BİLGİSAYAR DESTEKLİ HARİTA YAPIMI II - Deneme Sınavı - 2

Bu işleme Nivelman işlemi denir. Elde edilen değerlerin hata sınırları hesaplanarak dağıtılır ve poligon noktalarına düşey koordinat değerleri verilir.

Hâlihazır haritalarının mevzuatlara uygun olarak paftalanması için Hesap/Stpafta Editörü seçeneği kullanılır. Pafta Editörü/Pafta/Pafta İndeksi Oluştur seçeneği ile farklı ölçeklerde pafta indekslerinin oluşturulması sağlanır.

UTM projeksiyon sisteminde Dünya 6 derecelik 60 dilime ayrılır. Türkiye bu yapıda 35- 36- 37 ve 38. dilimlerde yar almaktadır.

Küresel projeksiyon sistemi yoktur. Projeksiyon zaten küresel bir yapının düzleme aktarılma biçimidir.

A şıkkı harita üzerinde iki nokta arasındaki mesafenin gerçek dünya üzerindeki mesafeye oranı, b şıkkı eğimli yerleri, c şıkkı 6 derecelik projeksiyon modelini ve e şıkkı ise başka bir projeksiyon modelini göstermektedir. Datum ise bir elipsoidin şeklini tarif eden matematiksel bir modeldir. Dünya çevresindeki basıklık her yerde eşit değildir; kıtaların etkisiyle dünyanın şekli farklılık göstermektedir ve farklı ölçümlere bağlı olarak dünyanın farklı bölgeleri için geliştirilmiş çeşitli datumlar mevcuttur.

A şıkkı uydularla küresel konumlandırma cihazı, c şıkkı ağ prensibinde sabit gps cihazlarına, e şıkkı lazer tarama cihazına karşılık gelir. D şıkkı bir cihaz değil bir yöntemdir.

A şıkkı 1/100000 ölçekli haritalar için, b şıkkı 1/50000 ölçekli haritalar için, d şıkkı 1/5000 ölçekli haritalar için, e şıkkı 1/1000 ölçekli haritalar için geçerlidir.

A şıkkı çizim dosyalarının eklenmesinde, b şıkkı veritabanı eklenmesinde,c şıkkı shp uzantılı dosya eklenmesinde, d şıkkı word, excell ve ppt uzantılı dosya eklenmesinde kullanılır.

‘Raster Hazırla’ seçeneği ile raster verilerin, doğru lokasyonlarına taşıma (coğrafi referanslama) işlemine tabi tutmadan önce, grafik ekran üzerinde yerleşeceği konum, pafta adına veya veri ölçeğine göre belirlenebilir. Bu sayede coğrafi referanslanacak olan raster verilerin hızlı ve kolay referanslanması sağlanır.

Belediyelerin yaptığı teknik hizmetlerin proje planlaması, tasarımı, uygulaması ve işletmesi, imar planı ve projelerin gerçekleşmesi amacıyla kurumlarca yaptırılan büyük ölçekli haritalara Hâlihazır Harita adı verilir.

CORS cihazları kullanılarak toplanan arazi ölçümlerine ait veriler Netcad ekranına GPS aracı altında bulunan farklı dosya okuma özellikleri kullanılarak aktarılabilmektedir.

Yeryüzünü kuşbakışı görünüşüne göre belli bir oranda küçülterek iki boyutlu düzlem üzerinde detaylı bir biçimde çizgilerle gösterme yöntemine harita adı verilir.

Harita üzerinde iki nokta arasındaki mesafenin gerçek dünya üzerindeki mesafesine oranına ölçek adı verilir.

Poligon noktalarında mira ve nivo aleti yardımıyla ileri ve geri okumalar yapılarak yükseklik değerleri elde edilebilir.

Harita yapımında kullanılan genel olarak üç farklı projeksiyon sistemi mevcuttur. Bunlar; düzlemsel, silindirik ve konik projeksiyon sistemleridir.

Hâlihazir harita üretimi için istikşaf işlemi yapılarak poligon noktaları belirlenir ve röper krokileri hazırlanır. Belirlenen poligon noktalarına koordinatlandırma amacıyla her bir güzergâh için doğrultu ve mesafe okumaları yapılarak poligon hesabı ile koordinat değerleri hesaplanır. Nivelman işleminde her bir güzergâh içerisinde bulunan poligon noktalarında mira ve nivo aleti yardımıyla ileri ve geri okumalar yapılarak yükseklik değerleri elde edilir. Elde edilen bu değerlerin hata sınırları hesaplanarak dağıtılır ve poligon noktalarına düşey koordinat (z) değerleri verilir. Poligonlara yatay ve düşey koordinatlar verildikten sonra poligon noktaları üzerinden detay alımı işlemine geçilir.

Bu projeksiyon sisteminde Dünya, 180^o
meridyeninden başlamak üzere 6^o aralıklarla 60 dilime
ayrılır.

Sayısal arazi modeli üretimine yönelik kullanılan
birçok farklı yöntem (En Yakın Komşu, Ağırlıklı Ortalama,
Polinom, Multikuadrik, En Küçük Eğrilikli Yüzey ve
Üçgenlerde Lineer Enterpolasyon vd.) tercih edilmektedir.
Bu yöntemlerden üçgen model, rastgele alınmış kotlu
noktalardan sayısal arazi modeli üretimine yönelik
yöntemlerden biri ve en çok kullanılanıdır.

‘Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim
Yönetmeliği’ne göre 1/100000 ölçekli haritalarda
münhani eğrileri 50 m. aralıklarla oluşturulmalıdır.

Hâlihazır haritalarda nirengi, poligon noktaları, binalar, binaların kat adedi, kaldırımlar, yollar, sokaklar, dışında kalan bölgelere ait yükseklik eğrileri, ağaçlar, elektrik direkleri ve mevcut bina, tarla sınırları vb. çalışılan alanda bulunan tüm detaylar gösterilir. Hâlihazır haritalar, ‘Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği’ esaslarına göre 1/1000 veya 1/2000 ölçekli olarak üretilir.