BİLGİSAYAR DESTEKLİ HARİTA YAPIMI II - Deneme Sınavı - 10

Türkiye için harita projeksiyon seçiminde jeodezik amaçlara yönelik haritalar için açı koruyan konik veya açı koruyan silindirik projeksiyonları seçilebilir.

Harita düzlemine aktarılan bilgiler arasındaki uzunluk, alan ve açı ilişkilerinin olması gerekenden farklılık göstermesine deformasyon denir.

Diferansiyel geometride, orijinal yüzeyde oluşturulan sonsuz küçük dairenin projeksiyon yüzeyindeki izdüşümü elipstir, bu elipse deformasyon elipsi denir.

Kutup noktasına yakın bir alanın haritası yapılmak istendiğinde düzlem projeksiyonu seçilmesi uygundur.

Haritası yapılacak alan ekvatoral bölgede ise silindirik projeksiyon türü seçilmelidir.

Sayısal değerlerle ifade edilen deformasyon ölçülerinin yorumlanmasında kullanılan görsel analizler ise;
• Grid ağı gösterimi
• Deformasyon elipsi
• Grid kareler metodu
• Renk methodu
• Eş deformasyon eğrileri
• Bilinen şekiller methodu

Dolayısıyla harita düzlemine aktarılan bilgiler arasındaki uzunluk, alan ve açı ilişkileri olması gerekenden farklılık gösterir. Buna “deformasyon” denir.

Deformasyon Elipsi, bu yöntem Nicolas Auguste Tissot tarafından geliştirilmiştir.

Harita projeksiyonunda açı deformasyonunun olmaması için a=b olmalıdır. Bu tür projeksiyonlara “açı (şekil) koruyan projeksiyonlar ya da konform projeksiyonlar” denir.

Hangi projeksiyon yüzeyinin kullanılacağına karar verilirken en önemli etken haritası yapılacak bölgenin enlem değerleridir. Ekvatora yakın bölgelerde silindir, ara bölgelerde koni ve kutup noktasına yakın yerlerde düzlem projeksiyon tercih edilir.

Hangi projeksiyon yüzeyinin kullanılacağına karar verilirken en önemli etken haritası yapılacak bölgenin enlem değerleridir. Ekvatora yakın bölgelerde silindir, ara bölgelerde koni ve kutup noktasına yakın yerlerde düzlem projeksiyon tercih edilir.

Hangi projeksiyon yüzeyinin kullanılacagına
karar verilirken en önemli etken haritası yapılacak
bölgenin enlem degerleridir. Ekvatora yakın bölgelerde
silindir, ara bölgelerde koni ve kutup noktasına yakın
yerlerde düzlem projeksiyon tercih edilir.

Projeksiyon yüzeyinin konumuna göre
sınıflandırma, projeksiyon yüzeyinin referans yüzeyine
degme noktasına göre yapılır. Degme noktası kutup
noktasında ise normal konumlu, ekvator çizgisi üzerinde
ise transversal konumlu, ara bölgelerde ise egik konumlu
projeksiyonlar olarak adlandırılır.

Projeksiyon yüzeyinin konumuna göre
sınıflandırma, projeksiyon yüzeyinin referans yüzeyine
degme noktasına göre yapılır. Degme noktası kutup
noktasında ise normal konumlu, ekvator çizgisi üzerinde
ise transversal konumlu, ara bölgelerde ise egik konumlu
projeksiyonlar olarak adlandırılır.

Ülkemiz için uygun bir harita projeksiyonu
seçilmek istenirse yukarıdaki bilgilerden yararlanarak
orta enlemli bir ülke olduğu için konik projeksiyonun,
uygun harita projeksiyon türü olduğu söylenebilir.

Harita genel olarak üç temel bölümden oluşur. Bunlar; haritanın yüzü, harita kenarı ve kenar bilgileridir.

Haritanın yüzü, haritası yapılan alanın gösterildiği bölümdür. Bu bölümde, haritada yer alan detaylar, kartografik işaretler, yazılar, koordinat değerleri ve koordinat çizgileri yer alır. Haritanın kenarı ise haritanın yüzü dışında kalan bölgedir. Burada, haritaya ve har itanın kullanımına ait bilgiler verilir.

Uluslararası anlaşmalara bağlı olarak üretilen haritalarda genel olarak pafta adı ve numarası, paftanın seri numarası, sayısal ölçek, baskı numarası, grafik ölçek, komşu paftalar indeksi, eşyükseklik eğrisi aralık bilgileri, projeksiyon bilgisi, koordinat başlangıç bilgisi, yükseklik başlangıç bilgisi, özel işaretler, yazı kısaltmaları ve pusula sapma bilgilerinin kenar bilgilerinde olması istenir.

Kartografik çalışmalarda tek bir altlığa çizilmiş birim haritaya pafta denilmektedir.

Uluslararası pafta bölümlemesi sonucu Kuzey enlemleri arasında UTM yani Universal Transverse Mercator projeksiyonu kullanımı varsayılmıştır.