BİLGİ TOPLUMU VE E-DEVLET - Deneme Sınavı - 21

Devletlerin iç işleyişlerinde ve hizmet sunumunda çeşitli teknolojilerden yararlanmalarının genel adı: elektronik devlettir.

Devletlerin teknoloji kullanımındaki temel amacı, gerek kendi iç işleyişlerini daha verimli hâle getirmek gerekse de başta vatandaşlar olmak üzere hizmet ettikleri özel sektör şirketleri, sivil toplum kuruluşları ve uluslararası kuruluşlar gibi kamu yönetimi sisteminin bütün aktörlerine/paydaşlarına daha iyi hizmet verebilmektir. Vatandaşlar da gerek merkezî yönetim (Bakanlıklar ve taşra teşkilatı) gerekse de yerel yönetimlerden (Özellikle belediyelerden) hizmet alırken, zaman harcayarak ve mekân değiştirerek kurumun binasına gitmek yerine, daha hızlı, ucuz, kolay ve vatandaş-odaklı hizmet alabilmek için elektronik kanalları giderek daha fazla tercih etmektedir.

Türkiye örneği incelendiğinde, hane halklarının internet ve bilgisayara erişimi itibarıyla 2018 yılı verilerine göre, ülke nüfusunun yaklaşık %60 ile %80 arasında bir oranının bilgisayar ve internete erişebilir hâle geldiği görülmektedir.

e-Devletin idari veya kamu hizmeti sunma boyutu, bilgi ve iletişim teknolojilerinin idarede kullanılması yoluyla kamusal bilgi ve hizmetlerin her zaman/sürekli (mesai saatleri ile sınırlı olmaksızın), daha hızlı, etkin, kolay ve vatandaş-odaklı olarak sunulabilmesidir. Ancak E seçeneğindeki "Büyükşehirlerde internet olan bölgelerde hizmetlerin elektronik yolla yapılması diğer bölgelerde kişilerin kurumlara giderek hizmet alması" ifadesi dezavantaj da barındırmaktadır.

E-devlette mesai saatleri gözetilmemektedir.

E-Devlet ile e-Ticaret ve e-Demokrasi kavramları arasındaki etkileşime ve bu etkileşim sonucunda ortaya çıkan kesişimden oluşmuştur.

İnternet, bilindiği üzere, Amerika Birleşik Devletleri tarafından Soğuk Savaş döneminde askerî amaçlarla geliştirilmiş bir teknolojidir.

Kamu kurumlarının resmi bir web sitesi kurarak bilgi sunmaya başladığı “kataloglama basamağı”dır.

Eskiden sadece yüz yüze hizmet sunumunu kendi binaları içinde yapan kamu kurum ve kuruluşları, teknolojik gelişmeler karşısında birden fazla hizmet sunum kanalını içeren (Yüz yüze, web sitesi, mobil uygulama, sosyal medya sayfası/hesabı ve telefon/çağrı merkezi) gibi kanalları ağır bir iş yükü altına itmiştir. Doğru yanıt D seçeneğindeki Mektupla verilen hizmettir.

Kamu yönetimi disiplininde, “kamu yönetiminin yeniden yapılandırılması”, “kamu yönetimi reformu” ya da “idari reform” olarak adlandırılan olgu, idari sistemlerin her çağın değişen şartlarına ayak uydurabilmesi için yapılması gereken değişikliklerin neler olması gerektiğini, hangi kaynaklardan besleneceğini/ transfer edileceğini ve nasıl uygulanırsa başarılı sonuçlar alınacağını inceleyen bir çalışma alanıdır.

Son bilgi toplumu stratejisi ve eylem planı olan 2006-2010 Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı’nın başlangıç tarihi 2006'dır.

TUENA planının hazırlanması için Ulaştırma Bakanlığına proje koordinatörlüğü görevi verilmiştir.

TÜBİTAK Başkanlığının yürüteceği Türkiye’de Enformasyon Politikası ve Enformasyon Altyapısı Master Planının oluşturulması isteği Türkiye Ulusal Enformasyon Altyapısı Master Planı (TUENA) başlıklı bir bilgi teknolojisi strateji belgesinin ana hedeflerindendir.

“Benzeşim baskıları kuralcı (normative), taklide dayanan (mimetic) ve zorlayıcı (coercive) olmak üzere üç değişik şekilde ortaya çıkmaktadır.

2005 tarihli ve 5369 sayılı Evrensel Hizmet Kanunu, kamu hizmeti ve temel vatandaşlık hakkı sayılan, temel internet hizmeti de dâhil bazı iletişim hizmetlerini vatandaşın alması için devletin atması gereken adımları ve bu çabaların nasıl finanse edileceğini düzenlemektedir.

Dijital Dönüşüm Ofisi’nin görevleri, Kararname’nin 527. maddesinde şu şekilde sayılmıştır:
a. Kamunun dijital dönüşümünü (e-devlet dönüşümü) koordine etmek,
b. Millî teknolojinin geliştirilmesi ve bu kapsamda farkındalık oluşturmak amacıyla gerekli olan projeler geliştirmek,
c. Büyük veri analizi yapmak, öncelikli proje alanlarında yapay zekâ uygulamalarına öncülük etmek,
ç. Siber güvenlik ve bilgi güvenliğini artırıcı projeler geliştirmek.

"Araştırma altyapılarıyla ilgili genel strateji çalışmaları yapmak ve bu konuda öncelikleri değerlendirmek" Teknoloji ve Yenilik Politikaları Kurulu’nun görev ve yetkilerinden biridir.

Pew Araştırma Merkezi’nin ilgi alanları arasında bilim ve teknoloji, gazetecilik ve medya ile internet de bulunmaktadır.

AB 28+ 2016-2017 Ortalama Puanı-Türkiye’nin 2016-2017 Ortalama Puanı 

Sınır-ötesi e-Kimlik Kullanımı 6-0

Sınır-ötesi e-Belge Kullanımı 13-0

Kamu Kurumları 71-68

Kullanışlılık 88-97

Mobil-Dostu Olma 62-51 

A, B ve C şıklarında yer alan ifadeler kullanıcı odaklılık konularından biri değildir. E şıkkında yer alan mobil dostu olma ise kullanıcı odaklılık konularından biri olmasına rağmen Türkiye'nin ortalama puanı AB 28+ 2016-2017 ortalama puanından daha düşüktür.

Parlamentolar-Arası Birlik (Inter-Parliamentary Union, IPU) ile Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal İşler Dairesi’nin işbirliğiyle kurulmuş olan Parlamentolarda Bilgi ve İletişim Teknolojileri Kullanımı Küresel Merkezi (Global Centre for ICT in Parliaments), e-Parlamento uygulamaları konusunda düzenli olarak detaylı raporlar hazırlamaktadır. Bu merkez tarafından ilk olarak, 2008 yılında 105 ülkenin parlamentolarındaki teknoloji kullanımlarının incelenmesi sonucunda 2008 Dünya E-Parlamento Raporu (IPU, 2008) yayımlanmıştır.