BİLGİ TOPLUMU VE E-DEVLET

Mobil imza (m-İmza) ise, mobil araçların kullanımı yoluyla elektronik ortamda kimlik doğrulama sağlayarak, ıslak imzaya eşdeğer işlem yapılabilmesini sağlayan bir hizmettir. Doğru cevap C'dir. 

Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı ile Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü (UEKAE) arasında 28.03.2007 tarihinde “Nitelikli Elektronik Sertifika Temini Sözleşmesi” imzalanmıştır. Bu sözleşme ile TÜBİTAK’ın tüm hâkim, Cumhuriyet savcısı ve diğer adli personel için güvenli e-imza sertifikası üretmesi ve teslim etmesi amaçlanmıştır. Doğru cevap E'dir.

UYAP ile entegre çalışan Adli Sicil Bilgi Sistemi’nden sabıka, MERNİS’ten nüfus, Adres Kayıt Sistemi’nden adres, POLNET’ten ehliyet kayıtları, Merkez Bankası’ndan döviz kurları ve TAKBİS’ten tapu ve kadastro kayıtları gibi verilere yargı birimlerince hızlıca erişilebilmektedir. 

Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP), Türkiye’deki temel e-Yargı uygulamasına verilen isimdir. Doğru cevap D'dir.

UYAP şemsiyesi altına alınan birimler aşağıda sıralanmıştır: 

Doğru cevap A'dır. 

E-Yargı uygulamalarında başarısızlık ihtimalini artıran risk faktörleri;

Doğru cevap B'dir.

E-Yargı sistemlerinin başarı göstergeleri olarak;

sayılabilir. Doğru cevap C'dir.

Açık yargı başta vatandaşlar olmak üzere yargı sürecinin tüm paydaşlarının katılımcı ve şeffaf bir biçimde e-Yargı sistemlerinden daha fazla faydalanmasını amaçlamaktadır. Doğru cevap B'dir.

UYAP'tan önce 1 haftada hazırlanan adis formu, UYAP'tan sonra 1-5 dakika hazırlanabilir hale gelmiştir. Doğru cevap A'dır.

Türkiye’de uzun yıllardır kulla­nılan ana e-Yargı uygulaması olan Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) incelenmiştir.

E-Adalet  Yargı alanına isabet eden hizmetlerin, iş ve işlemlerin elektronik ortama, geliştirilerek ve gereksiz olan iş akışlarının ayıklanarak ve ihtiyaç duyulanların da ihdas edilerek aktarılması ve kısaca sayısallaştırılmasıdır.

E-Yargı sis­temlerinin kullanılmasındaki idari amaçlar, yargı sisteminin teknoloji kullanımı yoluyla daha hızlı, ucuz, etkin ve vatandaş-odaklı bir şekilde işlemesi ve dolayısıyla yargı sürecinin idari ve mali perfor­mansının artırılmasıdır.

E-Yargı sistemleri ile ilgili bir başka önemli kav­ram olan “elektronik imza (e-İmza)”, 2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’nda “Başka bir elektronik veriye eklenen veya elektronik veriyle mantıksal bağlantısı bulunan ve kimlik doğrulama amacıyla kullanılan elektronik veri” (Madde 3/b) olarak tanımlanmıştır.

Mobil imza (m-İmza): mobil araçların kullanımı yoluyla elektronik ortam­da kimlik doğrulama sağlayarak, ıslak imzaya eşde­ğer işlem yapılabilmesini sağlayan bir hizmettir. Bu anlamda mobil imza, elektronik imza ile temelde aynı kavram olup, sadece kullanma yöntemi olan mobil araç açısından farklıdır.

Adalet Bakanlığının 124/1 numaralı Genelgesi ile 2011 yılından itibaren yargı sistemindeki tüm işlemlerin UYAP üzerinden e-İmza ile yapılması zorunluluğu getirilmiştir.

UYAP sisteminin işleyişi ilk önce pilot bölge seçi­len Ankara Adliyesi’nde denenmiştir.

UYAP sistemine girebilmek için, e-Devlet şifresi, e-İmza, m-İmza ve e-Devlet Kapısı kullanımı gibi farklı kimlik doğrulama seçenekleri mevcuttur.

UYAP içindeki en ilginç ve önemli uygulama­lardan biri de Sesli ve Görüntülü Bilişim Sistemi (SEGBİS)’dir. SEGBİS, yargılama mekânları ara­sında ses ve görüntüyü ileten bir iletişim ağıdır. Bu sayede yargı sürecinde yüz yüze olma ilkesine uyularak, tele/video konferans yoluyla yüksek çö­zünürlükte görüntüler ve kayıt ile uzaktan ifade alma yöntemi etkin bir şekilde kullanılabilmekte­dir.

UYAP Kolluk Bilişim Sistemi… Bu sistemin amacı; soruşturma sürecindeki tüm işlemlerin elektronik ortama aktarılması suretiyle suçlulukla etkili ve hızlı mücadele edilebilmesi, suçlu­ların bir an önce yakalanarak cezalarının infazının sağlanması, bilişim çağının gerektirdiği bilimsel ve teknolojik yöntem ve gereçlerin kullanılması suretiyle delillerin toplanması ve muhafaza altına alınması, yazışmaların elektronik ortamda yapılarak soruştur­manın tamamlanması ve bu alanda uzmanlaşmanın sağlanmasıdır.

E-Yargı sistemlerinin kullanımı sonucunda ulaşılmak istenen bu hedefler, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (United Nations Development Program, UNDP) tarafından ortaya konulan 2030 Küresel Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile de uyumludur (United Nations, 2018: 1, 137, 172, 186). Örneğin, 16 Numaralı Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi olan “Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar” içinde “hukukun üstünlüğüne dayalı etkin yönetim” alt hedefi, e-Yargı sisteminin amaçları ile tam olarak uyuşmaktadır (UNDP, 2019).