BİLGİ TOPLUMU VE E-DEVLET

1986 yılından itibaren Türkiye’de çalışmaya başlamış olsa da, Türkiye’deki ilk internet bağlantısı için 1993 yılını beklemek gerekmiştir.

1997 yılında Başbakanlık tarafından başlatılan Kamu-Net projesidir. Proje ile kamu yönetimi sisteminin işleyişinde bilgi ve iletişim teknolojilerinden yönetimde
verimliliği artırmak için ulusal ve yerel düzeyde yararlanılması öngörülmüştür.

Dener (2003), Ocak 2003 tarihi itibarıyla Türkiye’de; 132 tanesi bitirilmiş, dört tanesi iptal edilmiş, sekiz tanesi inceleme, 26 tanesi ise hazırlık sürecinde bulunan toplam 170 adet e-Devlet projesinin bulunduğunu aktarmıştır. Söz konusu projeler için on yılda (1993-2003) 6.3 milyar dolar harcanmıştır. Bu kaynağın %55’i hazineden, %40’ı Dünya Bankasından ve %5’i de Avrupa Yatırım Bankası (European Investment Bank), Avrupa Konseyi Toplumsal Kalkınma Fonu (European Council Social Development
Fund), Denizötesi Ekonomik İşbirliği Fonu (Overseas Economic Cooperation Fund) ve İslami Kalkınma Bankası (Islamic Development Bank) gibi diğer dış kaynaklardan sağlanmıştır.

E-Türkiye Girişimi Eylem Planı 2002 Taslağı’ndaki eylemlerin konu içerikleri incelendiğinde % 28 ile e-Ticaret birinci sıradadır.

AB’ye katılma düşüncesi hedefi Türkiye’de AB’den gelen istem ve baskılar sonucunda çeşitli alanlardaki AB değerlerine uyum gerekliliği/ zorlaması
doğurduğu için hem kuralcı (normatif), hem de baskıcı bir benzeşim baskısı olarak değerlendirilebilir.

2011 tarihli 655 sayılı KHK’ya dayanılarak hazırlanan bir diğer yasal düzenleme ise Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından Resmî Gazete’de 3 Eylül 2016 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe giren 29820 Sayılı “E-Devlet Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” başlıklı metindir. Bu yönetmelik ile “bilgi toplumu politika, hedef ve stratejileri çerçevesinde, e-Devlet hizmetlerinin kapsamı ve yürütülmesine ilişkin usul ve esasları belirlemek, bu hizmetlere ilişkin eylem planları yapmak, koordinasyon ve izleme faaliyetlerini yürütme” (Madde 1) görevi, merkezî idare ve yerel yönetimleri de kapsayacak şekilde (Madde 2), Ulaştırma, Denizcilik ve
Haberleşme Bakanlığına verilmiştir.

Yine e-Devlet ile dolaylı olarak ilgili diğer bir yasal düzenleme olan 2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun “Bilişim Alanına Giren Suçlar” başlıklı 10. bölümünde, bilişim alanındaki kimi suçlar ve cezaları tanımlanmıştır. Bu suçlar arasında, bilişim sistemine girme (Madde 243), sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme (Madde 244) ve banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması (Madde 245) gibi suç tanımları bulunmaktadır. İlgili maddelerde söz konusu suçlar için öngörülen hapis ve para cezaları da düzenlenmiştir.

E-Devlet ile dolaylı olarak ilgili bir başka yasa ise, 2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’dur. Bu yasayla elektronik imza uygulamasının hukuki ve teknik boyutları düzenlenmektedir. Bu kanunun sonucunda, elektronik imza hukukî olarak ıslak imzaya (elle atılan imzaya) eşdeğer hâle gelmiştir.

Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Kurulu’nun görev ve yetkileri şu şekilde belirlenmiştir:

a. Bölgesel ve küresel rekabette mukayeseli üstünlük kazandıracak alanları tespit edip bu alanlara yönelik tavsiyelerde bulunmak,
b. Türkiye’nin hedefleri doğrultusunda bilim ve teknoloji alanında politika önerilerinde bulunmak,
c. Bilgi toplumuna ilişkin hedef ve strateji tavsiyelerinde bulunmak,
ç. Ar-Ge çalışmalarının özendirilmesi, teşvik edilmesi ve sonuçların ürünleştirilmesi için politika önerilerinde bulunmak,
d. Bilim ve teknoloji alanındaki araştırma ve geliştirme politikalarının ekonomik kalkınma, sosyal gelişme ve milli güvenlik hedefleri doğrultusunda tespit edilmesi, yönlendirilmesi ve koordinasyonunun sağlanması amacıyla altyapı, insan kaynağı ve diğer tüm kaynakların geliştirilmesine yönelik araştırmalar yaparak öneriler oluşturmak,
e. Stratejik önemi haiz teknoloji alanlarını belirlemek için araştırmalar yapmak ve bu alanlara ilişkin öneriler oluşturmak,
f. Teknolojik dönüşüm alanlarını tespit ederek orta ve uzun vadeli milli teknoloji politika önerileri oluşturmak,
g. Girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılması için araştırmalar yapmak ve öneriler oluşturmak 

ğ) Sanayimizin ithalat bağımlılığını azaltacak, rekabet gücünü artıracak programların hayata geçirilmesi ile sanayi ürünleri
güvenliği ve denetimi politikasının ve endüstri bölgeleri kurulacak alanların belirlenmesi amacıyla çalışmalar yürütmek,
h. Serbest bölgelerde yapılan faaliyetleri değerlendirmek, bu bölgelerin geliştirilmesine ve sorunların çözümüne ilişkin stratejileri belirlemek ve önerilerde bulunmak,
ı. Araştırma altyapılarıyla ilgili genel strateji çalışmaları yapmak ve bu konuda öncelikleri değerlendirmek,
i. İnternet ortamının ekonomik, ticari ve sosyal hayat ile bilim, eğitim ve kültür alanında etkin, yaygın, kolay erişilebilir olarak kullanımını teşvik edecek politika ve strateji önerileri hazırlamak.”

Türkiye Bilişim Derneğinin bu alana yaptığı somut katkılardan biri, 2009 yılında kamuoyu ile paylaşılarak tartışmaya açılan E-Devlet ve Bilgi Toplumu Kanun Tasarısı Taslağı hakkındaki görüşlerini bir rapor halinde kamuoyu ile paylaşmasıdır.

AB’ye katılma düşüncesi hedefi Türkiye’de AB’den gelen istem ve baskılar sonucunda çeşitli alanlardaki AB değerlerine uyum gerekliliği/ zorlaması
doğurduğu için hem kuralcı (normatif), hem de baskıcı bir benzeşim baskısı olarak değerlendirilebilir.

Türkiye'de internet 1993 yılında kullanılmaya başlanmıştır

2006-2010 Bilgi Toplumu Strateji ve Eylem Planı’nın uygulanmasındaki gecikme nedeniyle 2008 yılında kurulan ve eylemlerden en önemli ve acil olanlarını önceliklendirilerek bir an önce bitirilmesini sağlamakla görevli birim E-Devlet danışma grubudur.

Ek bütçenin gerekli olması değil olmaması değerlendirme ölçütlerindendir

En çok puan 20 puanla "Etki" ölçütünündür

Ajanslar neo-klasik bürokratik birimlerden, diğer şıklar klasik bürokratik birimlerdendir

e-Devlet Kanununun çıkarılması Ulusal E-Devlet Stratejisi ve Eylem Planındaki stratejik amaçlardan değildir

A,B,C,D şıkları Bilim,Teknoloji ve Yenilik Politikaları Kurulu’nun görevlerindendir

A,C,D,E seçenekleri merkezi yönetimin aktörlerindendir

Ticaret Bakanlığı söz konusu ilk on kamu kurumu içerisinde yer almamaktadır