BİLGİSAYAR DESTEKLİ HARİTA YAPIMI II - Deneme Sınavı - 1

Türkiye için tercih edilen projeksiyon sistemi Universal Transvers Merkator (UTM)’dur. Bu projeksiyon sisteminde Dünya, 180° meridyeninden başlamak üzere 6° aralıklarla 60 dilime (bölge/zone) ayrılır. Türkiye bu dilimlerden 35-36-37-38 dilimler ve 27, 30, 33, 36, 39, 42 ve 45 orta meridyenlerde bulunmaktadır.

GPS cihazı ile toplanan veriler farklı uzantılara sahip veri dosyaları (*.gpx, *.nmea, *.txt) olarak kaydedilmektedir.

Totalstation cihazı ile kutupsal değerler kullanılarak toplanan koordinat ve kot değerleri Netcad ortamında hesaplatılabilmektedir. Hesaplamanın yapılabilmesi için yatay açı, düşey açı, reflektör ve alet yüksekliği gibi bilgilere ihtiyaç duyulmaktadır.

Arazi detaylarından biri olan şevlerin gösterimi için sevinokta. xls dosyası Uygulama Menüsü/Aç seçeneği kullanılarak Netcad ekranına aktarılır. Aktarılan nokta verilerinden SUx kodlaması sev üstü, SAx kodlaması ise sev altlarını temsil etmektedir.

Sayısal arazi modeli üretimine yönelik kullanılan birçok farklı yöntem (En Yakın Komsu, Ağırlıklı Ortalama, Polinom, Multikuadrik, En Küçük Eğrilikli Yüzey ve Üçgenlerde Lineer Enterpolasyon vd.) tercih edilmektedir.

Referanslar altına yüklenen online harita üzerinde çalışma alanına Geocoding arama motoru kullanılarak yaklaşılabilir. Ara sekmesi altında bulunan Geocoding arama satırına uygulama sahası yazılır ve arama sonucu seçilerek proje ekranının online harita üzerinde belirtilen konuma yaklaşması sağlanır.

Arazinin topografik durumu haritalarda münhani (es yükseklik eğrileri) ile gösterilir. Münhaniler, yükseklikleri eşit olan arazi noktalarının yatay bir düzlem üzerindeki iz düşümlerini birleştiren eğrilerdir.

Polinom dönüşüm derecelerinde kullanılacak en
az kontrol nokta sayıları aşağıdaki gibidir. 1. Derece
dönüşüm için en az 3 nokta, 2. Derece dönüşüm için en az
6 nokta, 3. Derece dönüşüm için en az 10 nokta, 4. Derece
dönüşüm için en az 15 nokta 5. Derece dönüşüm için en az
21 nokta, 6. Derece dönüşüm için en az 28 nokta
gereklidir.

Inverse Distance Weighted (Ters Mesafe Ağırlıklı
Enterpolasyon Yöntemi): Bu dönüşüm sekli, referans
olarak alınan dönüşüm noktalarının hata paylarını
minimize etmeye yarayan işlemdir. Bu işlemin yapılması
için öncesinde Afin ya da Polinom dönüşümünün yapılmış
olması gerekmektedir. Afin ya da Polinom dönüşümü
sonrasında, dönüşüm için referans olarak kullanılan
noktaların veri üzerinde olması gereken noktayı ifade
etmediği durumlarda IDW yöntemi ile ilgili düzeltmeler
gerçekleştirilerek hata oranı düşürülebilir.

Totalstation okumaları, Hesap modülü Hesap Araçları/Eğik Kenar-Düşey Açıseçene-ği ile Netcad ortamına aktarılır.

Harita projeksiyonları, üç boyutlu küresel Dünya yüzeyini matematiksel ve geometrik kurallar yardımıyla iki boyutlu bir yüzeye dönüştürmek için kullanılır.

Hâlihazır haritası üretilecek arazi üzerinde mevcut bina, yol, akarsu, sulama tesisi, maden ocağı, köprü ve menfez, geçit, bent, enerji hatı, mera, park, hendek, sev gibi yerlerin sınırları, kayalık, dere yatakları ve haritada gösterilmesi gereken diğer detaylar uygun dağılım ve arazi eğimi dikkate alınarak toplanır. Farklı yöntem ve aletlerle toplanmış bu veriler Netcad ortamına aktarımı yapılarak veriler üzerinde gerekli hesaplamalar yapılabilir.

Totalstation cihazı ile kutupsal değerler kullanılarak toplanan koordinat ve kot değerleri Netcad ortamında hesaplatılabilmektedir. Hesaplamanın yapılabilmesi için yatay açı, düsey açı, refektör ve alet yüksekliği gibi bilgilere ihtiyaç duyulmaktadır.

Arazi detaylarından biri olan şevlerin gösterimi için sevinokta.xls dosyası Uygulama Menüsü/Aç seçeneği kullanılarak Netcad ekranına aktarılır. Aktarılan nokta verilerinden SUx kodlaması şev üstünü temsil etmektedir.

Sayısal arazi modeli üretimine yönelik kullanılan birçok farklı yöntem; En Yakın Komşu, Ağırlıklı Ortalama, Polinom, Multikuadrik, En Küçük Eğrilikli Yüzey ve Üçgenlerde Lineer Enterpolasyon vd. tercih edilmektedir.

Verilen hesaplama ve çizimin yapılması için Netsurf/Yardımcı Araçlar/Bina Oluştur veya 4. Köşe Oluştur seçeneği kullanılabilir.

Netsurf/Eğri Araçları/Eğri Geçir seçeneği ile
UCGEN_MODEL tabakasında kayıtlı üçgenler dikkate
alınarak münhani(eş yükseklik) eğrileri geçirilir.

Polinom dönüşümü yönteminde 1. derece
dönüşüm için en az 3 nokta; 2. derece dönüşüm için en az
6 nokta; 3. derece dönüşüm için en az 10 nokta; 4. derece
dönüşüm için en az 15 nokta; 5. derece dönüşüm için en
az 21 nokta ve 6. Derece dönüşüm için en az 28 nokta
gereklidir.

Bu işlemin yapılması için öncesinde Afin ya da
Polinom dönüşümünün yapılmış olması gerekmektedir.
Afin ya da Polinom dönüşümü sonrasında, dönüşüm için
referans olarak kullanılan noktaların veri üzerinde olması
gereken noktayı ifade etmediği durumlarda IDW yöntemi
ile ilgili düzeltmeler gerçekleştirilerek hata oranı
düşürülebilir.