BİLGİ TOPLUMU VE E-DEVLET

e-Devlet uygulamalarının da idari ve siyasi olmak üzere iki temel boyutu vardır::yerel yönetim birimlerinin çeşitli teknolojilerin kullanımı yoluyla gerek kurum içi gerekse de kurum dışı birimlere/ aktörlere bilgi ve hizmet sunum süreçlerini daha hızlı, kolay, düşük maliyetli, kaliteli, kullanıcıodaklı ve Avrupa Birliği standartları ile uyumlu şekillerde yapmasıdır

E-Yerel Yönetim, e-Devlet faaliyetlerinin yerel yönetim düzeyinde gerçekleştirilmesi anlamına gelir. Dolayısıyla e-Devlet ve e-Yerel Yönetim kavramları arasındaki fark, iki kavramın doğası veya içeriğinden değil, faaliyetlerin gerçekleştirilme düzeyinden kaynaklanmaktadır.

E- Yerel Yönetim faaliyetleri kapsamında “devletten/ belediyeden vatandaşa”, “devletten/ belediyeden devlete/ belediyeye” ve “devletten/ belediyeden özel sektöre” kategorilerine giren bilgi ve hizmetler sunulmaktadır.

Yabancı basın, Türkiye’deki e-Yerel Yönetim uygulamalarını etkileyen kişi/ kurumlar arasında yer almaz.

Dünyada e-yerel yönetim konusunda yapılan araştırmaların sonuçlarına göre e-belediye uygulamalarının başarılı olabilmesi için, belediye yönetiminin desteği, verimlilik artışı beklentisi, belediyenin idari/mali ve teknik kapasitesinin yüksekliği ve yerel teknoloji şirketlerinin mevcudiyeti gibi faktörlerin var olması gerekmektedir.

Türkiye’de e-Yerel Yönetim konulu ilk akademik çalışmalar 1990’lı yılların ortalarından itibaren görülmeye başlanmıştır.

Kaya Bensghir, Türkiye’de birçok belediyenin web sitesi kurma çabalarını erken aşamalarında tek başına, büyük emek harcayarak belgelemiş; böylece Türkiye’de e-Belediyeciliğin dijital arşivine büyük bir katkıda bulunmuştur.

2017 yılında Küçük Ölçekli Belediye Kategorisi’nde e-TR ödüllerine Artvin Belediyesi Engelsiz Belediye (İYİBu) Projesi (https://www.artvin.bel.tr/ekipbiz/) layık görülmüştür. Bu proje kapsamında teknolojiden yararlanarak Artvin’deki engelli ve yaşlı vatandaşlara daha hızlı, etkin ve kullanıcı-dostu hizmet sunmak amaçlanmıştır.

Kurumlar arası e-Belediye hizmet kalitesi ve performans farkının önüne geçilmesi, merkezî hizmet sunumu seçeneğinin muhtemel olumlu sonuçlarından biridir.

SMART, kent yönetiminde olması istenen Belirlilik (Specific), Ölçülebilir (Measurable), Atanabilir (Assignable), Gerçekçi (Realistic) ve Zamana Bağlı (Time-Related) gibi özellikleri özetle vurgulayan bir kısaltmadır.

Kentler 100 puan üzerinden bütünsel şekilde değerlendirildiğinde ilk üç sırayı; Seul, G. Kore (82 puan), New York, ABD (73 puan) ve Şangay, Çin (64 puan) almıştır.

Dünyada ilk kez 2050 yılında toplam nüfusun üçte ikisinin kentlerde yaşayacağı öngörülmektedir.

E-Devlet uygulamalarında olduğu gibi, e-Yerel Yönetim faaliyetleri kapsamında da “devletten/ belediyeden vatandaşa”,  “devletten/ belediyeden devlete/belediyeye” ve “devletten/ belediyeden özel sektöre”
kategorilerine giren bilgi ve hizmetler sunulmaktadır.

Deloitte’nin TÜSİAD ve Türkiye Bilişim Vakfı için hazırladığı “E-Devlet Yolunda E-Belediye Kıyaslama Çalışması 2009” başlıklı raporunda çalışmaya katılan 54 belediyeye “e-Devlet girişiminde başka hangi kurumlar ile birlikte çalışıyorsunuz?” sorusu yöneltilmiştir.

Deloitte’nin TÜSİAD ve Türkiye Bilişim Vakfı için hazırladığı “E-Devlet Yolunda E-Belediye Kıyaslama Çalışması 2009” başlıklı raporunda çalışmaya katılan 54 belediyeye “e-Devlet girişiminde başka hangi kurumlar ile birlikte çalışıyorsunuz?” sorusu yöneltilmiştir. Belediyeler yanıtlarında e-Yerel Yönetim ekosisteminde birlikte çalıştıkları kurumları; bakanlıklar ve kamu kurumları  (% 54), diğer belediyeler (% 48), valilikler (% 48), sivil toplum örgütleri (% 13), büyük ölçekli girişimciler (% 7) ve yerel küçük ve orta ölçekli girişimciler (% 7) olarak saymışlardır (Deloitte,2009: 12).

E-Yerel Yönetim faaliyetleri ile ilgili olarak, 2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’ndaki tek hüküm ise, yasanın “Büyükşehir Belediyesinin Görev, Yetki ve Sorumlulukları” başlıklı 7. maddesinin h fıkrasındaki “coğrafi ve kent bilgi sistemleri kurmak” ibaresidir.

e-Devlet veya e-Yerel Yönetim uygulamaları denildiğinde, bu uygulamaların sadece e-Belediye faaliyetlerinden oluşmadığı unutulmamalıdır. E-Yerel Yönetim kavramına, e-Belediye dışında e-İl Özel İdaresi, e-Köy ve hatta e-Mahalle uygulamaları da
dâhildir.

Hazırlıkları 2014 yılından beri süren e-Belediye Projesi, 2016-2019 Ulusal e-Devlet Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında uygulamaya alınmıştır.

Kalkınma Bakanlığının 13 Kasım 2017 tarihli onayını takiben Ankara ve Antalya Büyükşehir Belediyeleri ile Malatya
Battalgazi Belediyesinde e-Belediye Projesinin denemeleri yapılarak 05.02.2018 tarihi itibarıyla sistem ülke çapında kullanıma açılmıştır. (T.C. İçişleri Bakanlığı, 2017: 133-134).

E-Yerel Yönetim uygulamalarının yasal altyapısı açısından, 2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye
Kanunu’na 2018 yılında “e-Belediyecilik” konusunda önemli eklemeler yapılmıştır.