BİLGİ EKONOMİSİ

Bilgi ekonominin en önemli özellikleri;

• Sürekli hızlanan teknolojik gelişmeler,
• Artan bilişim ve bilgi yoğun faaliyetler,

• Kısalan pazara girme ve ürün dönüşümsüreleri,
• Küreselleşen pazarlar,
• Tüketicilerin üretim sürecine katılması,
• Mal üretiminden hizmet üretimine değişim,
• Bilgi sınıfının artması,
• Fiziki varlıkların sanal hale gelmesi,
• Analog yerine dijital hatların kullanılması,
• Sürekli yeni ürün geliştirmedir.

Elektronik ticaretin dar anlamda istihdam ya da iş gücü üzerine etkisi iki farklı şekilde gerçekleşmektedir. İlk olarak elektronik ticaretin yeni iş alanlarının ortaya çıkmasına sebep olması dolayısıyla olumlu etkisi, ikinci olarak ise var olan iş sahalarında görevlerin yeniden oluşturulması sürecinde bazı sahaların ortadan kalkması dolayısıyla olumsuz etkisi söz konusu olmaktadır.

Teknolojik yenilikler işgücü verimliliğini iki yoldan yükseltebilir. Birincisi, işgücüne nazaran artan bilgi ve iletişim teknolojisi yatırımlarının daha çok çıktıya neden olması ya da sermaye derinleşmesi yoluyla olmaktadır. İkincisi toplam faktör verimliliğini artırarak, dolayısıyla sermaye ve işçinin birbirleri ile olan ilişkilerinde daha iyi teknikler ya da organizasyonlar yoluyla değişiklik yapılarak ve kullanılan sermaye ve işçi miktarı sabit kalırken üretim artışı sağlayarak gerçekleşmektedir.

Verimlilik artışı, birim işgücünün ürettiği ürün miktarının artmasıdır. Verimlilik
artışı aynı miktar girdi ile daha çok ya da daha kaliteli çıktı elde edilmesini ifade
eder.

Dijital bölünme: Bilgi ekonomilerinin kurulumu bağlamında gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasındaki uçurumun büyümesini ifade eden kavramdır.

Beşeri sermaye, işgücünün nitelik ve yeteneklerinin düzeyini ifade eden bir kavramdır.

Yaparak öğrenme, işgücünün bir işi ya da eylemi yaparak ve tekrarlayarak öğrenmesini ve içselleştirmesini ifade eder.

Know-how: Bir üretim sürecine ilişkin bilgi birikiminin ifade edilmesine yarayan
kavramdır.

Ekonomik açıdan, kullanımından kaynaklanan şebeke dışsallıklarıyla ilişkili olan bu özellik, sayıları arttıkça tüketicilerin faydalarının katlanarak artması üzerine kurulmuştur (Metcalfe Yasası/Ağ Etkisi).

Ağ dışsallıkları, bir teknoloji, ürün ya da hizmetin kullanıcı sayısında görülen artışın o teknoloji, ürün ya da hizmetten elde edilen faydayı artıracağını ifade eden kavramdır.

Bilginin elde edilmesi işlenmesi ve dönüştürülmesi ile birlikte dağıtımı süreçlerinin kapsamı yeni ekonomi olarak tanımlanmıştır.

Yeni ekonomi kavramı farklı biçimlerde tanımlansa da üzerinde fikir birliğine varılan konu, yeni ekonominin itici gücünün bilgi olduğudur.

Kas gücüne dayalı emeğin yüksek maliyeti işgücünün etkin yönetimine ilişkin zorluklar ve zorunlu standartlardaki artış yatırımların işgücü tasarrufu sağlayan yüksek teknolojili alanlara kaymasına neden olmuştur. Bu eğilim, işgücünde indirimlere gidilmesi ve ücret artışlarının verimliliğe endekslenerek kısıtlanması yoluyla işgücü piyasalarında bir baskı unsuru olarak ortaya çıkmıştır. Böylelikle sanayi üretiminde bilgi teknolojileri ve iletişim ağırlıklı üretim faktörleri lehine bir ikame fırsatı doğmuştur.

Bilgi ve iletişim teknolojisi üreten sektörlerde toplam faktör verimliliğinin büyümesi, bilgi ve iletişim teknolojisi ürünlerinin yüksek olan fiyatlarının düşmesine neden olur.

Yeni ekonomi ile elde edilen kazancın eşit olarak dağıtılamadığı görülmektedir. Elde edilen en yüksek gelir, yoğun teknoloji kullanılan üretim, modern hizmetler, AR-GE gibi sektörlerden sağlanmaktadır.

Tomas A. Stewart’a göre günümüzde zenginlik yaratmak için gerek duyulan sermaye varlıkları; arazi, bedensel emek, imalat aletleri ve fabrikalar olmaktan çıkmış, bunların yerini bilgi almıştır.

Van Der Velden’e göre yoksulluk bir çeşit bilgi eksikliğinden kaynaklandığından bilgi= kalkınmadır (knowledge is development). Diğer bir ifadeyle, kalkınma bilgi yoksunluğu sorununa bir çözüm gerektiren ekonomik büyümenin sonucudur.

Kolaylıkla yeniden üretilebilen bilgi ürünlerinin üçüncü bir özelliği erişimin neden olduğu azalan marjinal faydadır. Bu doygunluk fikri erişilebilir ve gözlemlenebilir bilginin aşırı yük hissi üretmesidir. Şu anda karsı karsıya olduğumuz sorun, bilgilere erişimden değil, aşırı bilgi yükünden kaynaklanmaktadır. Dolayısıyla, bu tür bilgi malları, tüketicinin eriştiği çıktıların aşırı yüklenmesiyle doygunluk hissi arttıkça, azalan bir tüketici memnuniyeti derecesiyle karakterize edilir. Maliyet yapısı ile birlikte durum, bu tür çıktıları üreten birçok şirketin müşteri sadakati için farklılaştırma stratejileri tasarlamasının temel nedenidir.

Ekonominin yapısını değiştiren sanallaşma internetten insanların alışveriş yaptığı sitelerdeki herhangi bir yer anlamına gelmektedir. İnsanlar ihtiyaçlarını sosyal ağlar üzerinden gidermekte ve siteler üzerinden fikir alışverişi yapabilmektedirler. Sanallaşma ekonomik faaliyetleri ve kurumların birbirleri arasındaki ilişkileri değiştirmektedir.

Internet ve yeni teknolojiler tüketici araştırmasının özellikle parasal olmayan maliyetlerini önemli ölçüde azaltmaktadır. Tüketici araştırma maliyetlerinde meydana gelen düşüş ise tüketicilerin daha fazla araştırma yapmasını sağlayarak perakendecilerin daha düşük kâr marjları ile çalışmalarına neden olmaktadır.