BİLGİSAYAR DESTEKLİ TEMEL TASARIM - Deneme Sınavı - 2

Gestalt İlkeleri aşağıdaki biçimiyle sınıflandırılabilir:

Ağırlık Merkezi İlkesi

İyi Form İlkesi

Benzerlik İlkesi

Ortak Hareket İlkesi

yakınlık İlkesi

Simetri İlkesi

Tamamlama İlkesi

Duyum: Formlardan gelen uyarıların, duyu organı olan göz tarafından beyne yollanması durumudur.

İmge: Duyu organlarının dıştan algıladığı bir nesnenin bilince yansıyan benzeri. Bir başka anlatımla, bir neneyi doğrudan doğruya yeniden tanıtmaya yarayacak biçimde, duyu organlarıyla algılanmış olan nesnenin somut ya da düşünsel kopyası.

Fiziksel Etkenler: Bireyin kendisine bağlı olmayan, bireyin dışında oluşan ve formun yapısal niteliğine bağlı özelliklerdir.

Süreklilik bireyin kendisine bağlı olmayan, bireyin dışında oluşan etkenlerden biridir. Diğer seçenekler bireyin iç etkenleridir.

Algıda değişmezliğin gerçekleşebilmesi için, o nesnenin daha önceden algılanmış, tanımlanmış olması gereklidir. Algıda değişmezlik olmasaydı, algıyla ilgili yapımızda karmaşıklık hakim olurdu. Sürekli algılama ve yeni nesnelerin tanımlanması süreci defalarca tekraralanacaktır Böylece zihin yorgunluğu kaçınılmaz olacaktır. Bu anlamda, algıda değişmezlik algıyla ilgili tüm duyumlmarımızın belirli bir düzen içinde çalışmasına neden olmaktadır.

Her bireyin içinde derinlik güdüsü vardır. Derinlik güdüsünden söz edebilmek için öncelikle üç boyutlu bir alanın varlığı gereklidir.

Derinlik Güdüsü: Formların düzlem ya da uzay içindeki durumları, pozları, yönleri, kısaca konumlmarının birey tarafından algılanmasıdır.

İyi Form İlkesi: Basit, yalın ve geometrik formlar daha kolay algılanırlar. Bu nedenle basit ve yalın formlar ile temel geometrik formlar gruplaşma eğilimi içindedir. Karmaşık ve çok parçadan oluşan formların incelenmesi ve algılanması için daha fazla zamana gerek duyulmaktadır. Bu nedenle uzay ya da düzlem içinde yeralan bilinen ve yalın formlar, aynı düzenleme içinde yeralan diğer formların algılanma sürecini kısaltacağı gibi kompozisyonun ve düzenlemelerin oluşturul-masına da yardımcı olabilecektir. Ayrıca bütün ve sabit olan formlar, diğerlerin-den daha kolay algılanırlar. Bu nedenle benzer dış sınırlara sahip formlar da gruplaşma eğilimi içindedir.

Benzetme: Bir şeyin niteliğini anlatmak için o niteliği eksik taşıyan bir şeyi örnek olarak gösterme işidir.

Formlar, yaşanılan çevrede düzenlemelerinin özelliklerine göre birey tarafından değerlendirilirler. Bu değerlendirmede çoğu kez, çevresi yani zemini, bir takım ortak özellik ve değerlere uygun olarak gruplanırlar. Bu gruplamanın niteliği aynı zamanda algılamanın kolay, hızlı ve tanımlanır olmasını da sağlamaktadır.

Tamamlama İlişkisi: Önceden algılanan formlar, bazı öğeleri eksik olmasına karşın sanki onlar varmış gibi zihin tarafından tamamlanarak algılanır.

Duyum için gerekli olan, nesneden gelen bilgiler ayrı ayrı değerlendirilebilir.

Ancak, algıda formlardan gelen uyarıcılar bir bütündür ve bütün olarak değerlendirilir.

Algı: Nesnel dünyayı duyular yoluyla öznel bilince aktarma olarak tanımlanır. Algı batı dillerinde olduğu gibi almak kelime kökünden türemiştir. (Osmanlıcada idrak, şuur, teferrüs, Fransızca
perception, Almanca perception, wahrnehmung, empfindung, erfassung, İngilizce perception, İtalyanca percepzione)

Öğrenmenin % 70’nin görsel uyaranlar aracılığı ile gerçekleştiği bilimsel deneylerle kanıtlanmıştır.

Algılama: Duyum yoluyla beyne gelen imgelerin toptan kavranmasıdır.

Algılamada yaşanan bu ayrıcalık bireyleri, diğerlerinden farklı kılmaktadır. Arnheim’a (1970)
göre, “Bakmakla, görmek, gevezelik etmekle, anlamlı konuşmak kadar farklı şeylerdir” diyor ve ekliyor: “Eğer görmek istiyorsak gözümüz ve zihnimiz beraber çalışmalıdır.” O zaman, kısaca, gözle bakılır ve zihinle algılanır demek yanlış olmayacaktır

Gruplama:

1. Yakınlık İlişkisi

2. Benzerlik İlişkisi

3. Süreklilik İlişkisi

4. Tamamlama İlişkisi

Tamamlama İlişkisi: Önceden algılanan formlar, bazı öğeleri eksik olmasına
karşın sanki onlar varmış gibi zihin tarafından tamamlanarak algılanır. Biz de yıldızlar arasında olmayan çizgileri tamamlayarak şekilleri oluştururuz.

Çizgisel perspektif, yani iki boyutlu bir öğenin üzerine çizilen formların berraklığı, uzaklaştıkça küçülmeleri, yakınlaştıkça detaylanmaları ve renklerinin belirginleşmesi, örtme ve araya girme gibi özelliklerle elde edilebilir.

Derinlik Güdüsü: Formların düzlem ya da uzay içindeki durumları, pozları, yönleri, kısaca konumlarının birey tarafından algılanmasıdır.

2. İyi Form İlkesi: Basit, yalın ve geometrik formlar daha kolay algılanırlar. Bu nedenle basit ve yalın formlar ile temel geometrik formlar gruplaşma eğilimi içindedir. Karmaşık ve çok parçadan oluşan formların incelenmesi ve algılanması için daha fazla zamana gerek duyulmaktadır.