinsel performansı,
8. İlgi alanları ve hobileri,
9. Gereksinimleri,
10.Cinsel, dinsel ve etik kalıp değerleri.

Algılama sürecinde yeralan birey çevresinde varolan bütün uyarıcılardan belirli
mesajlar almaktadır. Bunların sayısı oldukça fazladır. Ancak bazı formlardan gelen uyarıcılar, bireyde diğerlerinden daha farklı etkiler oluşturmaktadır. O form, bireyin dikkatini çeker ve birey çevresindeki birçok uyarıcıya rağmen o forma odaklanır. Ondan gelen uyarılar daha detaylı bir biçimde birey tarafından değerlendirilir. Buna algıda seçicilik denir.

Bireyin kendisine bağlı olmayan durumlar, yani, bireyin dışında oluşan etkenler aşağıdaki gibidir.
1. Nesneden gelen uyarının farklılığı,
2. Bu uyarının büyüklüğü ve şiddeti,
3. Yeni ya da ilk görülen nesneler,
4. Tekrar,
5. Zıtlık,
6. Süreklilik,
7. Hareketlilik,
8. Farklılık,
9. Alışılmışın dışındaki uyarıcılar,
10.Tanışıklık.

Algıda değişmezliği tanımlayan en iyi örnek, bir kişiye uzaktan yaklaşmakta olan bir başka kişinin tanımasıdır. Boyu, saç rengi, yürüyüş biçimi, giyiniş tarzı gibi birçok veri gelen kişiyi tanımlamak için kullanılmaktadır. Gelen kişi daha önceden tanıdığı bir kişi ise, onun giysisi, şapkası ya da gözlük gibi aksesuarları farklı olsa dahi tanıyabilecektir.

Zeminin Forma Egemen Olması: Zeminin forma egemen olması, bir formun
zeminin düzenlenmesi içinde yok olarak dikkat çekmemesinden kaynaklanmaktadır. Bu durumda birey, formdan çok zemine odaklanacaktır.