BİLGİSAYAR DESTEKLİ HARİTA YAPIMI II

Tüm sayısal görüntülerin en küçük birimi piksel olarak tanımlanmaktadır.

Raster veriler (resim verileri, sayısal resimler) birbirine bitişik, komsu grid özelliğinde olan, aynı boyutlu kare seklindeki gridlerin bir araya gelmesi ile oluşmaktadır. Her bir piksel (grid) elemanı bir ya da birden fazla sayısal değerler ile donatılmıştır (mesela yüzey bilgisi, renk bilgisi, yükseklik bilgisi vb. gibi). Buna göre raster veri olarak uydu görüntüleri, sayısal uçuş fotoğrafları, sayısal ortofoto ve sayısal arazi modelleri örnek gösterilebilir.

Vektör veriler; nokta, çizgi, alan metin bilgisi olarak sınıflandırılabilir. Vektör verileri; koordinat (konum ve yükseklik), ilişkiler (topoloji), ifade şekilleri (çizgi kalınlığı, çizgi özelliği, sembol, renk) ve mekânsal bilgileri içermektedir. Raster verilere göre daha özel ve detaylandırılmış bilgiler içerir. Vektör verilere örnek olarak imar planları, kadastro planları, sayısallaştırılmış haritalar ve haritalar üzerinde yol ve demiryolu projeleri verilebilir.

Raster verilerin ve vektör verilerin kullanımında artılar ve eksiler bulunmaktadır. Raster veriler, vektör verilere göre daha fazla alan kaplamaktadır. Bu nedenle geniş olan kaplayan raster verilerde bellek problemi ile karsı karsıya gelinebilmektedir. Raster verileri ile tabaka işlemleri daha kolay gerçekleştirilebilmektedir. Vektör veriler; vektör grafiği olarak geleneksel harita üretiminde olduğu gibi ifade edilebilmektedir. Buna karşılık raster veriler resim gibi daha karmaşık bir yapıya sahiptir. Yani okunması ve ifade edilmesinde zorluk çekilebilmektedir.

Enlem ve boylam bilgilerini belirleme de kullanılan koordinat sitemlerinden birisi olan ED50’nin açılımı Europen Datum 1950’dir.

Polinom dönüşümü, polinom denklemleri kullanılarak yapılan dönüşümdür. Noktaların yeni yerleri polinom denklemleri ile belirlendiği için hata oranı daha azdır. Polinom dönüşüm derecelerinde kullanılacak en az kontrol sayıları aşaüıdaki gibidir.
1. Derece dönüşüm için en az 3 nokta
2. Derece dönüşüm için en az 6 nokta
3. Derece dönüşüm için en az 10 nokta
4. Derece dönüşüm için en az 15 nokta
5. Derece dönüşüm için en az 21 nokta
6. Derece dönüşüm için en az 28 nokta gereklidir.

Dönüşümdeki ortalama hata, kullanılan altlığın
ölçeğine göre belirlenir. Gözün ayırma inceliği olarak
kabul edilen 0.2 mm ile dönüşümde kabul edilebilir
ortalama hataya ulaşılır. Dönüşüm hata oranının üst
sınırını belirlemek için aşağıdaki formül kullanılabilir;
Göz Yanılma Oranı X Kullanılan Altlığın Ölçeğin
Paydası.

Dönüşüm hata oranının üst sınırını belirleyen
formül Göz Yanılma Oranı x Kullanılan Altlığın Ölçeğinin
Paydası’dır. Göz Yanılma Oranı 0,2 mm olarak kabul
edilir. Bu durumda ortalama hatanın üst sınırı 0,2 mm x
1000 = 200 mm, metre cinsinden 200/1000 = 0,2 metre
olarak hesaplanır.

Netcad raster hazırla penceresinde yer alan ön
düzeltme işlemleri sırasıyla düşey aynala, yatay aynala,
saat yönüne döndür, ters saat yönünde döndür, kes ve geri
al olarak sıralanabilir.

Netcad ekranına yüklenmiş raster veriler
üzerinden proje üretimine başlamadan önce, raster
verinin olması gereken koordinat değerlerine
gönderilmesi ve ekranda orijinal boyutlarına getirilmesi
için coğrafi referanslıma işlemine ihtiyaç duyulmaktadır.
Bu işlemin gerçekleştirilebilmesi için Netcad içerisinde
alternatif dönüşüm yöntemleri mevcuttur. Bu yöntemler
Affin dönüşümü, Polinom dönüşümü ve Ters Mesafe
Ağırlıklı Enterpolasyon Yöntemi olarak sıralanabilir.

Yukarıda verilmiş olan resim, bir ortofoto resim örneğidir.

A,B,C ve E şıkları vektör veri yapısına örnek olarak gösterilebilir.

B,C,D ve E şıkları raster veri yapısına örnek olarak gösterilebilir.

Limit bul, görüntüleme araçları arasında yer alır, ön düzeltme işlemlerinden değildir. Oysa, yatay aynala ve kes, raster ön düzeltme işlemlerindendir.

Verilen NetCAD görüntüsünde, karelaj yakalama modu ile karelaj kesişim noktalarının eşleştirilmesi işlemi gerçekleştirilmektedir.

1. derece dönüşüm için en az 3 noktaya, 2. derece dönüşüm için en az 6 noktaya, 3. derece dönüşüm için en az 10 noktaya ve 5. derece dönüşüm için en az 21 noktaya ihtiyaç duyulur.

Kabul edilebilir ortalama hata, göz yanılma oranı 0,2 mm ile kullanılan altlığın ölçeğinin paydasının çarpımıyla milimetre cinsinden bulunur.

Kabul edilebilir ortalama hata, göz yanılma
oranı 0,2 mm ile kullanılan altlığın ölçeğinin paydasının
çarpımıyla milimetre cinsinden bulunur.

Netcad’in görüntüleyebildiği resim formatları
DRE, TIFF, JPEG, GIF, TGA formatlarıdır.

Saydamlık değeri, raster veri üzerinde fare sağ
tuş ile açılan menüdeki özellikler kısmından değiştirilir.