Yargı Erkinde E-Devlet
E-Yargı nasıl tanımlanabilir?
En basit şekliyle, “yargı erkinde/adalet sisteminde bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı” olarak tanımlanabilir.
E-Adalet nedir?
Yargı alanına isabet eden hizmetlerin, iş ve işlemlerin elektronik ortama, geliştirilerek ve gereksiz olan iş akışlarının ayıklanarak ve ihtiyaç duyulanların da ihdas edilerek aktarılması ve kısaca sayısallaştırılmasıdır.
Adalet sisteminde teknoloji kullanımı yoluyla elde edilmek istenen temel amaçlar kaça ayrılabilir?
İdari ve siyasi amaçlar olarak ikiye ayrılabilir.
E-Yargı sistemlerinin kullanılmasındaki idari amaçlar nelerdir?
Yargı sisteminin teknoloji kullanımı yoluyla daha hızlı, ucuz, etkin ve vatandaş-odaklı bir şekilde işlemesi ve dolayısıyla yargı sürecinin idari ve mali performansının artırılmasıdır.
E-Yargı sistemlerinin kullanılmasındaki siyasi amaçlar nelerdir?
Adalet sistemlerinin daha şeffaf ve hesap verir olması yoluyla adalet sistemine duyulan güvenin ve dolayısıyla yargı süreçleri ve sonuçlarının toplum nezdindeki meşruiyetinin artırılmasıdır.
E-Yargı sistemlerinin kullanımı sonucunda ulaşılmak istenen hedefler ne ile uyumludur?
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (United Nations Development Program, UNDP) tarafından ortaya konulan 2030 Küresel Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile uyumludur.
“ilk nesil” e-Yargı uygulamaları ne zaman devreye girmiştir?
1980’lerde bilgisayarların mahkemelerde kullanılmaya başlanması ile “ilk nesil” e-Yargı uygulamaları devreye girmiştir.
Yargı erkinde bilgisayarlaşma/otomasyon aşamasından bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı aşamasına ne zaman geçilmiştir?
2000’li yılların başında geçildiği anlaşılmaktadır
E-Yargı uygulamalarının asıl katma değeri nedir?
E-Yargı uygulamalarının asıl katma değeri, yargı sisteminin işleyişinin gözden geçirilerek, teknolojinin sunduğu olanaklardan azami derecede yararlanabilecek şekilde yeniden tasarlanmasıdır.
e-Yargı sistemleri kullanılarak yargı sistemine ilişkin ne sağlanır?
Yargı sisteminin etkinliği, denetimi, şeffaflığı ve hesap verebilirliği artırılabilir.
E-Yargı sistemleri bağlamında, video konferans ve görüntü kayıt sistemleri kullanımı ne sağlar?
Yargı sürecini kolaylaştırabilir, hızlandırabilir ve veri güvenliğini pekiştirebilir.
Mobil adalet nedir?
“Adalet alanındaki devlet hizmetlerinin mobil ortam vasıtasıyla vatandaşlara, şirketlere ve kurumlara sunulması ve aynı şekilde bu tarafların adli birimlere ulaşarak her türlü bilgi belge ve taleplerini mobil ortamda alması” olarak tanımlanabilir.
Mobil imza (m-İmza) nedir?
Mobil araçların kullanımı yoluyla elektronik ortamda kimlik doğrulama sağlayarak, ıslak imzaya eşdeğer işlem yapılabilmesini sağlayan bir hizmettir.
Adalet Bakanlığının 124/1 numaralı Genelgesi ile 2011 yılından itibaren yargı sisteminde ne zorunluluğu getirilmiştir?
Yargı sistemindeki tüm işlemlerin UYAP üzerinden e-İmza ile yapılması zorunluluğu getirilmiştir.
Zaman damgası nedir?
Bir elektronik verinin, üretildiği, değiştirildiği, gönderildiği, alındığı ve / veya kaydedildiği zamanın tespit edilmesi amacıyla, elektronik sertifika hizmet sağlayıcısı tarafından elektronik imzayla doğrulanan kaydı.
E-Yargı sistemleri, adalet mekanizmasının eskiye göre daha hızlı, düşük maliyetli ve etkin işlemesi amacıyla kullanıma alınması gibi idari faydaların ortaya çıkmasının en önemli nedeni nedir?
Yargı süreci ile ilgili bilgi ve belgelerin gerek adalet bakanlıklarının kendi kurum içi bilişim sistemlerinde; gerekse de yargı sürecinin diğer paydaşları ile elektronik ortamda paylaşılabilir hâle gelmesidir.
E-Yargı uygulamalarının uluslararası bilgi ve belge paylaşma boyutunun gitgide güçlenecek gibi görünmesinin nedeni nedir?
Giderek daha fazla hukuki dava sınır aşan (birden fazla ülkenin hukuk sistemini ilgilendiren) hâle gelmesi
E-Devlet etkileşim kategorileri olan ve e-Yargı için de geçerli bilgi ve hizmet sunumu ve elektronik etkileşim kategorileri nelerdir?
Devletten-devlete, devletten-vatandaşa ve devletten-özel sektöre bilgi ve hizmet sunumu ve elektronik etkileşim kategorileri.
UYAP şemsiyesi altına alınan birimler nelerdir?
a. Adli Yargı Birimleri (Cumhuriyet başsavcılıkları, adalet komisyonları, farklı türde adli mahkemeler ve icra daireleri),
b. İdari Yargı Birimleri (Adalet komisyonları, bölge idare ve vergi mahkemeleri),
c. Devlet Güvenlik Mahkemeleri,
d. Ceza ve Tutukevleri,
e. Adli Tıp Kurumu
f. Diğer Taşra Birimleri (Adalet meslek liseleri, hâkim evleri ve dinlenme tesisleri).
Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) hangi kurumları kapsamaktadır?
Sadece mahkemeleri değil, ceza ve tutukevleri, Adli Tıp Kurumu ve Adalet Bakanlığı taşra teşkilatı birimleri gibi yargı ekosisteminin tüm parçalarını da kapsamaktadır.
UYAP ile hangi birim ve kurumlar e-Yargı sistemine dâhil edilmiştir?
UYAP ile başta Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay olmak üzere, Yüksek Seçim Kurulu, her düzey ve türdeki mahkemeler, Cumhuriyet savcılıkları, cezaevleri ve diğer tüm birim ve kurumlar e-Yargı sistemine dâhil edilmiştir.
UYAP sistemi içinde 2017 yılında kullanıma sunulan hangi sistemin kurulması yoluyla Türkiye’nin suç haritaları oluşturulabilir hâle gelmiştir?
UYAP sistemi içinde 2017 yılında kullanıma sunulan bir Adli Veri Bankası da bulunmaktadır (UYAP; 2019). Adli Veri Bankası kurulması yoluyla Türkiye’nin suç haritaları oluşturulabilir hâle gelmiştir.